De eerste dagen van de Nuclear Ban Week zijn achter de rug. De Nuclear Ban Week staat tot dusverre in het teken van bijeenkomsten rond ontwapening – voor staten, campagnevoerders, parlementariërs en experts. Ook PAX is hierbij aanwezig. Van 21 tot 23 juni zullen staten in Wenen vergaderen over het anti-kernwapenverdrag. Omdat de Tweede Kamer vorige week hierover donderdag een motie heeft aangenomen, zal ook de Nederlandse regering deelnemen aan deze gesprekken als waarnemer. Dat is een zeer goede ontwikkeling, want dat blijkt vaak een belangrijke stap richting ondertekening.
Oekraïne, irrationele aannames en het internationaal recht
De Internationale Campagne voor de Afschaffing van Kernwapens (ICAN) trapte af met het 2022 ICAN Nuclear Ban Forum. Tijdens deze twee dagen kwamen meer dan vijfhonderd activisten, juridische experts, diplomaten, wetenschappers, en campagnevoerders samen om hun verwachtingen te bespreken wat betreft de aankomende vergadering van lidstaten, om ideeën uit te wisselen, en om toekomstige gezamenlijke activiteiten te plannen.
Tijdens de paneldiscussies en workshops kwam van alles aan bod: de rol van financiële instellingen in het vergroten van het stigma op kernwapens, de dreigingen rondom de oorlog in Oekraïne, de genderspecifieke effecten van kernwapens, de rol van het internationaal recht in het streven naar een kernwapenvrije wereld, de stationering van Amerikaanse kernbommen op Europees grondgebied (zoals in Volkel), het diepgewortelde racisme in het gebruik van en discussies over kernwapens, irrationele aannames binnen de doctrine van nucleaire afschrikking, best practices in het werken met getroffen gemeenschappen, en de relatie tussen kernwapens en klimaatverandering.
Zeer inspirerend was het verhaal van Setsuko Thurlow. Als 13-jarig schoolmeisje overleefde ze de kernaanval op Hiroshima. In de decennia die volgden zette ze zich onvermoeibaar in om regeringen te overtuigen dat de enige manier om te zorgen dat niemand ooit hoeft mee te maken wat Thurlow overkwam, de totale eliminatie van kernwapens is.
Oplopende geopolitieke spanningen
De maandag na het Nuclear Ban Forum vond de Humanitarian Conference on the Impact of Nuclear Weapons plaats. Ook hierbij was een Nederlandse delegatie aanwezig. Deze conferentie werd georganiseerd door de Oostenrijkse regering en stond in het teken van de verschrikkelijke gevolgen van het gebruik en het testen van kernwapens voor mens en milieu. Nu geopolitieke spanningen oplopen en Rusland dreigt kernwapens in te zetten, zijn de risico’s helaas actueler dan ooit. De harde feiten en expertise die werden gepresenteerd over de korte- en lange termijn gevolgen van de inzet van ‘slechts’ één kernwapen, tonen maar weer eens aan hoe onverantwoordelijk het is dat landen blijven vasthouden aan deze massavernietigingswapens. Dat was ook de conclusie van Dr. Mohamed Elbaradei, voormalig directeur van het Internationaal Atoomenergieagentschap: ‘de enige manier om dit risico volledig uit te bannen, is door kernwapens volledig uit te bannen.’
ICAN organiseerde maandag met het Oostenrijkse parlement ook de Parliamentary Conference. Parlementsleden van over de hele wereld wisselden strategieën uit, stelden gezamenlijke verklaringen op en bespraken stappen om hun regeringen aan te sporen zich aan te sluiten bij het VN-kernwapenverbod.
De eerste drie dagen van de Nuclear Ban Week in Wenen zitten erop maar het hoofdevenement moet nog plaatsvinden: de eerste vergadering van lidstaten over het VN-Kernwapenverbod. Houd de website in de gaten voor meer updates over deze belangrijke bijeenkomst!
