Christenen en Israel

Er is veel veranderd in de kerken als het gaat om Israël. Toen ik in de jaren ’50 en ’60 opgroeide in een gereformeerd gezin bestond er een sterke identificatie tussen ons, de gelovige kerkgemeenschap, en het Joodse volk, Israël genaamd,  zoals beschreven in de Bijbel. Veel van de Bijbelse regels met betrekking tot de sabbat waren van toepassing op onze zondag; de sabbatdag die geheiligd moest worden. We werden verondersteld geen werk te doen. Er werd al op zaterdag een grote pan soep gekookt, zodat ook moeder op zondag niet hoefde te werken. Fietsen was uit den boze, behalve voor degenen die erg ver van de kerk woonden. Reizen en geld uitgeven was verboden  evenals handwerken, zwemmen en andere recreatie. Lezen was (gelukkig) toegestaan.

Met de Israëlisch – Arabische  oorlogen van ‘67 en ‘73 en de periode daarna kwam voor mijn gevoel de politiek en daarmee een totaal ander Israël binnen in ons (kerkelijk) leven. Fel waren de gevoelens in de familiekring voor het zo bedreigde Israël, dit land dat volgens het Verbond aan het Joodse volk behoorde. Dit wonder, deze vervulling van de belofte, dit volk dat de ‘woestijn deed bloeien’!  De kerkelijke en christelijke aandacht voor het land van de Bijbel en Gods Verbond met de Israëlieten en de bewondering voor de staat Israël liepen in elkaar over. Theologische en politieke termen waren nauwelijks tot niet van elkaar te onderscheiden.

De laatste tijd  ontmoet ik echter veel kerkleden die teleurgesteld zijn;  destijds stortten zij hun laatste spaarcenten voor Israël nu voelen ze zich ‘bedrogen’. Kerkleden die destijds de lof van Israël zongen, maar nu  van mening  zijn dat de Israëlische nederzettingenpolitiek het grootste obstakel voor een vredesoplossing vormt.

United Civilians for Peace (UCP)

In een recente enquête van United Civilians for Peace naar de standpunten van Nederlanders over het conflict tussen Israël en de Palestijnen blijkt dat 54.2%  van de mensen die zichzelf als actief christen zien, vindt dat het conflict vooral ook voortduurt omdat de Palestijnen geen vrede willen. Van de mensen die zichzelf als niet actieve christenen omschrijven  is 31% die mening toegedaan evenals 32.4% van de niet-religieuze Nederlanders. Uit de enquete blijkt dat de groep ‘actieve christenen’, christenen die regelmatig tot dagelijks uiting geven aan hun geloof door gebed en Bijbellezing, door de kerk te bezoeken of anderszins kerkelijk actief te zijn, het minst kritisch is op Israël. Leeftijd vormt daarbij, zo bleek ook uit het onderzoek, een belangrijke factor;  hoe hoger de leeftijd hoe minder kritiek op het Israëlisch beleid.

Doorbouwen aan nederzettingen

Het bovenstaande lijkt heel erg voor de hand te liggen, niets nieuws dus. Maar bij de stelling “Het conflict duurt voort vooral omdat Israel blijft doorbouwen aan de nederzettingen op Palestijns gebied” slaat de balans de andere kant uit.  Als de respondenten worden onderverdeeld in ‘actief christelijk’, ‘minder actief christelijk’ en ‘niet religieus’ blijkt dat 63.6% van de actieve christenen het met deze stelling eens is, 69.6% van de minder actieve christenen de stelling  steunt evenals 72.2% van de niet-religieuze Nederlanders. Een ruime meerderheid van zowel actieve christenen als niet actieve christenen in Nederland is dus de mening toegedaan dat doorbouwen aan de nederzettingen  de vrede in de weg staat.  Ook als het over de oplossing voor het conflict gaat ontlopen de drie bovengenoemde groepen elkaar niet heel veel; 79.3%  van de actieve christenen is voor een twee staten oplossing tegen 86.9% van de niet actieve gelovigen en 85% van de niet-religieuze Nederlanders.

Het is dus met name het voortgaande (uit)bouwen van de Israelische nederzettingen op bezet Palestijns gebied dat een bron van kritiek vormt voor een groot deel van de Nederlanders, christelijk of niet-christelijk.