Het uitzicht vanaf Aisha’s veranda is prachtig. Haar huisje kijkt uit over glooiende heuvels en een nabijgelegen dorp. De gouden koepel van de moskee weerkaatst het felle zonlicht. Aisha heeft haar veranda versierd met plantenpotten, en naast haar huis verbouwt ze groenten en kruiden in een moestuin.
Buitenpost
De lieflijke aanblik die Aisha’s huis biedt staat in een schril contrast met de grimmige werkelijkheid van haar situatie. Aisha is Palestijnse en woont in het noorden van de Westelijke Jordaanoever. Iets hoger op de berg ligt een buitenpost van Israëlische kolonisten die Aisha en haar buren dagelijks lastigvallen. Buitenposten zijn nederzettingen in de Westelijke Jordaanoever, die zelfs volgens Israëlische wetgeving illegaal zijn; in tegenstelling tot nederzettingen die wél geautoriseerd zijn door de Israëlische staat, maar volgens internationaal recht illegaal zijn. Buitenposten worden gedoogd door de Israëlische autoriteiten.
Dagelijkse pesterijen
De kolonisten die in de buitenpost naast Aisha en haar man wonen, worden schijnbaar gedreven door de overtuiging dat ook de Westelijke Jordaanoever bij Israël hoort. Aisha en haar man staan de verwezenlijking van deze overtuiging in de weg en krijgen daarom te maken met pesterijen en intimidaties van de kolonisten. Ze rijden met quadbikes rond de huizen van Aisha en haar buren, schelden en bedreigen. ’s Nachts schijnen ze met zaklampen naar binnen. Soms neemt de intimidatie een fysieke vorm aan en zijn de kolonisten agressief. Zo werd de elfjarige buurjongen van Aisha tijdens het schapenhoeden eens zo hard gestompt dat hij er een bloedneus aan overhield.
Zelf verantwoordelijk
Aisha en Nabil zijn een dagje ouder, in Nederland zouden ze AOW krijgen. Aisha kan zich geen pensioen veroorloven. Elke dag werkt ze op haar boerderijtje. Ze heeft schapen, twee koeien, en kippen. Bovendien heeft ze haar moestuin en planten om voor te zorgen. Alles doet ze zelf, af en toe geholpen door haar dochters, die ver weg wonen. Haar man Nabil is niet in staat om zwaar werk te verrichten, omdat hij hersenschade heeft opgelopen bij een klap op zijn hoofd. Als hij Aisha bij haar werkzaamheden voor de voeten loopt, zegt ze dat het tijd is voor zijn gebed, waarna hij braaf vertrekt om te bidden.
Aisha is er de vrouw niet naar om de pesterijen van de kolonisten gelaten te ondergaan. Wanneer we haar bezoeken, treffen we haar steunend met haar been op een stoel en haar hand in het verband. Ze vertelt dat ze is gestruikeld terwijl ze Moshe – de hoofdbewoner van de buitenpost – van haar erf probeerde te verjagen. Maar ook nu gaat Aisha niet bij de pakken neerzitten. Ze vroeg de gemeenteraad van het dorp om bescherming tegen de kolonisten, maar kreeg nul op rekest. Een raadslid legt uit dat de gemeenteraad te weinig middelen heeft om de grote aantallen dorpsbewoners te helpen die last hebben van de kolonisten. Iedereen is zelf verantwoordelijk voor de eigen veiligheid, is de boodschap.
Sumūd
Aisha’s onverschrokkenheid in het gezicht van de Israëlische bezetting heeft me aan het denken gezet over Palestijns verzet. Voorheen associeerde ik verzet vooral met demonstraties, stakingen, en boycots. Aisha levert daarentegen verzet door op haar grond te blijven wonen en – zo goed en zo kwaad als dat gaat – haar leven te leven. Deze vorm van verzet wordt door Palestijnen sumūd genoemd, wat zich vrij laat vertalen als standvastigheid. Die standvastigheid kan een dynamische vorm aannemen, waarbij de bezetting actief wordt ondermijnd, maar kan ook uiting vinden in het blijven wonen op Palestijnse grond.
Constante angst
Blijven wonen op je land – dat klinkt eenvoudiger dan het is. De sumūd van Aisha toont aan dat die opdracht geenszins passief of lijdzaam is, maar een aanhoudende strijd. Nog niet zo lang geleden besloten haar buren, een vader en zoon en hun gezinnen, te verhuizen. Ze konden en wilden de dagelijkse intimidaties en pesterijen niet langer verdragen. Haar buurman hoedde zijn schapen op de berghelling, maar werd zo vaak lastiggevallen door de kolonisten dat hij liever ergens anders heenging.
Nu wonen Aisha en Nabil nagenoeg alleen, met nog één buurvrouw die af en toe komt kijken of Aisha’s voet goed heelt. Hoger op de berg wonen meer gezinnen, maar die hebben hun handen vol aan hun eigen problemen met de kolonisten. ‘We leven in constante angst,’ vertelt Aisha elke keer wanneer we haar bezoeken. Toch verlaat ze haar land niet. Aisha is een verzetsheldin tegen wil en dank, door te blijven wonen in haar huisje op de bezette Westelijke Jordaanoever, waar eenvoudigweg proberen je leven te leven al een daad van verzet is.
Geerke is als Nederlandse waarnemer van het EAPPI programma (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel) afgereisd om gedurende drie maanden ‘beschermende aanwezigheid’ te bieden aan Palestijnse burgers en gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Ze verwerkt haar indrukken in blogs.