Het laatste massavernietigingswapen dat nog niet illegaal was, is vandaag verboden. “Het is een historische dag”, zegt Krista van Velzen, campagneleider van PAX.
De vredesorganisatie is aanwezig bij de onderhandelingen in de Verenigde Naties in New York. “PAX speelde een leidende rol bij de totstandkoming van dit internationale verdrag. En om nu in aanwezigheid van zoveel staten, Ngo’s en overlevenden uit bijvoorbeeld Hiroshima, de voorzitter te horen zeggen dat het internationale verdrag is aangenomen, is onbeschrijfelijk. De blijdschap is voelbaar.”
Het verbod op kernwapens wordt breed gedragen. Tweederde van alle landen ter wereld onderhandelden de afgelopen weken bij de Verenigde Naties in New York over de verdragstekst die kernwapens verbiedt. Nederland was als enige NAVO-land bij de drie weken durende onderhandelingen aanwezig. Op het laatste moment riep ons land geheel onverwachts op tot een stemming, dit terwijl de VN-zaal op het punt stond om de tekst van het verdrag met consensus aan te nemen. “De Nederlandse regering zegt altijd voor een kernwapenvrije wereld te zijn, maar laat het afweten als de eerste grote stap wordt gezet”, reageert Van Velzen verontwaardigd. Sterker nog, met de oproep voor een stemming lijkt Nederland het proces om te komen tot een verbod te willen dwarsbomen. Stemmen over de vraag of inhumane massavernietigingswapens verboden moeten worden, was nergens voor nodig, omdat er al consensus was. Nederland was het enige land van alle op dat moment 124 aanwezige staten dat tegen stemde.122 staten, waaronder de Europese staten Oostenrijk, Zwitserland, Zweden, Ierland, Cyprus, Malta, Moldavië, San Marino, Liechtenstein en Vaticaanstad steunden het verbod wel. Terwijl de meerderheid van de wereld op het punt staat kernwapens eens en voor altijd te verbieden, laat Nederland het op een schandalige manier afweten. De loyaliteit aan de Amerikaanse regering lijkt groter dan de wens om te komen tot een wereld zonder kernwapens.“
Duidelijk signaal
Kernwapenstaten bepalen al decennia het langzame tempo tot ontwapening en zijn zelfs bezig met modernisering van hun kernwapenarsenaal. Meer dan 120 landen in New York hebben nu laten weten dat het genoeg is. Van Velzen: “Gezien de afschuwelijke humanitaire gevolgen van kernwapens zou geen enkel land het recht moeten hebben om deze wapens te ontwikkelen, te bezitten, laat staan te gebruiken. Het verdrag waarin dit nu is vastgelegd, is een duidelijk signaal aan de negen kernwapenstaten en hun bondgenoten dat het hoog tijd is serieus werk te maken van nucleaire ontwapening.”
Het verdrag verbiedt elke vorm van assistentie. Vele staten gaven aan dat financiële investeringen in kernwapenproducenten ook een vorm van assistentie is. PAX leidt al jaren een internationale campagne tegen dergelijke investeringen. De vredesorganisatie verwacht dat de stigmatiserende werking van dit verdrag zal leiden tot minder investeringen in producenten van kernwapens.
Toekomstige regering
Nederland heeft nu in New York nee gezegd. Het is aan de toekomstige regering om een volgende stap te zetten. Aansluiten bij het verdrag is nog steeds mogelijk . Recent onderzoek van het Rode Kruis heeft aangetoond dat 85% van de Nederlandse bevolking vindt dat Nederland het internationaal verbod op kernwapens moet ondertekenen. Van de partijen die nu in gesprek zijn over een coalitie hebben zowel ChristenUnie als D66 aangegeven voorstander te zijn van een verbod op kernwapens. Het CDA heeft namens een meerderheid van de Tweede Kamer een brief aan het Amerikaans congres bezorgd met het verzoek geen nieuwe kernwapens in Nederland te plaatsen. Samen kunnen zij het verbod alsnog als onderhandelingspunt inbrengen bij de formatie.”
Ondanks de bijzondere rol die Nederland zich op het laatste moment toe-eigende, is PAX blij dat het verbod na een proces van 72 jaar en vele intense onderhandelingen er nu eindelijk is gekomen.
Bekijk hier de volledige tekst van het verdrag.