De hele maand maart hield programmaleider Marjolein Wijninckx van IKV Pax Christi een dagboek bij over Syrië vanuit Amman, Jordanië. Elke zondagmiddag was zij te beluisteren op radio 5 bij De Andere Wereld. Dit is het vierde deel van deze reeks.
Maandag 18 maart
Sinds de situatie in Syrië slechter en slechter wordt, hebben we binnen IKV Pax Christi constant discussies over welke maatregelen de internationale gemeenschap zou moeten nemen. Als vredesbeweging is het een grote stap om op te roepen tot militaire interventie, maar het is een groot dilemma dat we constant afwegen.
Nu de Syrische bevolking niet meer alleen met granaten en clusterbommen maar zelfs met Scud-raketten wordt bestookt, de VN de miljoenste vluchteling heeft geregistreerd en de humanitaire situatie blijft verslechteren in deze door mensen gemaakte ramp, vinden we dat een no fly zone toch een serieuze optie is. De grootste dreiging voor burgers komt vanuit Assad’s luchtmacht. Ook is het door de voortgaande bombardementen erg moeilijk om infrastructuur te herstellen in de bevrijde gebieden en transitioneel bestuur op te zetten. Dat niet-interveniëren ook rampzalige gevolgen heeft, is in Syrië wel duidelijk geworden. Het politieke debat in Nederland en Europa is geheel teruggebracht tot de vraag de oppositie wel of niet te bewapenen, men zoekt nog steeds naar een oplossing waarbij men zelf geen vuile handen hoeft te maken, niet beseffend, lijkt het, dat men die al lang heeft.
Dinsdag 19 maart
Vandaag word ik wakker met het nieuws dat de Syrische Oppositie Coalitie een minister-president heeft gekozen. Hij heet Ghassan Hitto, een Syrische Koerd die al jaren in de VS woont. De reacties van Syriërs in mijn omgeving zijn kritisch. Hij is een kandidaat gesteund door de Moslim Broederschap en door Qatar. Hij woont al tientallen jaren in de VS. Dat zijn zoon in het Vrije Syrische Leger vecht maakt dat niet goed, volgens velen. De kloof tussen Syriërs binnen en buiten blijft enorm diep. Hitto geeft in zijn eerste speech aan dat hij absoluut niet bereid is met het Assad-regime te onderhandelen. Daarmee passeert hij de leider van de Coalitie, Mouaz al-Khatib, die recentelijk een aanbod tot onderhandelingen deed. Veel van mijn Syrische contacten prezen al-Khatib’s leiderschap, maar de Moslim Broederschap was er fel op tegen. Hitto moet nu een transitieregering gaan vormen. Deze zal een enorme taak krijgen om het vertrouwen van de bevolking te winnen en werkelijk iets te gaan betekenen voor de mensen in Syrie. Want die zijn uiterst sceptisch. “Jullie zitten te vergaderen terwijl wij worden uitgemoord” is veelgehoorde kritiek van Syriers binnen op de oppositie buiten.
Woensdag 20 maart
Een Syrische activiste waarmee we samenwerken heeft in een interview met al-Arabiya verteld over wat ze heeft meegemaakt in de gevangenis in Syrië, waar ze sinds het begin van de revolutie drie keer in terecht gekomen is. Ze werd gearresteerd omdat ze paaseieren uitdeelde aan kinderen in de voorsteden van Damascus, versierd met Koranverzen en bijbelteksten om de eenheid van alle Syriërs te laten zien, ongeacht hun geloof. Ze werd een maand alleen opgesloten in een mannengevangenis, naast de martelkamer. Het horen hoe anderen gemarteld werden vond ze zo afschuwelijk, dat ze nog liever zelf gemarteld was. “Op een gegeven moment was ik zo wanhopig dat ik mijn oren dichtdrukte en met mijn hoofd tegen de muur ging slaan.” Haar bewakers zeiden steeds dat ze een bijzondere behandeling kreeg omdat ze christen was. Mijn collega, die geen idee had dat deze vrouw dit had meegemaakt, is er helemaal van ondersteboven. Zelf schrik ik van mijn eigen gelatenheid. Na zoveel verhalen te hebben gehoord van vrienden en kennissen over hun ervaringen in de Syrische gevangenissen raak ik niet meer geschokt.
Donderdag 21 maart
De Arabische landen vieren vandaag moederdag. Moeders worden op handen gedragen hier in de regio en deze dag wordt door iedereen gevierd. Men stuurt elkaar wensen, belt en geeft kadootjes. Niet alleen aan je eigen moeder, maar ook aan andere moeders. Voor Syrische moeders is dit een vreselijke dag. Tienduizenden moeders hebben een kind verloren in de oorlog, of hebben een kind in de gevangenis, of een kind dat vermist is. Een Syrische kennis zegt treffend: “Het beste kado dat we onze moeders kunnen geven is om niet dood te gaan.”