Als belangrijke speler binnen de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) heeft PAX zich jarenlang ingezet voor een internationaal verbod op kernwapens. En met resultaat: In januari 2021 trad het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens (TPNW) in werking. Dit historische wereldwijde verdrag verbiedt het ontwikkelen, testen, produceren, vervaardigen, overdragen, bezitten, de aanleg van voorraden, en het (dreigen met het) gebruik van kernwapens. Ook mogen landen die bij het verdrag zijn aangesloten niet toestaan dat kernwapens op hun grondgebied worden gestationeerd.
Door middel van campagnes, publicaties en politieke lobby blijft PAX de Nederlandse regering aanmoedigen het TPNW te ondertekenen en te ratificeren. Ook roept PAX de Nederlandse regering op de Amerikaanse kernbommen op vliegbasis Volkel te verwijderen. PAX blijft daarnaast actief deelnemen aan wereldwijde inspanningen om het stigma rond kernwapens te vergroten en meer draagvlak te creëren voor hun afschaffing. PAX coördineert bovendien het jaarlijkse Don’t Bank on the Bomb-onderzoek dat laat zien welke banken, pensioenfondsen en andere financiële instellingen geld steken in de kernwapenindustrie.
Kernwapens de wereld uit
Wereldwijd
Wereldwijde spanningen en risico’s op nucleaire escalatie nemen toe. Geen enkel land zou in staat zijn om de catastrofale gevolgen van de inzet van een kernwapen het hoofd te bieden. Toch blijven alle kernwapenstaten miljarden steken in de modernisering van hun nucleaire arsenalen.
Als bestuurslid van de International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN) is PAX een belangrijke speler in een groeiende wereldwijde beweging die pleit voor een wereld zonder kernwapens. In 2017 ontvingen we als deel van ICAN de Nobelprijs voor de Vrede voor haar onvermoeibare inzet ‘om de aandacht te vestigen op de catastrofale humanitaire gevolgen van elk gebruik van kernwapens’ en haar ‘baanbrekende inspanningen om te komen tot een verbodsverdrag op dergelijke wapens.’ ICAN zet zich actief in voor het versterken van de wereldwijde steun voor het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens (TPNW) en moedigt lidstaten aan dit verdrag volledig te implementeren, met als doel de uiteindelijk afschaffing van kernwapens.
In Nederland
Op dit moment liggen er ongeveer 10 tot 15 Amerikaanse B61-kernbommen opgeslagen op vliegbasis Volkel. Nederlandse piloten, worden jaarlijks getraind om deze kernwapens te kunnen afwerpen. De Amerikaanse kernbommen worden – of zijn mogelijk al – vervangen door B61-12 modellen. Deze nieuwe bommen kunnen met meer precisie kleinere doelen vernietigen. Dit kan echter juist de drempel verlagen voor het daadwerkelijk inzetten van deze massavernietigingswapens, wat catastrofale humanitaire gevolgen zou hebben. Tot op heden blijft de Nederlandse regering weigeren om de aanwezigheid van kernwapens in Nederland te bevestigen of te ontkennen, ondanks oproepen vanuit de Tweede Kamer om meer transparantie.
In 2014 startten we het Teken tegen Kernwapens-burgerinitiatief, en verzamelden we meer dan 45.000 handtekeningen. Het initiatief verplichtte het parlement om een debat te voeren over een nationaal verbod op kernwapens, wat uiteindelijk resulteerde in Nederlandse deelname aan de onderhandelingen voor Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens (TPNW). Nederland stemde echter tegen het verdrag.
Tot nu toe is Nederland niet bereid het TPNW te ondertekenen. De regering blijft volhouden dat de NAVO een ‘nucleaire alliantie’ is en dat – zolang er kernwapens bestaan – dit ook zal blijven. Er zijn echter geen juridische belemmeringen voor NAVO-lidstaten om om toe te treden tot het TPNW.
PAX blijft de regering aansporen het TPNW te ondertekenen en Amerikaanse kernwapens van Nederlands grondgebied te verwijderen.
Wat kun jij doen
Als je betrokken wilt zijn bij de beweging om kernwapens af te schaffen, kun je je stad of gemeente aanmoedigen om het ICAN Cities Appeal te tekenen. Op die pagina leggen we ook uit waarom juist steden dit zouden moeten steunen.
Tijdlijn
Deze tijdlijn geeft een overzicht van ons werk op het gebied van kernwapens sinds 1983.
Nieuwe kernwapens
in Nederland
Veertig jaar na de grootste demonstratie ooit in Nederland toen, in oktober 1983, 550.000 mensen zich in Den Haag verzamelden tegen plaatsing van kernwapens, gebeurt het opnieuw. In het grootste geheim. Je hoort er niets over op het nieuws. Het is nauwelijks onderwerp van debat. Maar er komen nieuwe kernwapens naar Nederland. Misschien zijn ze er zelfs al.
Don’t Bank on the Bomb
Uit de editie van 2025 blijkt dat tussen januari 2022 en augustus 2024, 260 financiële instellingen significante financierings- of investeringsrelaties hadden met producenten van kernwapens.
Partners
Contact
Alejandra Muñoz, Senior Project Officer Humanitarian Disarmament, nukes@paxforpeace.nl