Een nieuw rapport van een onderzoekscommissie namens de VN-Mensenrechtenraad schrijft over diverse mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden van het Israëlische regime, waaronder de deportatie van Palestijnse mensenrechtenadvocaat Salah Hamouri. De commissie stelt vast dat de rechten van het maatschappelijk middenveld structureel geschonden worden door onder andere intimidatie, bedreigingen, willekeurige arrestaties, ondervragingen, vernedering en marteling. Het grote merendeel daarvan door de Israëlische overheid, voortvloeiend uit de illegale bezetting, maar ook door andere entiteiten, zoals gelieerde non-profitorganisaties.
De onafhankelijke onderzoekscommissie doet sinds 2021 onderzoek naar de staat van mensenrechten in het gebied, in opdracht van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties.
In het meest recente rapport wordt onder andere de deportatie van de Palestijnse mensenrechtenadvocaat Salah Hamouri uitgelicht. Hij werd, na meerdere jarenlange periodes van onwettelijke detentie, in december 2022 door de Israëlische autoriteiten naar Frankrijk gedeporteerd op verdenking van ‘trouwbreuk aan de Israëlische staat’. Chris Sidoti, een van de commissieleden, zegt daarover: “Er bestaat bij ons geen twijfel dat het intrekken van de verblijfsvergunning van Salah Hamouri op basis van een zogenaamde ‘trouwbreuk’ neerkomt op een oorlogsmisdaad.”
Algemeen beleid
Naast deze individuele casus wordt ingegaan op de algemene demonisering, criminalisering en vervolging van mensenrechtenorganisaties en activisten, ook buiten Israël en de bezette Palestijnse gebieden. In het bijzonder door het onrechtmatig aanmerken van organisaties en individuen als ‘terroristisch’, zoals dat vorig jaar bij zes Palestijnse non-profitorganisaties gebeurde. Dit betrof onder andere organisaties waar de Nederlandse overheid mee samenwerken ter bevordering van de situatie voor de Palestijnse bevolking die onder het bezettingsregime leeft.
De commissie noemt dit “ongerechtvaardigd en een schending van fundamentele mensenrechten, waaronder het recht op vereniging, vrije meningsuiting, samenkomst, privacy en het recht op een eerlijk proces”, en merkt daarbij op dat ook “rechtse (non-profit)organisaties in Israël en in het buitenland” soms een verlengstuk zijn van de repressie en intimidatietactieken met als doel het kritische maatschappelijk middenveld de mond te snoeren. Concluderend roept de onderzoekscommissie de aanklager van het Internationaal Strafhof op om het onderzoek naar deze repressie en oorlogsmisdaden door Israëlische autoriteiten en medeplichtige entiteiten te prioriteren.
In mei van dit jaar was Salah Hamouri op uitnodiging van Lawyers for Lawyers en PAX in het land om zijn verhaal te delen met het Nederlandse publiek. Ook toen werden de tactieken zoals beschreven in het VN-rapport pijnlijk zichtbaar. Er werd geclaimd dat Hamouri een ‘terrorist’ zou zijn en dat deze mensenrechtenorganisaties een podium zouden bieden aan ‘terroristisch geluid’. De conclusies van het VN-rapport over de onrechtmatige deportatie van Hamouri, het ontbreken van een eerlijk proces en repressieve tactieken van Israëlische entiteiten, tonen aan dat deze gang van zaken past in het patroon van gerichte pogingen om mensenrechtenverdedigers monddood te maken, en verder geen gerechtvaardigde basis hebben. Daarbij laat het zien dat de zorgen en kritiek die de VN-commissieleden uiten over de repressie en mensenrechtenschendingen ook voor de Nederlandse context relevant zijn.
