In aanloop naar de verkiezingen vraagt Anna Timmerman, directeur van PAX, Tweede Kamerleden van verschillende politieke partijen over wat zij in vredesnaam doen. Gesprekken over hoe Tweede Kamerleden kunnen bijdragen aan vrede. Over hoe ze zelf terugkijken op hun tijd in de Kamer en over wat in vredesnaam hun plannen zijn voor de komende kabinetsperiode.
Wie: Christine Teunissen
Wat: Eerste Kamerlid voor de PvdD, zat eerder ook al in de Tweede Kamer als tijdelijke vervanger
Verkiesbaar in maart? Ja, op plek 2
Vandaag vragen we aan Christine Teunissen, waarom moeten we op 17 maart in vredesnaam stemmen op de Partij voor de Dieren?
“Omdat de PvdD een hele vredelievende partij is, en omdat in ons hele verkiezingsprogramma mededogen centraal staat. Niet alleen voor mensen, maar voor mens en dier. De PvdD volgt Gandhi in wat hij zei over dat de mate van beschaving van een land af te lezen is aan de manier waarop het met zijn dieren omgaat. Daarmee is het ook het meest integrale programma voor een leefbare aarde en voor een vredelievende aarde. Wij hebben veel meer dan anderen aandacht voor de grondoorzaken van conflicten en voor preventie. Wij doen van alle partijen het meest om de klimaat- en biodiversiteitscrisis te voorkomen, en daarmee doen we ook het meest om te voorkomen dat enorme vluchtelingenstromen onze kant op komen. Als je kijkt naar welke partij nu echt aandacht heeft voor de grondoorzaken van conflict dan is het PvdD.”
“Vrede betekent voor mij de afwezigheid van alles dat het leven ontluistert. De Partij voor de Dieren voert de vredesmissie op twee pijlers: Eén, het wegnemen van de voedingsbodem van conflicten. En twee, dat we niet wegkijken bij situaties van onvrede. In toenemende mate veroorzaken de klimaat- en biodiversiteitscrisis conflicten in de wereld. Als je dan kijkt naar het wegnemen van die voedingsbodem, dan is het vooral Nederland zelf dat schade kan voorkomen en terugdringen. Nederland heeft bijvoorbeeld de hoogste emissie van broeikasgassen per hectare landbouwgrond, meer dan vier keer het gemiddelde van de 27 EU-lidstaten. Het Westen heeft een enorm aandeel in het veroorzaken van de klimaat- en biodiversiteitscrisis. Het is heel belangrijk om die CO2-uitstoot terug te dringen. En wij durven ook te kijken naar onze eigen rol als Nederland in de import van soja voor veevoer. Nederland is vierde importeur van soja ter wereld. Dat is natuurlijk enorm. Een deel van die soja komt uit het Amazonewoud, waar dus ook regenwoud voor wordt gekapt. Dat is een van de ongemakkelijke waarheden waar de PvdD niet van wegkijkt.”
Handelsverdragen
“Wat je dan concreet in de Tweede Kamer kunt betekenen, en overigens ook in de Eerste Kamer, is allereerst het vergroten van het bewustzijn over het feit dat klimaatverandering een van de oorzaken van conflicten is. Daar heb ik bijvoorbeeld aandacht voor gevraagd in de Eerste Kamer bij de oprichting van Invest NL en Invest International, fondsen die door de overheid worden opgericht om bedrijven te stimuleren. Je ziet vaak dat die duurzaamheids- en mensenrechteneisen niks voorstellen. Dat ze boterzacht zijn. De PvdD legt dat bloot. Heel veel partijen, ook zij die zichzelf groen noemen, steunen die fondsen wel. Zij gaan ervan uit dat als er een duurzaamheidsparagraaf staat in zo’n voorstel, het wel een stap vooruit zal zijn. Voor ons is het juist een stap achteruit omdat er sprake is van ‘greenwashing’. Ze zeggen wel dat er iets gebeurt, maar er gebeurt feitelijk niks.”
Inclusiviteit
“Voor wat betreft gelijkheid en inclusiviteit: dat is zeker een van de grootste pijlers van de PvdD, dus daar zal de aandacht op blijven en ook op toenemen. Er zal meer aandacht moeten komen voor de positie van vrouwen en meisjes in ontwikkelingslanden. De emancipatie, groei van autonomie onder de lokale bevolking, en dan met name vrouwen en meisjes, is heel belangrijk. Maar waar we het niet over eens zijn, is dat je de afgelopen jaren een ‘hulp is handel’-doctrine zag ontstaan. Handel en hulp zijn met elkaar verweven geraakt, daar is Sigrid Kaag ook een groot voorstander van. Zij gebruikt bijvoorbeeld de vrijhandelsverdragen om te proberen om mensenrechten af te dwingen bij andere landen. In de praktijk zie je dus dat er dan een passage over mensenrechten staat, maar er staan geen harde sancties in of wat dan ook. Dus wat betekent dat eigenlijk? De handel regeert en de uitbuiting van mensen neemt eerder toe.
Doorvoerhaven
“Wij willen dat er veel meer aandacht komt voor wapenhandel en dat deze wordt teruggedrongen. Nederland moet ook geen wapens meer leveren aan conflictgebieden. De belangrijkste vraag is of we de ethiekloze doorvoerhaven willen blijven die we nu zijn – als een van de grootste wapenexporteurs, maar ook als het gaat om soja of palmolie. Elke keer is het argument “ja maar als wij daar mee stoppen, gaan andere landen het overnemen”. Maar iemand moet het goede voorbeeld geven. Als je dat doet, dan creëer je ook weer nieuwe kansen. Ik vind dat Nederland, ook als een van de rijkere landen in de wereld, voorloper zou moeten zijn. Ook op moreel gebied. Of het nu gaat om wapenhandel of de fossiele industrie, wij moeten het morele voorbeeld geven aan andere landen. Als rijk land kunnen we ons dat ook veroorloven.”
Vredesmissies
“De ontwikkeling van autonome wapens vinden we een hele zorgwekkende en gevaarlijke ontwikkeling. Drones kunnen natuurlijk helpen bij het opsporen van criminelen, maar onder hele strikte voorwaarden. Wat ons betreft mogen ze nooit worden ingezet voor gevechtsmissies. De Partij voor de Dieren is überhaupt tegen gevechtsmissies. Ze zijn niet heilzaam op de lange termijn, zoals we hebben kunnen zien in Libië en Afghanistan. We moeten inzetten op vredesmissies, onder strikte voorwaarden. Conflicten verergeren vaak omdat allerlei andere belangen een rol gaan spelen. Als een land als de VS economische belangen heeft, is het sneller geneigd om in te grijpen. Nederland moet inzetten op vredesmissies waar Nederland een actieve bijdrage kan leveren om mensen die op de vlucht zijn op te vangen en een goed heenkomen te bieden. We zijn niet voor een algeheel verbod op wapens. Soms kan inzet van geweld nodig zijn, als het uiteindelijk maar gericht is op vrede.”
Klimaatcrisis
“Ik heb nu een aantal keer de grondoorzaken genoemd, maar we hebben het niet heel specifiek over de klimaatcrisis gehad. Je ziet dat de situatie nu heel nijpend wordt. Bijvoorbeeld in landen als Tsjaad en Soedan waar nu al conflict is ontstaan tussen burgers en herders om graslanden die steeds kleiner worden. Dat kan uitgroeien tot een nationaal conflict en dat kan ook nog eens uitgroeien tot een internationaal conflict. Vaak we nog te weinig stil bij hoe ontwrichtend de klimaatcrisis kan zijn. De VN heeft geschat dat er 50 miljoen klimaatvluchtelingen de komende decennia richting het Westen komen. Dat geeft wel aan hoe groot de urgentie is om die klimaatcrisis aan te pakken en om onze verantwoordelijkheid te nemen.”
Salima Belhaj (D66), Sven Koopmans (VVD), Martijn van Helvert (CDA), Kirsten van den Hul (PvdA), Sadet Karabulut (SP) en Tom van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks), Joël Voordewind en Don Ceder (ChristenUnie), Tunahan Kuzu (DENK) en Chris Stoffer (SGP).
