Iemand merkte eens op dat Joodse nederzettingen lijken op groene, solitaire vulkanen. Groen vanwege de vele bomen die hen omringen. Dreigend en onheilspellend toornen zij uit boven het uitgestrekte, droge landschap van de woestijn van Judea. Steeds dichterbij komen de illegale, Joodse nederzettingen in de buurt van Palestijnse dorpen en graasgebieden. Geografisch gezien smelten zij in hoog tempo samen. Steeds grimmiger wordt de aanspraak op het heilige land opgeëist. Een blik op de kaart toont dat Palestijnse gemeenschappen letterlijk worden omsingeld door Joodse kolonisten. Het zijn slechts nog kleine, slinkende eilandjes in een klimaat van vijandigheid en onmacht. Er lijkt geen ontkomen aan.
Alleen de dood kan me hier weghalen
Vandaag ontmoette ons EAPPI-team Kamal in een bergdorpje zo’n 20 km ten zuiden van de stad Hebron. Kamal toont ons met enige trots zijn vakkundig geconstrueerde, ondergrondse woning. Het huis van Kamal en zijn familie is vijfmaal vernietigd door bulldozers van het Israëlische leger. Vijfmaal bouwde hij het weer op. ‘De laatste was mijn mooiste ontwerp,’vertelde hij ons met een glimlach. Nu woont hij met zijn vrouw en kinderen in een tent, gebouwd op de restanten van hun laatste woning. Ze weten hem telkens weer te vinden, maar opgeven doet hij niet. Van hem hebben we het woord sumud geleerd. De term staat voor de onverzettelijkheid, kracht en moed van het Palestijnse volk. Wat er ook gebeurt. ‘Alleen de dood kan me hier weghalen,’ sprak hij bij het einde van ons bezoek.
Militair oefenterrein
Families als die van Kamal, wonen in een gebied dat Masafer Yatta genoemd wordt. Een gebied ter grootte van 36k vierkante kilometer dat in de jaren tachtig bestempeld werd als Israëlisch militair oefenterrein. Sindsdien worden de bewoners met uitzetting bedreigd. Deze ontruimingen gaan gepaard met een agressief nederzettingenbeleid, met de bouw van vier grote, illegale nederzettingen. Al jaren krijgen de oorspronkelijke bewoners geen toestemming om wegen, elektriciteit of waterleiding aan te leggen. ‘In 1999 werden plotseling 700 schaapherders en hun familieleden door soldaten in vrachtwagens geladen en weggereden. Anderen vluchtten en verborgen zich in de heuvels, en keerden weer terug na de actie. De Israëlische Association for Civil Rights in Israël (ACRI) stapte daarop naar de rechter en die besloot dat niemand meer mocht worden uitgezet totdat er een definitieve uitspraak was. Die uitspraak liet 23 jaar op zich wachten , schreef de Volkskrant vorig jaar.Op 6 mei 2022 bepaalde het Israëlisch Hooggerechtshof dat de 14 overgebleven, kleinedorpen met circa 1500 bewoners niet langer mochten blijven bestaat. Dit gaat tegen de Geneefse conventies in. Daarin staat beschreven dat het niet is toegestaan om bewoners van bezet gebied te onteigenen of de lokale bevolking onder dwang te verplaatsen. Volgens Israëlwoonden deze mensen echter niet permanent in het gebied en hebben ze daarom geen recht op het land.
Meedogenloze aanvallen
Kolonisten die zich op de verschillende heuveltoppen van Masafer Yatta hebben gevestigd, gedragen zich meedogenloos. Aanvallen en intimidaties zijn aan de orde van de dag. Waterputten worden vergiftigd of volgegooid met puin, zonnepanelen gestolen, vee geroofd, of olijfbomen verbrand. Nachtelijke invallen door gemaskerde kolonisten zijn geen uitzondering. Dergelijke acties worden veelal ‘gedoogd’ of zelfs gesteund door het Israëlische leger en de politie. De straffeloosheid lijkt hand over hand toe te nemen en Palestijnse bewoners leven onder een continue bedreiging van hun bestaan. De bewoners slapen slecht van angst en durven nauwelijks met hun schapen op pad te gaan. Nergens kunnen ze hun recht halen. In onze gesprekken komt telkens weer naar voren hoezeer zij zich in de steek gelaten voelen door de wereld. Zij voelen zich aan hun lot overgelaten, maar zijn vastberaden te blijven op het land dat hen toebehoort.
Lichtpuntjes van hoop
Een dag als vandaag zet te denken. Zoals iedere dag dat ik hier met ons EAPPI-team verblijf in Yatta, South Hebron Hills. Het ene incident volgt het andere op. We rijden met onze chauffeur af en aan naar de Palestijnse dorpen om beschermende aanwezigheid te bieden, te luisteren naar de verhalen en om schendingen van mensenrechten te rapporteren. We doen ons best, maar het is nooit genoeg. Een groot aantal Israëlische, Joodse mensenrechtenactivistenkomt hier wekelijks samen voor de zogeheten ‘Landactie dag.’ Urenlang hebben we met hen in de brandende zon gewerkt aan de bouw van een tweede grotwoning voor Kamal zijn zus Fatma en haar familie. Het zijn mensen die de ogen niet sluiten voor wat er al decennia gebeurt in de bezette gebieden. Het is een lichtpuntje, of zoals Kamal vandaag zei: ‘Ik denk dat de bezetting nog voor mijn dood zal eindigen.’
Jantien is als Nederlandse waarnemer van het EAPPI programma (Ecumenical Accompaniment Programme in Palestine and Israel) afgereisd om gedurende drie maanden ‘beschermende aanwezigheid’ te bieden aan Palestijnse burgers en gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem. Ze verwerkt haar indrukken in blogs.