Julia is als Nederlandse waarnemer van het EAPPI programma (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel) afgereisd om gedurende drie maanden ‘beschermende aanwezigheid’ te bieden aan Palestijnse burgers en gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Ze verwerkt haar indrukken in blogs.
57 Palestijnse gemeenschappen liggen in een zogeheten seam-zone. Dat is het gebied tussen de in 1948 afgesproken ‘Groene Lijn’, de scheidslijn tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever, en de in 2004 gebouwde scheidingsmuur. Deze ‘zoom’ beslaat een kleine tien procent van de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem. De meeste Palestijnen hebben een ID-kaart van de Westelijke Jordaanoever, maar een deel van hen woont aan de Israëlische kant van de muur. Hierdoor zijn ze afgesneden van zowel de Westelijke Jordaanoever als hun grond in Jeruzalem. Ik bezoek twee van deze dorpen: Nabi Samwil en Beit Iksa.
In 2002 bouwde de Israëlische overheid de scheidingsmuur (rood op de kaart) die voor 85% niet op de afgesproken Groene Lijn werd gebouwd, maar in het gebied van de Westelijke Jordaanoever. De Israëlische autoriteiten wezen de zone tussen deze twee ‘grenzen’ aan als gesloten militaire zone. Hoewel Israëli’s en toeristen wel toegang hebben tot dit gebied, is dit verboden voor Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever. Alleen Palestijnen die kunnen aantonen in de seam zone te wonen, land bezitten of bepaalde noodzakelijke diensten aanbieden, kunnen een vergunning krijgen om het gebied te betreden. De Israëlische overheid bouwde de scheidingsmuur naar eigen zeggen voor het tegenhouden van potentiële terroristen. In werkelijkheid is te zien dat de muur de grenzen volgt van de Israëlische nederzettingen (donker- en lichtblauw op de kaart).
Nabi Samwil & Nawal
Op een van de hoogste heuvels, met uitzicht over heel Jeruzalem, ligt het dorpje Nabi Samwil. Vanwege haar strategische ligging is het dorp sinds de bezetting in 1967 doelwit van de Israëlische autoriteiten. In 1971 begon de sloop van de eerste huizen waardoor veel Palestijnen gedwongen moesten verhuizen. Het dorp ligt in gebied C dat onder Israëlisch bestuur valt en is aangewezen als ‘nationaal park’. Daarom is het inwoners verboden om te bouwen op hun terrein. Met de komst van de scheidingsmuur werd Nabi Samwil verder geïsoleerd. Een paar meter verderop ligt een weg die een onzichtbare muur vormt. Zonder vergunning is deze weg, die leidt naar Jeruzalem, namelijk verboden terrein voor de inwoners van Nabi Samwil.
Een van de inwoners van Nabi Samwil is Nawal. Ze is er geboren en getogen en is directeur van de lokale vrouwenorganisatie. Daarnaast geeft ze les bij het lokale schooltje. Nawal vertelt over haar zoon Leith die sinds augustus in administratieve detentie zit. Hij werd gearresteerd tijdens een van de wekelijkse vreedzame protesten. Haar andere zoon is op de vlucht om arrestatie te voorkomen. Nawal en haar man Aeed dragen nu de zorg voor de kinderen van hun beide zoons. “Het leven is hier zwaar. Voor alles wat we in het dorp willen brengen, moeten we toestemming vragen. Toen we familie wilden uitnodigen tijdens Ramadan werden ze geweigerd door Israëlische soldaten bij het checkpoint. We hebben toen het eten meegenomen en hebben met onze gasten naast het checkpoint gegeten.”
Het huis van Nawal is verschillende malen gesloopt maar iedere keer herbouwde de familie het. Voor 1967 woonden ze in mooi stenen huizen. Nu wonen ze in containers, maar dat weerhoudt ze niet om op het land van hun voorouders te blijven.
Beit Iksa
Uitkijkend over West-Jeruzalem ligt het dorp Beit Iksa. Ondanks de korte afstand moeten we vijfentwintig kilometer omrijden en twee controleposten passeren om het dorp te bereiken. Ook in Beit Iksa is de scheidingsmuur niet direct te vinden, maar wordt de enige toegang tot het dorp beheerd door een Israëlisch checkpoint. Voor Palestijnen uit de Westelijke Jordaanoever is het verboden het dorp te betreden, tenzij ze een vergunning hebben. Wie met een vergunning het dorp in wil, moet zijn identiteitsbewijs inleveren en het dorp weer verlaten voor elf uur ’s avonds. Ook de EA’s kunnen niet zomaar doorrijden. Een Israëlische soldate bij het checkpoint richt haar wapen op ons, maar uiteindelijk krijgen we toestemming het dorp binnen te rijden.
De burgemeester van het dorp, Murad Zaied, vertelt ons dat in 1948 en 1967 zo’n 35.000 inwoners het dorp hebben verlaten. De meesten wonen nu als vluchteling in Jordanië. In Beit Iksa wonen nog maar 1900 mensen. Door de Israëlische bezetting zijn grote delen van het land rond Beit Iksa geconfisceerd: 1720 hectare is in beslag genomen voor de bouw van de nederzettingen Ramot Alon en Giv’at Ze’ev. In 2010 werd er grond gebruikt voor de bouw van een snelweg en meer dan 300 hectare is tot gebied C verklaard. Daardoor is bouwen onmogelijk. 13 jaar geleden verhuisde Murad terug naar het land van zijn grootvader. Het land van zijn familie was volledig in beslag genomen door de Israëlische autoriteiten. Murad kocht een stuk grond en bouwde zijn eigen huis. Als burgemeester wil hij zijn dorp graag verder helpen. Maar in werkelijkheid vult hij zijn dagen met de aanvragen voor bezoekersvergunningen en het op en neer rijden naar het Israëlisch checkpoint om de Palestijnen met een vergunning te ontvangen. Elk aspect van hun leven, van hun boodschappen tot het bezoek van een familielid, wordt gecontroleerd door de Israëlische autoriteiten. ‘We leven alsof we in een gevangenis zitten,’ aldus Murad.
