Het probleem

Multinationale mijnbouwbedrijven Drummond, gevestigd in de VS, en Prodeco/Glencore, een Zwitsers bedrijf, zijn tijdens het hoogtepunt van het Colombiaanse gewapende conflict begonnen met de winning van kolen in Cesar. Tot op heden hebben zij hun negatieve mensenrechtenimpact echter niet grondig onderzocht noch verantwoordelijkheid genomen voor de gevolgen van hun operaties. Hoewel hun klanten, waaronder Europese energiebedrijven, deze kwesties erkennen, hebben zij nagelaten effectieve maatregelen te nemen om deze aan te pakken of te voorkomen. Tot voor kort kochten velen nog steeds “bloedkolen” uit Cesar, en enkelen blijven dat zelfs nu doen, ondanks de voortgaande energietransitie.

Voor wie?

PAX leidt de campagne “Stop Bloedkolen!” om slachtoffers van “bloedkolen” in Cesar te ondersteunen bij het opeisen van hun rechten op waarheid, gerechtigheid, herstel en veiligheid. Hierdoor kunnen zij hun leven opnieuw opbouwen en actief bijdragen aan vredesopbouw in de regio en elders in Colombia.

Ons standpunt

PAX is van mening dat bedrijven alle mogelijke maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat zij direct worden gelinkt aan of bijdragen aan gewapende conflicten. Onder geen beding mogen zij profiteren van mensenrechtenschendingen die voortvloeien uit dergelijke conflicten of andere factoren. In gevallen zoals de kolenwinning in Cesar, waar deze schendingen hebben plaatsgevonden en nog steeds plaatsvinden, moeten bedrijven – inclusief degenen verderop in de toeleveringsketen – verantwoordelijkheid nemen en snel handelen. Zij dienen de schade aan getroffen gemeenschappen aan te pakken en te herstellen, en maatregelen te implementeren om herhaling te voorkomen. Als aanvullende hefboom verwelkomt PAX ook de inwerkingtreding van bindende wetgeving over bedrijfsverantwoordelijkheid en zorgvuldigheidsplicht in toeleveringsketens.

Wat hebben we bereikt?

Met de publicatie van The Dark Side of Coal: Paramilitary Violence in the Mining Region of Cesar, Colombia in juni 2014 en daaropvolgende campagne, bracht PAX in Colombia een publieke discussie op gang over de verantwoordelijkheid van bedrijven met betrekking tot betrokkenheid bij gewapende conflicten. In Europa heeft PAX, samen met bondgenoten, bijgedragen aan de dialoog over bedrijfsverantwoordelijkheid voor mensenrechten en zorgvuldigheid in toeleveringsketens via de campagne Stop Bloedkolen! (2015-2019). Ter plaatse heeft PAX lokale maatschappelijke organisaties versterkt door boerenorganisaties en vakbonden te ondersteunen bij het effectiever uiten van de zorgen van duizenden slachtoffers van “bloedkolen” richting overheden en bedrijven. De bevindingen uit PAX’s rapporten worden bevestigd door andere instellingen, waaronder het Colombiaanse Centrum voor Historisch Geheugen (CNMH) en de Commissie voor Waarheidsvinding, die in 2022 haar eindrapport presenteerde. Dankzij PAX’s inspanningen heeft de Speciale Jurisdictie voor Vrede in Colombia een onderzoek gestart naar de rol van bedrijven in het gewapende conflict, met een focus op de mijnbouwregio Cesar. Momenteel ondersteunt PAX de boerenorganisatie Asamblea Campesina bij hun klacht tegen Europese energiebedrijven en andere ketenactoren bij het NCP voor OESO-richtlijnen in Den Haag, en de vakbond Sintramienergética in de zaak van het Colombiaanse Openbaar Ministerie tegen de topbestuurders van Drummond.

Wat moet er gebeuren?

PAX onderzoekt al jaren de geschiedenis van het conflict en de mensenrechtensituatie van de burgerbevolking in de mijnbouwregio Cesar en heeft hierover diverse rapporten gepubliceerd. Op basis van dit onderzoek blijft PAX, samen met Europese NGO-bondgenoten, campagne voeren om het bewustzijn te vergroten onder mijnbouwbedrijven, Europese energiebedrijven en, in mindere mate, ook haven- en transportbedrijven, lokale overheden (zoals de gemeente Amsterdam) en financiële instellingen over hun verantwoordelijkheden richting de slachtoffers van gewapend conflict in Cesar, in lijn met internationale normen voor verantwoord ondernemen. PAX ondersteunt de slachtoffers om hun capaciteit te versterken in het behartigen van hun eisen. Samen met de slachtoffers van Cesar’s “bloedkolen” roepen wij bedrijven in de kolenleveringsketen op om verantwoordelijkheid te nemen voor de negatieve mensenrechtelijke gevolgen. Dit omvat het erkennen van de slachtoffers, het erkennen van hun eigen rol in deze gebeurtenissen en de keten, en het bijdragen aan herstel voor het leed waarvoor zij verantwoordelijk zijn of waaraan zij hebben bijgedragen en dat de slachtoffers nog steeds treft.

Tijdlijn

In deze tijdlijn zie je de belangrijkste ontwikkelen van 2010 tot nu.