Programma's

Unpaid Debt

Sinds 2001 helpen we slachtoffers van oorlogsmisdaden die tijdens de Soedanese olie-oorlogen zijn gepleegd, in hun zoektocht naar gerechtigheid.

Lees verder

In 2010 publiceerde PAX namens de European Coalition on Oil in Sudan het rapport Unpaid Debt. Het beschreef de betrokkenheid van internationale oliemaatschappijen bij ernstige oorlogsmisdaden die werden gepleegd tijdens een deel van de Soedanese burgeroorlog dat draaide om de controle over olievelden. In 2021 werden twee voormalige leidinggevenden van het Zweedse oliebedrijf Lundin uiteindelijk aangeklaagd voor medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden. Het strafproces begon in september 2023 en is het grootste en langstlopende in de Zweedse geschiedenis. Helaas kan het Zweedse rechtssysteem geen genoegdoening bieden aan de meer dan 150.000 slachtoffers. Daarom pleit PAX ervoor dat de drie bedrijven die van de misdaden hebben geprofiteerd, Orrön/Lundin Energy, Petronas en OMV, hun aandeelhouders en hun thuislanden Zweden, Maleisië en Oostenrijk, hun recht op genoegdoening en herstel inwilligen.

Het recht op genoegdoening

Wat we willen

Alle slachtoffers van mensenrechtenschendingen hebben recht op herstel en genoegdoening, zodat ze hun leven en dat van hun kinderen weer kunnen opbouwen. Dit is het verhaal van de tienduizenden mensen in Zuid-Sudan die de verschrikkingen van de olieoorlog hebben meegemaakt en die dit recht is ontzegd.

Accepteer alsjeblieft marketing om video's en andere externe media te bekijken. Herlaad pagina na accepteren van de cookies.

Wat is er gebeurd?

In 1997 tekende de Zweedse oliemaatschappij Lundin Oil (nu Orrön Energy) een contract met de regering van Soedan voor de exploitatie van olie in een concessiegebied genaamd Block 5A. Het ligt in Unity State, in het zuiden van wat nu Zuid-Soedan is. Op dat moment werd het land verscheurd door een burgeroorlog die in 1983 was begonnen tussen de regering en geallieerde milities en verschillende gewapende rebellengroepen uit het zuiden. Blok 5A bevond zich in een gebied dat niet volledig onder controle van de regering stond en relatief rustig was.

De komst van de oliemaatschappijen bracht een oorlog op gang toen de regering het gebied met geweld probeerde te controleren om de olieactiviteiten veilig te stellen. In de periode tot 2003 werden grove oorlogsmisdaden gepleegd, waaronder moord, verkrachting, ontvoering van kinderen, marteling, plundering en brandstichting. Scholen, markten en klinieken werden vernietigd. Naar schatting 12.000 mensen kwamen om het leven en 180.000 mensen raakten met geweld ontheemd.

Het verhaal van slachtoffers

Het Unpaid Debt rapport

In november 2006, na het einde van de Soedanese burgeroorlog, riep een groep Zuid-Soedanese maatschappelijke organisaties de Europese Coalitie voor Olie in Soedan (ECOS) op om te helpen pleiten voor gerechtigheid voor de slachtoffers van de olieoorlog. PAX, de coördinator van ECOS, schreef vervolgens het rapport “Unpaid Debt”, dat in 2010 werd gepubliceerd. Het rapport beschreef de rol van Lundin, OMV en Petronas in de olieoorlog en riep de bedrijven op om zich te bekommeren om het lot van de benadeelde gemeenschappen en bij te dragen aan een herstelproces. De bedrijven gingen echter de confrontatie aan en blijven tot op de dag van vandaag elke verantwoordelijkheid ontkennen.

Unpaid Debt

The Legacy of Lundin, Petronas and OMV in Block 5A, Sudan 1997 – 2003

Download het rapport

Het Lundin oorlogsmisdaden-proces

De publicatie van Unpaid Debt leidde tot een strafrechtelijk onderzoek in Zweden naar verbanden tussen de gerapporteerde internationale misdaden en Lundin. Op 11 november 2021 werden voorzitter Ian Lundin en CEO Alexandre Schneiter formeel beschuldigd van medeplichtigheid aan internationale gruweldaden. Het proces begon op 5 september 2023. Het is een uitzonderlijk grote strafzaak, 32 aanklagers en 92 getuigen zullen worden gehoord en de zittingen zullen duren tot het voorjaar van 2026.

Het belang van het komende proces is drieledig. Het zal de eerste keer zijn dat iemand ter verantwoording wordt geroepen voor een misdaad die is begaan tijdens de burgeroorlog in Soedan. Het zal de eerste keer zijn sinds de processen van Neurenberg dat een miljardenbedrijf wordt beschuldigd van medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden. En het belangrijkste is dat het kan leiden tot herstel en genoegdoening voor de getroffen gemeenschappen door actoren die op geloofwaardige wijze worden beschuldigd van het bijdragen aan oorlogsmisdaden en het profiteren ervan, Lundin, Petronas, OMV en hun aandeelhouders, evenals hun thuislanden.

Kort na de aanklacht kondigde Lundin aan 98% van zijn activa over te dragen aan Alker BP, waarmee het bedrijf zijn rijkdom effectief scheidt van zijn vermeende misdaden. In mei 2022 diende PAX, samen met zeven andere Europese en Zuid-Sudanese maatschappelijke organisaties, een klacht in bij het Noorse nationale contactpunt voor de OESO-richtlijnen tegen de Noorse oliemaatschappij Aker BP en haar grootste aandeelhouder Aker ASA wegens schending van de richtlijnen, aangezien de transactie slachtoffers voor altijd de toegang tot genoegdoening ontzegde.

In mei 2024 dienden PAX en het Centre for the Enforcement of Human Rights International (CEHRI) een strafrechtelijke klacht in tegen voormalige leidinggevenden van de Oostenrijkse oliemaatschappij OMV, de consortiumpartner van Lundin in Soedan, wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden.

De podcast

Dit is de Lundin War Crimes Trial, een podcastserie geproduceerd door PAX en Global Idé over de zaak tegen het Zweedse bedrijf Lundin, dat wordt beschuldigd van medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden in Zuid-Sudan van 1999 tot 2003.

De podcast is ook beschikbaar op on Spotify en Apple Podcasts.

Na het proces: de zoektocht naar herstel en genoegdoening

Wij geloven dat gerechtigheid voor de slachtoffers van de burgeroorlogen in Sudan en Zuid-Sudan een voorwaarde is voor vrede en verzoening. Voor gerechtigheid is het cruciaal dat alle daders en hun medeplichtigen ter verantwoording worden geroepen, dat de waarheid wordt gehoord en het kwaad ongedaan wordt gemaakt.

Tijdens het strafrechtelijk onderzoek en sinds het begin van het proces heeft PAX samengewerkt met gemeenschappen die schade hebben geleden, met kerken en maatschappelijke organisaties in Zuid-Sudan en elders om te pleiten voor het recht op herstel en genoegdoening. Getroffen gemeenschappen informeren over de gebeurtenissen in de rechtszaal en ervoor zorgen dat hun vertegenwoordigers aan tafel gaan zitten met bedrijven en beleidsmakers om te pleiten voor gerechtigheid.

Ga voor nieuws over de rechtszaak en een overzicht van het Unpaid Debt-project naar Unpaid Debt – The Right to Remedy, waar je je ook kunt aanmelden voor de nieuwsbrief.

Links
Contact