Kosovo 

Dialoog rondom de Kosovo Specialist Court

PAX en partners werken aan het bevorderen van een openlijk dialoog over de Kosovo Specialist Chambers en het Specialist Prosecutor’s Office, en pleiten voor een sterker institutioneel kader om met het verleden om te gaan. De Kosovo Specialist Chambers en de Specialist Prosecutor's Office (de Kosovo Specialist Court) werden opgericht in 2015 om oorlogsmisdaden te berechten die tussen 1998 en 2000 naar verluidt zijn gepleegd door leden van het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK).
 

Naast gerechtigheid voor de slachtoffers en het beëindigen van straffeloosheid, zou de Specialistische Rechtbank een positieve maatschappelijke impact kunnen hebben door andere initiatieven aan te moedigen die de oorzaken, drijfveren en nalatenschappen van het conflict in Kosovo aanpakken. De sociale en politieke context in Kosovo betekent echter dat de Specialist Court ook nadelige effecten dreigt te veroorzaken, zoals het verder polariseren van intra- en interetnische relaties, het ondermijnen van de politieke stabiliteit en het vertragen van de relatieopbouw tussen Kosovo en Servië.

Rapporten:

• Assessing the potential impact of the Kosovo Specialist Court (2017)
• Public perception of the Kosovo Specialist Court: Risks and opportunities (2017)

Een bottom-up strategie voor Dealing with the past

In 2017 evalueerden PAX en partners het uitdagende proces van Kosovo om een nationale strategie voor transitional justice te ontwikkelen. Het rapport Kosovo's Framework for Dealing With the Past at a Turning Point: Civil society review of progress toward a National Strategy on Transitional Justice (april 2017) bood geleerde lessen en suggesties voor het ontwikkelen van een effectievere aanpak. Nadat het nationale proces was gestopt en de vooruitzichten voor een toekomstige nationale Waarheidscommissie onzeker bleef, hebben PAX en partners INTEGRA, New Social Initiativeinzicht proberen te krijgen in de perspectieven van burgers met betrekking tot hun behoeften en prioriteiten voor omgaan met het Verleden. Dit resulteerde in het onderzoeksrapport Democratizing Transitional Justice in Kosovo: Towards a Deliberative Infrastructure for Dealing with the Past in Kosovo (mei 2020). Het stelt een aanpak in vier stappen voor om een ‘Infrastructuur voor omgaan met het verleden’ te realiseren. Tijdens de tweede fase van het project zijn er focusgroep-sessies gehouden met diverse gemeenschappen om meer inzicht te krijgen in de specifieke behoeften en prioriteiten van burgers, waardoor een burger-geïnformeerd kader voor Omgaan met het Verleden is ontstaan. De kracht van het project ligt in het feit dat het eigendom is van en rechtstreeks wordt gedragen door een groep lokale activisten en experts van maatschappelijke initiatieven, die volledig bottom-up kunnen werken, elkaar kunnen versterken en gezamenlijk kunnen lobbyen bij nationale politici.

Gerelateerde publicatie:

Public perception survey and public dialogue about future Truth and Reconciliation Commission (TRC) of Kosovo (March 2020)

Versterken van inclusieve slachtofferverhalen: Verandering en overtuigingen (2021-2023)

Tijdens de hele naoorlogse periode in de Westelijke Balkan hebben oorlogsslachtoffers amper een rol gespeeld in het grotere verhaal. Ze zijn grotendeels buiten de ontwikkeling van transitional justice processen gelaten om met het oorlogsverleden om te gaan. In dit aanstaande project werkt PAX samen met het International Centre for Transitional Justice (ICTJ), INTEGRA en New Social Initiative (NSI) uit Kosovo, Peace Action Noord-Macedonië en Civic Initiatives uit Servië.

Het consortium zal samenwerken met slachtoffergroepen in Kosovo, Servië en Noord-Macedonië om (institutionele) capaciteiten te versterken, de kwaliteit van hun initiatieven en projecten te verbeteren en diepere relaties te creëren tussen diverse slachtoffergroepen en hen tegelijkertijd te verbinden met jonge activisten en kunstenaars.

Inclusive Development Programme

In samenwerking met VN-Habitat Kosovo en Community Building Mitrovica heeft PAX het Inclusive Development Program ontworpen dat momenteel wordt uitgevoerd. Dit innovatieve programma versterkt de planning- en managementcapaciteiten van zeven gemeenten in het noorden van Kosovo, terwijl het een effectief toezicht op de burgermaatschappij en burgers bevordert en een krachtige lokale en centrale dialoog en samenwerking tussen verschillende gemeenten mogelijk maakt. PAX en CBM implementeren gezamenlijk een reeks activiteiten die het reactievermogen en de verantwoordelijkheid van de lokale overheid verbeteren. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het Mitrovica Regional Monitoring Team (MRMT), een multi-etnisch samenwerkingsverband van maatschappelijke organisaties.