Het demissionair kabinet investeert in defensie, maar niet in vrede

Beeld: Michael Fousert/Unsplash

19 september 2023

Het demissionair kabinet investeert in de nieuwe Miljoenennota fors in wapens en defensie, maar bezuinigt aan de andere kant op ontwikkelingssamenwerking en vredesprocessen. Dat moet anders vindt vredesorganisatie PAX. 

Rolien Sasse, Algemeen Directeur van PAX: ‘De Nederlandse regering kiest voor een grote investering in Defensie en zet vooral in op hard security. Terwijl Oekraïne gesteund moet worden in zijn gerechtvaardigde verdediging tegen de Russische agressie, moeten we tegelijk beseffen dat vrede en veiligheid in de wereld niet met wapens bereikt kan worden.’

‘De Nederlandse regering zou dezelfde ambitie moeten tonen om vrede te bevorderen door haar investering in bijvoorbeeld diplomatie, conflictbeheersing en versterking van de internationale en nationale rechtsorde op te voeren, vindt Sasse, ‘Ondersteun burgers die snakken naar vrede en vrijheid in landen die nu ten prooi dreigen te vallen aan gewapend conflict. En ook in Oekraïne zullen we moeten helpen de vrede te winnen, niet alleen de oorlog.’ 

‘Die ambitie zien we nu niet terug in de Troonrede en de Miljoenennota. En dat is een teken van kortzichtigheid. Het belangrijkste instrument dat Nederland voorhanden heeft, het budget voor internationale samenwerking, wordt opnieuw fors bezuinigd, en gaat daarmee in tegen eerdere uitspraken van de Tweede Kamer en een motie van drie van de vier regeringspartijen.’ 

Reactie Partos

Partos is de branchevereniging voor NGOs die werkzaam zijn in de ontwikkelingssamenwerking­sector in Nederland. De vereniging behartigt de belangen van ongeveer 100 Nederlandse ontwikkelingsorganisaties die actief zijn op het terrein van armoedebestrijding, humanitaire hulpverlening, mensenrechten en duurzame ontwikkeling. Ook PAX is onderdeel van Partos. Lees hieronder hun reactie op de Begroting en de Troonrede:

Kabinet bezuinigt fors op ontwikkelingssamenwerking ondanks demissionaire status 

Ondanks mooie woorden van de Koning over het belang van ontwikkelingssamenwerking, snijdt het kabinet in het budget dat bestemd is voor de allerarmsten. Integendeel, de op Prinsjesdag gepresenteerde begroting maakt pijnlijk duidelijk hoe de bij de Voorjaarsnota aangekondigde bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking uitpakken. Voor 2024 wordt een kaasschaaf toegepast van 7% over de hele begroting. Nog in 2023 wordt 326 miljoen bezuinigd, terwijl de Kamer expliciet verzocht had dit te voorkomen met een aangenomen motie

In totaal gaat in het in de periode 2023-2026 om een bezuiniging van ruim 3,5 miljard Euro. Wat Partos betreft onaanvaardbaar. Het is niet uit te leggen dat een rijk land als Nederland zo’n groot deel van het ontwikkelingsbudget besteedt in eigen land.  

‘Dit zijn zware bezuinigingen met zeer ingrijpende negatieve gevolgen. Hiermee toont Nederland zich een onbetrouwbare partner voor andere landen, bedrijven en ontwikkelingsorganisaties,’ aldus Liana Hoornweg, directeur van Partos, de branchevereniging voor ontwikkelingssamenwerking die meer dan 100 ontwikkelingsorganisaties vertegenwoordigt. 

Demissionair kabinet zou druk van budget moeten halen 

Het excuus dat wordt aangewend voor deze bezuinigingen is de “extra toestroom van asielzoekers uit DAC-landen.” Deze niet-ontwikkelingsrelevante kosten mogen aan het ontwikkelingsbudget worden toegerekend, maar daar is de OESO wel kritisch over. Ook steeds meer politieke partijen hebben een groeiend ongemak over deze ongelimiteerde toerekening. Deze zomer kwam een langverwachte brief van het kabinet met scenario’s hoe de druk van de asielkosten op het ontwikkelingsbudget te verlagen. Het had het kabinet gesierd als het de druk nu van het ontwikkelingsbudget had afgehaald, zodat een toekomstig kabinet hier een zorgvuldig besluit over zou kunnen nemen. Nu wordt het volgende kabinet op achterstand gezet.  

Investeer in wereldwijde bestaanszekerheid 

‘Deze miljardenbezuinigingen zijn wrang en volstrekt onnodig. De lager dan verwachte staatsschuld biedt meer dan genoeg ruimte om het ontwikkelingsbudget op peil te houden, maar daar lijkt dit kabinet niet voor te kiezen,’ aldus Hoornweg. 

Net als lage inkomensgroepen in Nederland ervaren mensen in ontwikkelingslanden steeds meer onzekerheid. Wereldwijd leven 685 miljoen mensen in extreme armoede en 345 miljoen mensen hebben niet of nauwelijks te eten. Met ontwikkelingssamenwerking draagt Nederland bij aan hun bestaanszekerheid door het aanpakken van grondoorzaken van conflict, klimaatverandering, honger en armoede. 

Steun ons vredeswerk en onze activiteiten

Word donateur van vredesorganisatie PAX of steun ons met een eenmalige bijdrage. Iedere gift is hard nodig en waarderen wij enorm. Bedankt!