Zaterdag 29 oktober 1983: een gigantische mensenmassa trekt naar het Malieveld in Den Haag om een vuist te maken tegen kernwapens. Met 550.000 deelnemers was dit de grootste demonstratie ooit in Nederland, vandaag precies 39 jaar geleden. Door de hoogopgelopen spanningen rondom de Russische invasie in Oekraïne en de intimidaties van Poetin, is de dreiging van de inzet van kernwapens ook nu weer actueel. Niet iedereen weet dat in Nederland 15 tot 20 kernbommen liggen. Dat blijkt ook uit de reacties die we kregen van mensen die we op straat interviewden over kernwapens.
Aanleiding voor de demonstratie in 1983 was de aankondiging van de NAVO dat Amerikaanse kruisrakketten op het grondgebied van vijf Europese landen zouden worden geplaatst, waaronder in Woensdrecht, Nederland. Die kruisraketten kwamen er uiteindelijk niet. Wel liggen er in Nederland al vanaf de jaren ‘60 Amerikaanse kernwapens op vliegbasis Volkel opgeslagen.
Het risico op escalatie is sinds de Cubacrisis in 1962 niet meer zo groot geweest als nu. Zoals de wereld er nu uitziet, vol geopolitieke spanningen en met nucleaire dreiging uit Rusland, vragen demonstranten van toen zich misschien af welke impact die massale protesten destijds hebben gehad. Toch hebben we de afgelopen jaren ook positieve ontwikkelingen gezien en zet PAX zich nog steeds dagelijks in voor een kernwapenvrije wereld.
Positieve stappen vooruit
Er is bijvoorbeeld wel degelijk veel ontwapend: wereldwijd is het aantal kernwapens gedaald van meer dan 70.000 midden jaren ‘80 naar iets minder dan 13.000 kernwapens in 2022. En inmiddels hebben 91 landen ook het VN-kernwapenverbod ondertekend. Het verdrag verbiedt ontwikkeling, testen, opslag, bezit, dreigen met en uiteraard ook gebruik van kernwapens. Ook is met het verdrag bepaald dat landen steun moeten bieden aan gemeenschappen die zijn getroffen door het gebruik of het testen van kernwapens. In juni 2022 veroordeelden de landen die het verdrag hebben ondertekend de dreigementen van Poetin scherp. Mede door druk van PAX en een motie van de politieke partijen SP en D66 nam de Nederlandse regering als waarnemer deel aan de eerste vergadering over dit verdrag dat afgelopen juni in Wenen plaatsvond.
Maar het kan beter
Ook binnen de financiële sector groeit de kritiek op kernwapens. Dat blijkt uit ons rapport ‘Don’t bank on the bomb. Met dit rapport zetten we druk op financiële instellingen en pleiten we ervoor om niet meer te investeren in bedrijven die bijdragen aan de productie van kernwapens. En met succes; inmiddels hebben meer dan 100 banken, verzekeraars en pensioenfondsen beleid dat investeringen in kernwapens beperkt of helemaal uitsluit. Kernwapendreiging maakt onze wereld onveiliger. Tegelijkertijd komen steeds meer landen, bedrijven en burgers in verzet tegen de dreiging van massavernietigingswapens. Ook PAX blijft zich inzetten voor een wereld zonder kernwapens.
Wij roepen de Nederlandse regering dan ook op:
- het VN-kernwapenverbod te ondertekenen
- de Amerikaanse kernwapens van ons grondgebied te verwijderen
- bij te dragen aan het internationale fonds dat vanuit het VN-kernwapenverbod wordt opgezet om slachtoffers van het gebruik en het testen van kernwapens te ondersteunen.
Help je ook mee?
Onderteken dan de petitie die PAX in november aanbiedt aan de Tweede Kamer.
Wil je op de hoogte blijven van onze acties tegen kernwapens? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief onderaan deze pagina.