Een nieuw rapport gepubliceerd door vredesorganisatie PAX in samenwerking met 18 andere ngo’s onthult de grootste Europese investeerders in bedrijven die wapens leveren aan Israël. Deze financiële instellingen verstrekten voor 36,1 miljard euro aan leningen, en hadden voor 26 miljard euro aan aandelen en obligaties in de wapenbedrijven. Ook het Nederlandse Aegon komt in het rapport naar voren als een van de grootste investeerders. Door wapens te verkopen aan Israël lopen wapenbedrijven een groot risico bij te dragen aan ernstige schendingen van het oorlogsrecht, misdaden tegen de menselijkheid en een mogelijke genocide in Gaza. Financiële instellingen moeten dringend actie ondernemen en stoppen met investeren in bedrijven die wapens leveren aan Israël.
Tussen januari 2019 en december 2023 hebben zes van de grootste wapenproducenten ter wereld – Boeing, General Dynamics, Leonardo, Lockheed Martin, RTX en Rolls-Royce – wapens verkocht aan Israël, ondanks toen al duidelijke risico’s. Door deze leveringen lopen deze bedrijven een groot risico bij te dragen aan ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Het rapport van de ngo’s onthult de grootste investeerders in deze bedrijven. De Franse bank BNP Paribas is veruit de grootste financier, met 5,7 miljard EUR aan leningen sinds 2021. Andere grote investeerders die in het rapport worden genoemd zijn de banken Crédit Agricole, Deutsche Bank, Barclays en UBS, evenals het Noorse overheidspensioenfonds GFPG en de verzekeringsmaatschappij Allianz. Ook het tot in september vorig jaar in Nederland gevestigde Aegon staat in de top 20 van grootse investeerders, met 609 miljoen EUR aan beleggingen, alsook de Nederlandse vermogensbeheerder Exor met 426 miljoen EUR aan beleggingen.
Volgens de internationale mensenrechtenstandaarden voor het bedrijfsleven, moeten financiële instellingen ervoor zorgen dat ze niet investeren in bedrijven die bijdragen aan mensenrechtenschendingen. Eerder onderzoek van PAX wees al uit dat de zes wapenbedrijven die in het rapport worden genoemd wapens hebben geleverd aan staten die betrokken zijn bij schendingen van mensenrechten of het humanitair oorlogsrecht, waaronder Israël.
In de afgelopen acht maanden, na de aanvallen door Hamas en andere Palestijnse gewapende groepen waarbij 1.200 mensen werden gedood en 240 mensen werden gegijzeld, heeft de Israëlische regering een ongekende militaire aanval op Gaza gelanceerd. Bij deze aanvallen zijn tot nu toe meer dan 37.000 Palestijnen gedood. De aanhoudende aanvallen en belegering hebben geleid tot grootschalige verwoesting van de Gazastrook en tot een grote humanitaire crisis. Internationale mensenrechtenorganisaties en VN-experts wijzen op ernstige schendingen van het humanitair oorlogsrecht door Israël: de aanvallen maken onvoldoende onderscheid tussen militaire doelen en burgers en er wordt disproportioneel veel schade aangebracht aan burgers. Ook het Nederlandse hooggerechtshof benoemde de massale schendingen van het oorlogsrecht in haar oordeel dat de Nederlandse regering de levering van onderdelen voor F-35 gevechtsvliegtuigen aan Israël moet stopzetten. Bovendien beval het Internationaal Gerechtshof op 26 januari 2024 dat Israël er alles aan moet doen om genocide in Gaza te voorkomen. VN-experts en mensenrechtenorganisaties roepen op tot het onmiddellijk stopzetten van wapenleveranties aan Israël.
“Sinds 7 oktober 2023 zijn de mensenrechtenrisico’s rondom het leveren van wapens aan Israël nog veel groter geworden. Er is nog urgenter actie nodig” zegt Cor Oudes, onderzoeker bij PAX. “Bedrijven moeten stoppen met het leveren van wapens aan Israël. Financiële instellingen moeten dringend druk uitoefenen op deze bedrijven om hier onmiddellijk mee te stoppen en anders hun investeringen beëindigen”.
