Winnaars PAX Duiven 2022 bekend

Tegenover de dagelijkse stroom berichten over oorlog en geweld wil PAX positieve verhalen laten zien. Verhalen van mensen die verandering teweegbrengen, op grote en op kleine schaal. De PAX Duif wordt uitgereikt aan mensen die hun nek uitsteken: door directe hulp te bieden, door het schrijven van stukken, in de politiek of door actie te voeren. De winnaars zijn gekozen door een vakjury, bestaande uit publicist, spreker en islamdeskundige Enis Odaci, LHBTQIA-predikant Wielie Elhorst, initiatiefnemer van de Keti Koti Dialoog Tafel Mercedes Zandwijken, schrijver, dagvoorzitter, spreker, trainer en procesbegeleider Chantal Suissa-Runne en PAX algemeen directeur Anna Timmerman.

De winnaars van de PAX Duiven 2022 dragen op hun eigen, karakteristieke wijze bij aan een vreedzamere wereld, zo schrijft de jury.

Mohamedou Ould Slahi

Mohamedou Ould Slahi uit Mauritanië was 30 toen hij zonder aanklacht, bewijs of proces gevangen werd genomen in Guantánamo Bay, op verdenking van betrokkenheid bij de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten. Meer dan vijftien jaar lang zat hij onterecht vast en was hij één van de zwaarst mishandelde gevangenen. Zijn verhaal schreef hij op in Guantanamo Diary (2015), dat in 2021 verfilmd werd als The Mauritanian. Sinds zijn vrijlating in 2016 zet Mohamedou zich in als mensenrechtenactivist, waarbij hij velen weet te raken met zijn persoonlijke verhaal én zijn boodschap van vrijheid en vergeving. Dat doet hij onder andere als writer-in-residence bij het Groningse Club Guy & Roni en het Noord Nederlands Toneel en als curator bij De Balie Amsterdam. De jury vindt het verbluffend hoe Mohamedou met zoveel licht uit zo’n donkere plek is gekomen en ziet hem als een rolmodel voor vrede, vergiffenis en compassie. Ook bewondert de jury hoe Mohamedou steun vond in zijn geloof, terwijl hij zoveel geleden heeft doordat anderen datzelfde geloof wilden demoniseren en zelfs criminaliseren. Hij bewijst dat liefde altijd sterker is dan haat en licht sterker dan duisternis.

Mohamedou Ould Slahi: 
“Dat ik de PAX Duif 2022 krijg, raakt mij heel diep. Dat mijn boodschap van vrede, vergeving en verbinding weerklank vindt bij een steeds grotere groep mensen betekent voor mij alles. Ik draag het op aan mijn overleden moeder Mayem. Haar beeld met haar gebedskralen in haar hand hopend op mijn veilige terugkeer, staat in mijn geheugen gegrift. En staat voor mij symbool voor mijn zoektocht naar gemoedsrust. Ik hoop dat zij trots is op de manier waarop ze mij heeft opgevoed. Deze prijs sterkt mij in het verder brengen van mijn verhaal en het verhaal van al diegene wiens stem wordt gesmoord. Ik spreek dan ook namens hen.”

Stem op een Vrouw

Stem op een Vrouw zet zich in voor een representatief politiek bestel en daarmee een gelijkwaardige democratie. De genderongelijkheid die daarin nog bestaat pakt Stem op een Vrouw onder andere aan door campagne te voeren zodat vrouwen die (net) buiten het gepeilde aantal zetels van hun partij vallen genoeg voorkeursstemmen ontvangen. Zo werkt Stem op een Vrouw op concrete wijze aan systeemverandering. De jury is zeer onder de indruk van de impact die Stem op een Vrouw al gemaakt heeft: door heel Nederland zijn er tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen in totaal 459 extra vrouwen de raad ingestemd die op een onverkiesbare plek stonden! Mede hierdoor is dit jaar is 37% van de raadsleden vrouw; in de 70 grootste gemeenten is dat zelfs 41%. 

Stem op een Vrouw-initiatiefnemer Devika Partiman: 
“De vredesbeweging en de vrouwenbeweging zijn altijd met elkaar verbonden geweest. Voor Stem op een Vrouw is dat net zo: gendergelijkheid is niet alleen een doel, maar ook een manier om naar een wereld vrij van onrecht te gaan. Deze  PAX Duif vinden we daarom heel bijzonder. Het is een eer om die te mogen ontvangen!”

Shadow Game

Shadow Game is een transmediaproject dat onder andere bestaat uit een documentaire, waarin regisseurs Eefje Blankevoort en Els van Driel drie jaar lang een aantal jongeren volgen die hun door oorlog verscheurde land zijn ontvlucht om bescherming en een beter leven te zoeken in Europa. De jury vindt het prijzenswaardig hoe het meest kwetsbare, vaak vergeten deel van de nieuwste generatie op deze manier een stem krijgt. Ook is het bewonderenswaardig dat de documentaire en de jongens die daarin een rol spelen actief worden ingezet om bewustwording onder politici en beleidsmakers te vergroten. Afgelopen juni hebben een aantal jongeren uit de documentaire een petitie overhandigd aan het Europees parlement. Daarnaast werden tieners in heel Europa opgeroepen om een video in te sturen waarin ze vertellen wat er gedaan moet worden om kinderen op de vlucht te beschermen. De jury ziet deze prijs als een aanmoediging om te luisteren naar de stem van de jeugd en roept op tot een humaner vluchtelingenbeleid in heel Europa.

Shadow Game-regisseurs Eefje Blankevoort en Els van Driel:
“Dat Shadow Game de PAX Duif heeft gewonnen is een enorme erkenning voor de strijd die alleenreizende minderjarige vluchtelingen moeten voeren om in veiligheid op te kunnen groeien. De jongens uit Shadow Game zijn ambassadeurs voor de rechten van hun leeftijdsgenoten die nog altijd vastlopen aan de grenzen van Europa. Ze zien dat het anders kan bij de opvang van Oekraïners en zeggen: geef alle vluchtelingkinderen dezelfde rechten en bescherm kinderen op de vlucht! Deze prijs is een stimulans om daar mee door te gaan. Dat dit nodig is, zien we helaas dagelijks in het nieuws.”

Chihiro Geuzebroek

Chihiro Geuzebroek is een intersectionele klimaatactivist die zich op veel verschillende manieren inzet voor dekoloniale klimaatrechtvaardigheid. Zo geeft zij trainingen en lezingen, schrijft ze stukken, maakte zij de documentaire Radical Friends en richtte zij de dekoloniale organisatie Stichting Aralez op. De jury vindt het knap hoe zij daarbij de complexe relatie tussen de klimaatcrisis, kapitalisme, racisme en kolonialisme weet te doorgronden en over te brengen. Daarmee toont zij zich bovendien een bruggenbouwer tussen verschillende bevolkingsgroepen en bewegingen. Ook bewondert de jury Chihiro’s doorzettingsvermogen om bewustwording over de systemische oorzaken van de klimaatcrisis te vergroten. Juist doordat zij volhardt in wat voor veel mensen een ongemakkelijke boodschap is, draagt zij op belangrijke wijze bij aan een inclusieve samenleving waarin menselijke waardigheid en solidariteit voorop staan. 

Chihiro Geuzebroek:
“Het sensitief maken en bestrijden van klimaatracisme, grensracisme en voorvechten van Inheemse (klimaat)rechtvaardigheid is vaak genoeg verdrietig en stressvol. Deze onderscheiding voelt als persoonlijke en collectieve overwinning voor Shell Must Fall activisme als ook het dekoloniale werk wat we met stichting Aralez doen. Vrede oefen je in activisme wanneer je het web van leven beschermt met moed, compassie en creativiteit.”

Mwatana for Human Rights

Mwatana for Human Rights is een een onafhankelijke Jemenitische mensenrechtenorganisatie en partner van PAX. Mwatana houdt zich onder andere bezig met het documenteren van mensenrechtenschendingen door alle strijdende partijen in Jemen. De jury prijst de methodische en veelzijdige aanpak waarmee Mwatana daadwerkelijk verandering teweegbrengt in een conflict waar vaak weinig tot geen aandacht voor is: dankzij hun inzet wist Mwatana de aandacht van de internationale gemeenschap te vestigen op de wapenindustrie en de aanbeveling van de speciale VN-gezant voor het staakt-het-vuren-akkoord te beïnvloeden. Ook blijkt dat de documentatie van schendingen, en de (internationale) aandacht die dat met zich meebrengt, bijdraagt aan een afname van geweld en dus ook slachtoffers. Met deze award wil de jury ook hier weer aandacht vragen voor dit te vaak vergeten conflict, dat aan velen het leven kost door honger en geweld.

Radhya Almutawakel
“Naast de boost die de prijs voor het team zal hebben, zal het ons ook een grotere kans geven om de stemmen van de slachtoffers over te brengen.” Origineel in het Engels: “Besides the booster the award will have for the team, it will also give us a greater opportunity to convey voices of the victims.”

Vredesweek 2022

De PAX Duiven zullen worden uitgedeeld in de Vredesweek bij het evenement Generatie Vrede: wat is vredesactivisme anno nu? Tijdens de PAX Vredesweek staat Nederland een week lang in het teken van vrede. In heel het land zetten lokale groepen, kerken en Ambassades van Vrede initiatieven op touw om aandacht te vragen voor vrede. In Utrecht organiseert PAX een centraal programma met panelgesprekken, optredens, de Domlezing en de Nacht van de Vrede. Het thema dit jaar is Generatie Vrede. Want om de verschillende dreigingen anno 2022 het hoofd te bieden, is het tijd dat de generatie vredesactivisten van de grootste demonstraties die Nederland ooit heeft gehad, de handen ineenslaan met de activistische jongeren van nu.

Sprekers zijn onder andere Mpho Andrea Tutu van Furth, Sylvana Simons, Srebrenica-overlevende Alma Mustafic, Sadet Karabulut en Nanoah Struik. Er is muziek van Katie Koss en Benjamin Fro. Het centrale programma van de Vredesweek bestaat uit drie dagen in TivoliVredenburg, waaronder de uitreiking van de PAX Duiven op woensdag 21 september en de Nacht van de Vrede op zaterdag 24 september. Kaarten hiervoor zijn te verkrijgen via TivoliVredenburg. De week wordt afgesloten met een Walk of Peace door Den Haag op zondag 25 september. Meer informatie is te vinden op vredesweek.nl.