In het onlangs gepubliceerde Clingendael’s visie op de krijgsmacht van de toekomst komen de auteurs tot overeenkomstige aanbevelingen als het rapport dat IKV Pax Christi samen met Cordaid schreef in 2010.
[Door: Miriam Struyk en Hans Rouw]
Gebaseerd op een afweging van het Nederlands prioritair belang, comparatief voordeel en de collectieve behoefte van Nederland en haar bondgenoten, komt Clingendael tot het advies voor een “robuuste stabiliseringsmacht”, met als second best de “ondersteunende vredesmacht”. Meer specifiek zou dit onder andere inhouden af te zien van de JSF, uitbreiding van de geïntegreerde benadering (ofwel Defense, Diplomacy and Development, 3D), samenwerking in Europees verband, vergroten van de marechaussee capaciteit en behoud van de luchttransport capaciteit om troepen snel ter plaatse te krijgen.
IKV Pax Christi wil een duidelijke keuze van het defensieapparaat voor een robuuste stabiliseringsmacht ondersteunen, mits de bescherming van burgers in gewapend conflict tot doel van international operaties wordt gesteld. Burgerbescherming, of Protection of Civilians (PoC), zou defensie in een geïntegreerde benadering een heldere taakomschrijving verschaffen. Een eenduidige keuze voor burgerbescherming zou bovendien het tanende draagvlak in Nederland voor internationale missies ten goede kunnen komen. Nederlandse burgers lijken immers niet gecharmeerd van het gesteggel over of de Nederlandse inzet in Afghanistan nu een vecht- of opbouwmissies betrof. Zeker wanneer de Nederlandse politiek haar keuze voor burgerbescherming vastlegt in de artikel 100 procedure voorafgaand aan een missie lijkt geharrewar over het doel en methode minder waarschijnlijk.
De aanbeveling voor vergroting van de 3D capaciteit van Clingendael valt goed te rijmen met de huidige discussie over het nieuwe Budget International Veiligheid (BIV). Dit budget zou namelijk aangewend kunnen worden om samenwerking rond burgerbescherming een noodzakelijke impuls te geven, in plaats van als pleister op de bezuinigingswonden van defensie te dienen. Niet alleen burgers in fragiele staten en conflictgebieden zouden geholpen zijn met een geïntegreerde benadering die bescherming van burgers tot doel heeft. Ook het ‘Nederlands belang’ is gediend bij duurzame stabiliteit in de wereld wat eerder gebaat is bij burgerbescherming dan bij het in stand houden van dictatoriale regimes zoals de recente geschiedenis ons leert.
Voor IKV Pax Christi zijn er nog een aantal issues die in de discussie over de toekomst van de krijgsmacht niet mogen ontbreken. Zo is het noodzakelijk een politieke en publieke discussie te voeren over het mogelijk bewapenen van UAV’s (Unmanned Arial Vechile), die vooralsnog door Nederland alleen voor verkenning gaan worden ingezet. Om de veiligheid van burgers optimaal te kunnen dienen is er niet zozeer een whole of government benadering nodig maar juist een whole of society benadering. Immers, hoe zouden we burgers in conflictgebieden kunnen beschermen als we niet met hen samenwerken? IKV Pax Christi hoopt dat het rapport van Clingendael leidt tot een strategische discussie over welke krijgsmacht Nederland voorstaat. Hiertoe zullen we de komende maanden het debat trachten aan te zwengelen en te beïnvloeden. Waar we de krijgsmacht voor willen gaan inzetten en voor wie is immers een zaak van iedereen.