De hele maand maart houdt programmaleider Marjolein Wijninckx een dagboek bij over haar werk m.b.t. Syrie. Elke zondagmiddag te beluisteren op radio 5 tussen 16.00 en 17.00 bij De Andere Wereld. Dit is het tweede deel van deze reeks.
Maandag 4 maart
Indrukwekkende beelden verschijnen vandaag op het internet. Mouaz al-Khatib, een van de contacten van IKV Pax Christi die leider van de Syrische Oppositiecoalitie is geworden, bezoekt twee dorpen in het Noorden van Syrie. Het is de eerste keer dat hij terug is in Syrie nadat bedreigingen hem er vorige zomer toe brachten het land te verlaten. Hij is duidelijk in zijn element wanneer hij door de straten van het dorp Manbej loopt. Hij wordt door allerlei mannen met kussen begroet en aait een jongtje ovr zijn bol. Later schrijft hij op zijn Facebook-pagina hoe ontroerd hij was: “De gevoelens wanneer je naar je land terugkeert, zijn niet te beschrijven. Ik raakte in tranen toen ik de eerste olijfboom zag, was ontroerd bij de aanblik van de uitgestrekte groene velden, maar mijn hart smolt toen ik de mensen ontmoette.”
Ook verschijnen er vandaag beelden van het omvertrekken van een standbeeld van de voormalige president Hafez al-Assad in de stad Raqqa. Raqqa is bevrijd, dat moge duidelijk zijn. Het is de eerste provinciehoofdstad die geheel bevrijd is. Een vrouw spreekt de president aan via een televisiecamera van een nieuwszender: “We zullen je te pakken krijgen, hond!” Maar Raqqa wordt al snel afgestraft door het regime, in de 24 uur na de bevrijding wordt de stad constant gebombardeerd.
Woensdag 6 maart
Het overlijden van de Venezolaanse president Hugo Chavez roept in het Midden-Oosten gemengde reacties op. Hij was geliefd om zijn steun aan de Palestijnen. Maar tegelijkertijd steunde hij de dictators Qadhafi en Assad en daarom wordt hij ook verguisd in de regio. Chavez belichaamt de anti-imperialistische positie ten aanzien van het Midden-Oosten, de prioriteit is tegen Amerika en Israel zijn. Als Palestijnen door Israel worden gedood is men woest, als Assad ze doodt is men stil. Ook de Palestijnse gemeenschap is op deze manier ideologisch verscheurd. Terwijl het merendeel van de bijna een half miljoen Palestijnen in Syrie de revolutie steunen en velen er actief aan meedoen, steunen veel van hun broeders in Libanon Hezbollah en het Assad-regime vanuit hun anti-imperialisme.
De VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR bericht vandaag dat de miljoenste Syrische vluchteling is geregistreerd. Ze heet Bushra, een jonge moeder met twee kinderen. Haar man heeft ze al anderhalf jaar niet gezien. Syriers reageren geraakt, dat het land met de enorme middelklasse een humanitair rampgebied zou worden hadden ze twee jaar geleden nooit durven vrezen.
Donderdag 7 maart
Ik krijg een telefoontje van een Syrische vriend. Een vriendin van hem is in gevaar en moet zo snel mogelijk het land uit. Of we kunnen helpen. Dit soort verzoeken komen de laatste tijd steeds vaker voor. Talentvolle, jonge mensen die kunnen kiezen tussen de dood of het vreemdelingschap. Zo tragisch. Het grijpt me elke keer aan en het zit me dwars me een radertje in deze “brain drain” te voelen, terwijl ik ook wel besef dat deze activisten gewoon geen keus hebben, het gaat erom dat ze kunnen overleven.
Vrijdag 8 maart
Vandaag, het is internatonale vrouwendag, wordt in heel Syrie gedemonstreerd ter ere van de Syrische vrouw en haar rol in de revolutie. “Revolutie is vrouwelijk” en “Vrijheid is vrouwelijk” zijn slogans die worden gebruikt. Posters zijn gemaakt van de heldinnen van de revolutie. Mensenrechtenactiviste Razan Zeitouneh, schrijfster Samar Yazbek, actrice May Skaf en oppositieleidster Suheir Attasi zijn enkele van de bekendste onder hen. Er is veel onvrede bij Syrische vrouwen dat, hoewel ze een prominente rol spelen in de revolutie, ze op het politieke niveau ondervertegenwoordigd zijn. In de Oppositie Coalitie zitten bijvoorbeeld slechts enkele vrouwen in de topniveaus. Ervaringen elders, zoals bij de Palestijnse Intifadah en de Tunesische Jasmijnrevolutie, leren dat actieve deelname van vrouwen in de opstand geen garantie is op blijvende participatie van vrouwen. Ook de vrouwen in Syrie zullen opnieuw hun rechten moeten bevechten. Ik stuur een bericht naar enkele van de Syrische heldinnen met wie ik contact heb. Ik noem ze heldinnen, maar zelf zien ze dat niet zo. Het door hun omgeving opgelegde heldendom zit ze vaak dwars. Ze hebben hun inzet voor een vrij en rechtvaardig Syrie moeten bekopen met een gevangenisstraf of gedwongen vertrek naar het buitenland. Voor hen was dat geen heldhaftige daad, het was gewoon doen wat ze dachten dat ze moesten doen. Je niet neerleggen bij onrecht en onderdrukking.
