Met het escalerende geweld in Gaza horen we steeds vaker het begrip “recht op zelfverdediging.” Maar ook bij dit recht horen beperkingen om burgers te beschermen. Als partijen zich daar niet aan houden, moet dat streng veroordeeld worden en moet Nederland militaire samenwerking beëindigen.
In het internationaal recht geldt het recht op zelfverdediging, zoals verwoord in art. 51 van het VN Handvest. Maar zelfs als dat de situatie is, zijn er duidelijke grenzen aan het gebruik van geweld. Grenzen die voor iedereen in elk conflict en voor alle partijen gelden, met als doel: het beperken van de schadelijke gevolgen van een gewapend conflict om zo menselijk lijden te voorkomen. In het kort komt het erop neer dat geweld niet gericht mag zijn tegen burgers, proportioneel moet zijn en dat voorzorgsmaatregelen getroffen moeten worden om zoveel mogelijk burgerslachtoffers te voorkomen. Daarbij speelt het soort wapens dat strijdende partijen gebruiken een rol, maar ook de manier waarop die wapens worden ingezet.
Verboden wapens
Sommige soorten wapens zijn via internationale verdragen verboden. Deze wapens maken geen onderscheid tussen burgers en strijders en treffen buitenproportioneel veel burgers. Denk daarbij aan kernwapens, chemische en biologische wapens, landmijnen en clustermunitie.
Ook al heeft Israël een aantal van deze verdragen ondertekend, het Israëlische parlement heeft geen van die verdragen geratificeerd. Hamas heeft geen enkel verdrag ondertekend, omdat alleen staten zich bij een verdrag kunnen aansluiten. Desalniettemin geldt voor alle strijdende partijen, dus ook zogenaamde niet-statelijke actoren, dat zij zich aan de principes van het oorlogsrecht moeten houden.Daarom moet de internationale gemeenschap zorgen dat deze wapens nooit worden ingezet.
Daarnaast zijn er ook wapens die niet verboden zijn, maar waarvan het gebruik aan banden is gelegd via internationale normen. Dat geldt bijvoorbeeld voor witte fosfor en andere brandwapens. Onderzoek van Human Rights Watch laat zien dat Israëls artillerie afgelopen week witte fosfor heeft ingezet in Gaza en Libanon. Daarbij lopen burgers in Gaza kans op ernstige en langdurige brandwonden. PAX veroordeelt dergelijk gebruik en wil dat de VN regels voor het gebruik ervan aanscherpt.
Bovendien spraken enkele tientallen staten, waaronder Nederland, zich vorig jaar uit ter bescherming van burgers tegen het gebruik van explosieve wapens (bommen, raketten, granaten) in bevolkte gebieden, vanwege het grote en voorspelbare humanitaire leed dat ze veroorzaken. Aangesloten landen hebben beloofd deze verklaring actief onder de aandacht van andere partijen te brengen. Daarom roept PAX de Nederlandse regering op zich uit te spreken tegen het gebruik door alle partijen van zware explosieve wapens in bevolkte gebieden. Een vergelijkbare oproep doet ook de internationale coalitie waarvan PAX deel uitmaakt.
Tenslotte is het internationale Wapenhandelsverdrag van belang, dat lidstaten er toe verplicht wapenleveranties te toetsen aan het risico dat ze gebruikt worden voor oorlogsmisdaden of andere schendingen van het internationaal recht. Dat de Verenigde Staten juist nu bommen en andere wapens levert aan Israël, terwijl de kans groot is dat de Palestijnse bevolking daar slachtoffer van wordt, moet daarom worden veroordeeld. Wapenleveranties aan de strijdende partijen moeten stoppen.
Stop militaire samenwerking met Israël
Maar ook Nederland zelf moet stoppen met militaire samenwerking met Israël. Israëlische wapenbedrijven, met name Elbit, belangrijke leveranciers voor de Nederlandse krijgsmacht en politie. Eerder dit jaar bestelde Nederland nog voor meer dan 300 miljoen euro PULS raketartilleriesystemen van Elbit. Ook sloot Nederland dit jaar een verdrag over militaire samenwerking tussen Nederland en Israël. En hoewel Nederland al jaren weinig wapens rechtstreeks levert aan Israël, gaan Nederlandse onderdelen, bijvoorbeeld voor F-16 en F-35 gevechtsvliegtuigen, via de Verenigde Staten alsnog naar Israël.
Dergelijke samenwerking doet afbreuk aan belangrijke internationale normen rond mensenrechten die Nederland juist zegt te verdedigen. PAX vindt het onbegrijpelijk dat Nederland militair met Israël wenst samen te werken en roept op deze samenwerking te beëindigen.
Blijf op de hoogte van onze acties
Naast deze petitie organiseert PAX geregeld acties en evenementen. Helaas blijft het geweld in Gaza nog altijd actueel en zijn we van plan om meer te organiseren om een signaal af te geven aan de politiek. Ook blijven we actief rondom kernwapens, de crisis rondom opvang van vluchtelingen en vrouwenrechten. Doe je ook mee? Blijf op de hoogte van al onze acties en schrijf je in voor de Action Alert.
