Dankzij Giro555 en alle mensen die ons steunen met giften, stelt PAX Oekraïense partners, waaronder Peace Engineers en religieuze leiders in staat mensen bij te staan die door de oorlog getroffen zijn: ontheemden, burgers in gebieden die bezet of verwoest zijn, activisten en vrijwilligers, lokale overheden.
PAX werkt sinds 2014 in Oekraïne en heeft daardoor een groot netwerk van lokale vredesactivisten en maatschappelijke organisaties. Door de steun van Giro555 kon er snel na de grootschalige invasie hulp worden geboden. PAX werkt hiervoor altijd nauw samen met lokale organisaties die sterk zijn ingebed in hun gemeenschap. Deze organisaties waren voor de invasie geen humanitaire organisaties. Maar omdat de nood zo hoog was, zijn zij op basis van behoeften in de gemeenschappen waar zij werken, humanitaire hulp gaan verlenen.
Wat doen we met dit programma?
We werken onder andere aan brede wederopbouw, het in kaart brengen van milieuschade, steun aan religieuze gemeenschappen en we werken aan het opleiden van Peace Engineers.
Brede wederopbouw
We kijken naar wat op dit moment nodig is, bijvoorbeeld in dorpen in de provincie Kherson die tot voor kort nog bezet waren door het Russische leger, en leren daaruit met partners wat er nodig is in de eerste weken na de bevrijding, en waarmee rekening moet worden gehouden.
Ook kijken we verder vooruit. Wat hebben Oekraïners nodig om hun leven weer op te bouwen? Het gaat ons hierbij niet om fysieke wederopbouw, maar om dat wat nodig is om als gemeenschap het geweld van de oorlog en de geleden verliezen een plek te geven en te werken aan een democratische, vreedzame toekomst: verwerken van trauma, verzamelen en delen van verhalen, organiseren van inspraak van burgers in wederopbouwprocessen.
Milieuschade in kaart brengen
In samenwerking met Oekraïense en internationale organisaties doet PAX onderzoek naar schade die is aangericht door de oorlog, met speciale aandacht voor milieurisico’s, energie, en drinkwater. We delen deze informatie breed, zodat burgers, hulpverleners en beleidsmakers op de hoogte zijn en er adequate (internationale) maatregelen genomen kunnen worden.
Steun aan religieuze gemeenschappen
In samenwerking met het Institute for Religious Freedom steunen we religieuze organisaties en lokale leiders in het geven van zowel materiële als geestelijke en juridische steun aan hun gemeenschappen. De partner brengt geweld tegen religieuze gemeenschappen in kaart en vraagt hier nationaal en internationaal aandacht voor, zodat betere steun en bescherming geboden kunnen worden. Ook brengen we vertegenwoordigers van verschillende religies bij elkaar om ideeën uit te wisselen en werken we met de Oekraïense overheid om beleid aan te passen, zodat geestelijken hun gemeenschappen effectiever bij kunnen staan.
Psychosociale zorg en humanitaire hulp
Dignity Space en 31 Peace Engineers hebben via 6.512 interventies psychosociale zorg verleend, en kleinschalige humanitaire hulp gegeven, denk daarbij bijvoorbeeld aan voedselpakketten, NFI, steun bij huisvesting en generatoren). Zij bereikten 46,225 mensen, verspreid over 17 regio’s. Zie ook hieronder.
Peace engineers
De Peace Engineers bieden een luisterend oor, helpen bij het oplossen van conflicten, het de-escaleren van gespannen situaties, bieden ‘eerste hulp’ bij stress en trauma en brengen gerichte, kleinschalige humanitaire hulp. Peace Engineers zijn Oekraïners die de afgelopen jaren door PAX en lokale partner Dignity Space zijn opgeleid in geweldloze communicatie, mediation, onderhandelen en het begeleiden van dialoog. Door de aanschaf van drie busjes kunnen zij afgelegen locaties bereiken, bijvoorbeeld dorpen die te lijden hebben gehad onder de Russische bezetting of die veel vluchtelingen hebben opgevangen. Meer dan 46.000 mensen ontvingen op deze manier ondersteuning. Ook traint Dignity Space maatschappelijk werkers, zorgmedewerkers en politiemensen in het omgaan met trauma en spanningen. Lees hieronder de persoonlijke verhalen van enkele van onze Peace Engineers.
Psychosociale steun voor alleenstaande oudere vrouwen in Pavlohrad in de provincie Donetsk
In de stad Pavlograd, 100 kilometer van de frontlinie, ontplooit Ivan Novikov zijn inspanningen om oudere vrouwen, die vaak alleen zijn achtergebleven door het verlies van echtgenoten of het vertrek van kinderen naar het buitenland of naar het front, te ondersteunen. Ivan is een zogeheten Peace Engineer, een term voor lokale vredesactivisten een term voor mensen met een breed palet aan vaardigheden om psychosociale steun te bieden. Met de steun van PAX en Giro555 organiseert Novikov ’emotionele ondersteuningsgroepen’, een initiatief dat gestart is met een bescheiden aantal deelnemers maar gestaag groeit in populariteit.
Tijdens de wekelijkse bijeenkomsten staat het creëren van een veilige ruimte centraal. De vrouwen delen ervaringen en leren omgaan met verstoorde communicatie met dierbaren. De groepen bieden een platform voor diverse vormen van psychosociale steun en vaardigheden, zoals kunsttherapie en oefeningen in actief luisteren. Zo kunnen de vrouwen hun verhalen met elkaar en met de bredere gemeenschap kunnen delen. Niet in de laatste plaats gaat het om technieken voor zelfregulering, een cruciaal aspect tijdens periodes van regelmatige bombardementen op de stad.
Ook ontplooiden de vrouwen gezamenlijke initiatieven. De deelneemsters uit de stad in de provincie Donetsk hebben zich actief ingezet voor het behoud van de stadsbibliotheken, waardoor ze een stem hebben in het behoud van essentiële gemeenschapsvoorzieningen.
De sessies bleken zo waardevol voor de deelnemende vrouwen dat een lokale non-gouvernementele organisatie (NGO) de financiële middelen vond om ze voort te zetten, nadat de steun van Giro555 was geëindigd. Voor deze vrouwen gaat de deelname vooral om het gevoel van nodig zijn, van opgewacht te worden, en om het waardevolle contact met elkaar en psychosociale weerbaarheid. Zoals Anna, een van de deelnemers, benadrukt: “Nu, met wat ik heb geleerd, ben ik niet meer zo bang.” De emotionele sessies blijken dus niet alleen een steunpilaar te zijn, maar ook een lichtpuntje in de duisternis voor de vrouwen van Pavlograd.
Peace Engineer Kateryna begeleidt vluchtelingen
Peace Engineer Kateryna begeleidt vluchtelingen in een opvangcentrum in Kamjanske (vlakbij Dnipro) in het omgaan met heftige emoties en stress. Ze organiseert trainingen over geweldloze communicatie en sessies met kunstzinnige therapie, zodat deelnemers in een veilige omgeving hun emoties kunnen delen. Ook geïnteresseerde stadsbewoners kunnen aansluiten om zo de integratie in de lokale gemeenschap makkelijker te maken.
Peace Engineer Maryna reist naar moeilijk te bereiken dorpen
Peace Engineer Maryna reist regelmatig naar dorpen die door beschadigde infrastructuur moeilijk te bereiken zijn. Ze neemt vaak spullen mee, zoals speelgoed en soms reist een kapster mee om de mensen ter plekke te knippen. Maryna vertelt: “De mensen wachten op ons. Als we een week niet zijn geweest, kijken ze nog meer uit naar onze komst. Wanneer je regelmatig komt en vaker met de mensen werkt zie je ze veranderen: agressie en woede worden omgevormd en er komt ruimte om te praten over persoonlijke dingen.”
Peace Engineer Stepan luistert tussen de vluchtelingen
Peace Engineer Stepan luistert naar de opgewonden menigte totdat ongeveer tweehonderd mensen zeker zijn dat hun zorgen zijn gehoord en serieus worden genomen. Hij brengt een oplossing door te bemiddelen tussen de medewerkers van de humanitaire hulporganisatie en de vluchtelingen. Het verdelen van de hulpgoederen kan daarna efficiënt verlopen en de vluchtelingen hebben vertrouwen in het proces. Als Stepan zich te midden van de groep wachtende vluchtelingen staat, kan hij bemiddelen bij ruzies die dreigen te ontstaan tussen vluchtelingen onderling. Hij helpt de betrokkenen die naar ieders tevredenheid op te lossen. Dit stelt alle aanwezigen in staat hun waardigheid te behouden onder deze moeilijke omstandigheden.
