Het Openbaar Ministerie in Colombia is onlangs een strafrechtelijk onderzoek gestart naar zes managers van mijnbouwbedrijf Drummond. Dat maakte de Colombiaanse krant El Espectador onlangs bekend. In totaal gaat het om 12 nieuwe getuigenissen die de vermeende banden tussen Drummond en paramilitairen willen blootleggen. De paramilitairen zijn verantwoordelijk voor de vele doden en ontheemden in de regio in de periode 1996-2006.
Drummond startte haar activiteiten in de mijnstreek Cesar middenin een zwaar conflict. Paramilitairen opereerden hier in dezelfde periode. Zij verdreven zo’n 55.000 boeren en doodden meer dan 3.100 mensen.
Een deel van de documentatie van de Officier van Justitie bestaat uit nieuwe getuigenissen van 10 voormalige Drummond medewerkers en van twee aannemers. De getuigen deelden hun kennis over de periode waarin paramilitairen de mijnregio controleerden en terroriseerden. Ze beschrijven onder meer de aanwezigheid van gewapende mannen in de kantine van Drummond in 1999 en 2000 en de aanwezigheid van voertuigen in de mijn. Deze voertuigen werden ook gebruikt bij slachtingen in omliggende dorpen.
De documentatie van de Officier van Justitie citeert ook uit een rapport van de Land Restitutie Eenheid, de overheidsinstelling die belast is met het onderzoek naar claims van ontheemde burgers en gemeenschappen. In het rapport wordt beschreven welke strategieën mijnbouwbedrijven inzetten om hun infrastructuur en personeel te beschermen in de jaren nadat ze waren begonnen met hun activiteiten de conflictzone. Volgens het rapport stapelden de vragen over de paramilitaire acties zich op vanaf deze periode: “Daarbij gaat het om het bestaan van relaties tussen de kolenbedrijven en paramilitairen van het Juan Andrés Alvarez front.”
Weg vooruit
Drummond heeft altijd elke betrokkenheid bij de paramilitairen ontkend. Het strafrechtelijk onderzoek zal hopelijk de historische rol van het bedrijf verduidelijken en een basis leggen voor genoegdoening voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen uit het verleden. Joris van de Sandt, hoofd van het Latijns-Amerikaanse programma van PAX: ”Drummond moet op zijn minst beginnen met het erkennen dat de beslissing om midden jaren negentig in een conflictgebied te opereren negatieve gevolgen heeft gehad. Daarom heeft deze organisatie een verantwoordelijkheid om bij te dragen aan de wederopbouw van levens- en gemeenschapsprojecten voor mensen die ontheemd zijn.”
Jarenlang hebben slachtoffers de mijnbouwbedrijven gevraagd om via waarheidsvinding een dialoog te beginnen over hun rol tijdens het conflict. Ook hebben zij gevraagd om zich in te spannen bij het vinden van nieuwe manieren om vreedzaam samen te leven. Slachtoffers die verenigd zijn in de Asamblea Campesina hebben Drummond formeel uitgenodigd om zo’n dialoog aan te gaan. Deyis Carmona, president van de Asamblea: ”Het strafrechtelijk onderzoek verbaast ons niets. Sinds de demobilisatie van de paramilitairen zijn er getuigenissen in omloop. Het werk van de Officier van Justitie bewijst echter opnieuw de geldigheid van ons voorstel voor een dialoog tussen de slachtoffers en Drummond. We willen de wonden van het conflict helen en een nieuwe toekomst opbouwen.”
Directe dialoog nodig
Veel energiebedrijven zoals Vattenfall, Uniper, RWE en Engie hebben hun steenkolenleveranciers opgeroepen een verzoeningsproces te starten met slachtoffers van mensenrechtenschendingen om een pijnlijke bladzijde uit de geschiedenis om te slaan. Van de Sandt: “Mijnbouwbedrijven verzoeken om dit vriendelijk te doen heeft geen effect gehad. Hopelijk zullen energiebedrijven in het licht van het nieuws over het strafrechtelijk onderzoek naar Drummond duidelijk maken dat ze het serieus menen en dringen zij erop aan dat Drummond opschiet met de start van een directe dialoog met slachtoffers.”
