Afgelopen week spraken staten zich uit over de recente ontwikkelingen omtrent Killer Robots in een bijeenkomst bij de VN mensenrechtenraad in Genève. Op donderdag 30 mei lieten 24 staten van zich horen na de presentatie van het rapport van VN Speciaal Rapporteur Heyns over “lethal autonomous robotic weapons (LARs)’. In het rapport roept Heyns op tot het invoeren van nationale moratoria op (ten minste) het testen, produceren, samenstellen, (ver)kopen en gebruiken van LARs . De Campagne tegen Killer Robots – welke oproept tot een algeheel verbod op de ontwikkeling, productie en gebruik van autonome wapensystemen – verwelkomt het rapport en deelt de ethische, juridische, technische, politieke en operationele bezwaren uit het Heyns rapport. Het rapport, samen met de Campagne tegen Killer Robots, zorgde afgelopen week voor grote interesse op internationale schaal.
Al op dinsdag 28 mei organiseerde de Campagne tegen Killer Robots een persconferentie en een side event waarin Steve Goos (Human Rights Watch) en Peter Asaro (ICRAC) de standpunten en doelen van de Campagne tegen Killer Robots nader uitlegden. Vertegenwoordigers van maar liefst 24 staten bezochten het side event als ook leden van het bestuur van de Campagne Stop Killer Robots zoals Article 36, Human Rights Watch en natuurlijk IKV Pax Christi. Ook de persconferentie was goed bezocht. Ongeveer 20 journalisten uit Genève bezochten de persconferentie wat leidde tot de nodige publiciteit voor zowel het Heyns rapport als de Campagne tegen Killer Robots.
Donderdag 30 mei presenteerde VN Speciaal Rapporteur Heyns, tijdens de 23e sessie van de VN Mensenrechtenraad in Genève, zijn rapport over “Lethal Autonomous Robotic Weapons”. Tijdens de “interactive dialogue” spraken 24 staten, elk drie minuten, over de bevindingen van het Heyns Rapport: Algerije, Argentinië, Brazilië, China, Colombia, Cuba, Duitsland, Egypte, Equador, Frankrijk, Indonesië, Iran, Ierland, Marokko, Nigeria, Oostenrijk, Pakistan, Rusland, Sierra Leone, Sri Lanka, Verenigd Koninkrijk, Verenigde Staten, Zweden en Zwitserland. Ierland sprak namens de Europese Unie (27 staten), Pakistan namens de Organization of the Islamic Conference (56 staten), en Argentinië namens GRULAC (Latin American and Caribbean Group van 33 staten). Nederland sprak zich niet uit tijdens deze Raadsvergadering omdat het op dit moment geen lid is van de Mensenrechten Raad.
Dit was de eerste keer dat staten samenkomen om te discussiëren over de problemen welke deze autonome wapensystemen met zich meebrengen. Alle staten uitten hun interesse en zorgen omtrent de ontwikkelingen op het gebied van autonome wapensystemen. Er was een duidelijke consensus dat het onderwerp verdere discussie behoeft. Alleen het Verenigd Koninkrijk liet weten tegen een moratorium of algeheel verbod op autonome wapensystemen te zijn. Brazilië en Frankrijk stelden voor het onderwerp verder te behandelen in de context van de Conventie over Conventionele Wapens. Pakistan uitte haar steun voor een verbod en ook andere staten onderschreven de oproep tot een moratorium uit het Heyns Rapport.
De Campagne tegen Killer Robots is zeer tevreden met de ontwikkelingen van de afgelopen week in Genève. Alle staten alsook civil society beseffen dat het onderwerp veel internationale aandacht behoeft en staten hebben aangegeven open te staan voor verdere discussie en een eventueel moratorium of verbod op autonome wapensystemen.
De ontwikkelingen van de afgelopen week zijn weer een nieuwe stap in de goede richting: een internationaal verbod op deze volledig autonome wapensystemen.
Zie ook het artikel in Volkskrant 31 mei 2013