Vandaag in Trouw pleiten wij er voor om met de Syrische Oppositie Coalitie een roadmap af te spreken die moet leiden tot het innemen van de VN zetel van Syrië. Tegelijkertijd wordt het tijd de discussie over interventie niet langer uit de weg te gaan.
Meer dan een jaar geleden zei Secretaris- Generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon: “The world community has failed the Syrian people.” Syriërs voelen zich massaal in de steek gelaten door de internationale gemeenschap, en in het bijzonder door het Westen. De Syrische bevolking heeft niet alleen brood en dekens nodig, maar in de eerste plaats bescherming. Mocht daarvoor binnen de VN-Veiligheidsraad geen consensus voor zijn dan kan de Algemene Vergadering zich daarover uitspreken. Dat zou een actie formeel niet legitimeren maar meer rechtvaardigen. Angst om vuile handen te maken mag geen excuus zijn om de discussie over interventie uit de weg te blijven gaan. Vuile handen heeft de internationale gemeenschap al lang.
Een regering, die niet in staat of niet bereid is zijn eigen bevolking te beschermen tegen oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, verliest de rechtmatige claim op de soevereiniteit over zijn grondgebied. Dat geldt zeker voor een regering die zijn eigen bevolking doelbewust bestookt met jachtvliegtuigen. De internationale gemeenschap moet dan bereid zijn de verantwoordelijkheid tot bescherming van de burgerbevolking op zich te nemen en “collectief, tijdig en beslissend”op te treden. Het Syrische regime heeft zich in de twee jaar dat de volksopstand nu gaande is, ontpopt als de grootste vijand van de bevolking. Het geweld blijft toebnemen en alleen al in de maand maart werden 6.000 mensen gedood. De meerderheid van de slachtoffers is gedood door het regime en de meerderheid van hen zijn burgers.
Eigenlijk is de Syrische Oppositie Coalitie, en de facties van het Vrije Syrische Leger die haar gezag erkennen, de enige partij die in elk geval de bereidheid heeft om de burgerbevolking te beschermen. De Coalitie heeft daarmee veel meer recht om aanspraak te maken op de soevereiniteit over Syrië dan het regime Assad. Natuurlijk zijn er nog enorme uitdagingen voor de Coalitie om Syriërs te verenigen en een inclusieve staat op te bouwen. Maar afwachtend toekijken hoe de Coalitie worstelt is moreel onacceptabel en politiek onverstandig. Als Westerse en Arabische landen inderdaad ‘Friends of Syria’ zijn, zouden zij een plan van aanpak moeten werken, dat niet alleen verdere steun inhoudt maar ook verdere formele erkenning in het vooruitzicht stelt. Uiteindelijk moet de Coalitie de plaats van Assad in de Algemene Vergadering van de VN in kunnen nemen, zoals zij ook al gedaan heeft in de Arabische Liga.
Heel voorstelbaar is het dat de oppositie, ook veel van de vreedzame activisten, roepen om bewapening van het Vrije Syrische leger. Voorstelbaar is dan ook dat Groot Brittannië en Frankrijk overwegen om het Europees wapenembargo op te heffen. Zij zien ook dat vooral de Coalitie en het Vrije Syrische Leger getroffen worden door het embargo; het regime en de jihadistische groepen hebben aanzienlijk minder moeite om aan wapens te komen. Maar het bewapenen van het Vrije Syrische Leger is een riskante optie, vooral vanwege de kans op verspreiding van de wapens in een toch al onrustige regio. Ook zullen de Coalitie en het Vrije Syrische Leger meer mechanismes moeten ontwikkelen om misbruik te voorkomen.
De landen die zich de “Friends of Syria” noemen, zouden niet op zo’n manier de gehele verantwoordelijkheid voor de bescherming van de Syrische burgerbevolking bij de Syrische Oppositie Coalitie moeten neerleggen, maar hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Hoe lang kunnen zij afzijdig blijven zonder hun geloofwaardigheid te verliezen? Hoe groot moet de ramp voor Syrië en de regio nog worden? Tot nog toe heeft de Internationale Gemeenschap niet willen ingrijpen. De weerstand van landen als Rusland en China was een goed excuus er niet eens serieus over na te gaan denken. Maar afzijdigheid heeft een steeds hogere prijs, het land valt uit elkaar, de regio destabiliseert en de bevolking is op drift of wordt gebombardeerd. Een beperkte vorm van ingrijpen, bijvoorbeeld door vliegvelden van het regime te vernietigen en vliegtuigen op de grond uit te schakelen, zou de mogelijkheid van het regime om zijn eigen bevolking aan te vallen al sterk beperken. Dat zou dan ook humanitaire hulp en wederopbouw in die delen van het land waar Assad alle macht verloren heeft mogelijk maken. Militair analisten stellen dat zo’n beperkte militaire actie de meest effectieve en meest snelle wijze is om burgers beter te beschermen tegen betrekkelijk lage politieke risico’s.