Op de manifestatie voor Oekraïne van 24 februari 2024 op de Dam was ook aan PAX-directeur Rolien Sasse gevraagd een toespraak te houden. Hieronder kun je de – uit het Engels vertaalde – speech lezen.
Dank aan de Stiching Oekraïners in Nederland voor het organiseren van deze manifestatie en voor de uitnodiging aan PAX om hier te spreken. Het grote aantal mensen hier op de Dam is hartverwarmend. Bedankt voor jullie komst! Jullie laten zien dat solidariteit met Oekraïne leeft en sterk is. We zullen achter jullie blijven staan en niet opgeven!
Hoewel het me bemoedigt om ons weer bijeen te zien, vervult het me ook met verdriet, omdat de gelegenheid die ons samenbrengt een tragedie is. Vandaag is het twee jaar geleden dat Rusland met zijn grootschalige invasie begon. Alweer twee lange jaren. En het markeert ook de tien jaar van Russische agressie tegen Oekraïne. En helaas is het einde nog niet in zicht.
De Oekraïners zijn de dupe van dit conflict. Oekraïners hier, die ontheemd zijn en hun toevlucht zoeken in Nederland. Die zich afvragend voor hoe lang. Oekraïners thuis, die proberen een normaal leven leiden, onder abnormale omstandigheden. En Oekraïners die vechten om hun land te beschermen. Velen van hen hebben dit met hun leven betaald. Ze vechten niet alleen voor grondgebied, maar vooral ook voor het bestaansrecht van Oekraïne als onafhankelijke, democratische natie. Om hun kinderen een leven en een toekomst te bieden. Dat maakt me verdrietig. Het maakt me boos.
Nog maar 5 maanden geleden bezocht ik Oekraïne. Om meer over het land te leren en contact te leggen met een aantal mensen met wie PAX werkt. In Chernihiv namen we deel aan de emotionele opening van een tentoonstelling. De tentoonstelling toonde de verhalen en beelden van de maanden dat de stad belegerd werd. Mensen omhelsden elkaar in tranen, terwijl ze keken naar de beelden en hun eigen verhalen deelden. Een paar dagen eerder was er op klaarlichte dag een raket ingeslagen in het centrum van de stad, slechts een paar honderd meter van waar wij stonden. Deze raket had zeven mensen gedood, waaronder een klein meisje van zes jaar oud. We konden de bloemen zien liggen op de plek waar ze was gedood. De raket kwam uit het niets en in een seconde sloeg het noodlot toe. Te midden van dit verdriet ging het leven voor de meesten gewoon door. Cafés gingen de volgende dag weer open, hun ramen aan diggelen. Mensen gingen winkelen en gezinnen genoten van de zon in het park. Ook de opening van de tentoonstelling ging dus door.
Dat is de veerkracht van Oekraïne. Waar elke dag die in vrijheid en waardigheid wordt doorgebracht, een kleine overwinning betekent.
Oekraïne heeft steun van de internationale gemeenschap nodig om zich te kunnen verdedigen tegen de agressie van Rusland. Oekraïne heeft militaire steun nodig om zichzelf te verdedigen. Anders is er geen Oekraïne meer.
Oekraïne heeft ook politieke en diplomatieke steun nodig om Rusland onder druk te zetten om de agressie te stoppen, door middel van economische sancties, mondiale instellingen, rechtszaken, op welke manier dan ook. Niet alleen voor Oekraïne, ook voor Europa, want agressie mag nooit worden beloond.
Ten derde moeten we Oekraïne steunen om deze periode van oorlog te overleven en door te komen. Binnen Nederland kan Oekraïne rekenen op massale steun. PAX roept alle hier aanwezige politici op om prioriteit te geven aan het versterken van de wereldwijde coalitie ter ondersteuning van Oekraïne. Eerst om vrede veilig te stellen. Vervolgens om gerechtigheid, verantwoording en genezing na te streven.
Laten we Oekraïne nooit vergeten. Laten we de hoop nooit opgeven. Maar laten we eensgezind blijven en doen wat we kunnen, wat u kunt, waar u ook bent. Voor een democratisch en vrij Oekraïne.
Rolien Sasse, 24 februari 2024