De oorlog in Syrië blijkt een vruchtbare bodem voor nieuwe middelen en methoden, met name: dodelijk dronegebruik. Uit een nieuw rapport van PAX blijkt dat dronetechnologieën zich in Syrië snel verspreidden en dat de strijdende partijen sinds het begin van het conflict steeds meer drones hebben ingezet om hun slagkracht te vergroten. Zo wordt het conflict een proeftuin voor nieuwe manieren om (bewapende) drones in te zetten. De gevolgen van deze drone-oorlogen zijn vandaag de dag in de hele regio en daarbuiten, zoals momenteel in Oekraïne, voelbaar.
Aan de hand van onder andere open-bronnen onderzoek schetst het rapport hoe drones cruciale instrumenten zijn geworden voor zowel staten als niet-statelijke groepen. Niet alleen vergroten drones de capaciteit om inlichtingen te verzamelen, ook worden drones steeds vaker ingezet om vijandelijke locaties en civiele infrastructuur aan te vallen. Daarnaast is het gebruik van drones door staten voor buitengerechtelijke executies in alarmerend tempo toegenomen. Ten slotte toont rapport dat de invloed van drones op militaire tactieken de stabiliteit in het Midden-Oosten heeft verslechterd.
Gevolgen buiten Syrië
De gevolgen van deze ontwikkelingen reiken verder dan Syrië. Zo is de aanpak van ISIS in het bewapenen van drones door veel andere gewapende groepen overgenomen, ook buiten het Midden-Oosten. De ervaringen die Rusland in Syrië opdeed met verschillende militaire drones worden nu toegepast in het conflict in Oekraïne. Iran gebruikt het conflict in Syrië om militaire ervaring en capaciteit met onder andere drones op te bouwen, waarmee het Israël onder druk wil zetten.
Buitengerechtelijke executies met drones
De zorgwekkende ontwikkelingen in Syrië passen in een breder patroon van toenemende verspreiding en gebruik van drones. Dat heeft bijkomende gevolgen voor de regionale veiligheid. Bovendien dreigt het ook de juridische kaders rond het gebruik van dodelijk geweld buiten situaties van gewapend conflict verder te ondermijnen. Dit is vooral het geval voor de zogenaamde ‘contra-terrorisme’ operaties, waarbij buitengerechtelijke executies met drones zonder duidelijke juridische rechtvaardiging plaatsvinden en waarbij nog steeds burgerslachtoffers vallen, zonder dat staten aansprakelijk worden gehouden.
De bevindingen van het rapport benadrukken de noodzaak van betere exportcontroles om te voorkomen dat droneechnologieën in verkeerde handen terechtkomen. Dat betoogt PAX ook in eerdere rapporten. Bovendien onderstrepen deze ontwikkelingen waarom de internationale gemeenschap moet blijven hameren op de noodzaak van duidelijke juridische standpunten over het gebruik van geweld buiten situaties van gewapend conflict om verder misbruik hiervan tegen te gaan.
Lees het volledige rapport A Laboratory for Drones Warfare: the role an relevance of uncrewed aerial systems in the war in Syria.
Zie ook andere PAX rapporten over drones:
- Drones in Oekraïne en Yemen
- Het gebruik van drones in Afrika
- het bepleiten voor betere drone export controle.