Het probleem

Multinationale mijnbouwbedrijven Drummond, een Amerikaans bedrijf, en Prodeco/Glencore, een in Zwitserland gevestigd bedrijf, die tijdens het hoogtepunt van het Colombiaanse gewapende conflict begonnen met de winning van steenkool in Cesar, hebben nog steeds niet grondig onderzocht of verantwoordelijkheid genomen voor de negatieve mensenrechtenimpact van hun operaties. Hun klanten, waaronder Europese energiebedrijven, hebben deze kwesties in meer of mindere mate erkend, maar zijn er niet naar gaan handelen. Tot voor kort haalden velen nog steeds “bloedkolen” uit Cesar, en sommige doen dit vandaag de dag nog steeds, ondanks de lopende transitie weg van steenkool. 

Voor wie doen we het?

PAX voert de campagne Stop Bloedkolen! om slachtoffers van bloedkolen in Cesar in staat te stellen hun recht op waarheid, gerechtigheid, reparatie en veiligheid te claimen, zodat zij hun leven weer kunnen opbouwen en actief kunnen deelnemen aan vredesopbouw-initiatieven in de regio en in heel Colombia. 

Wat vindt PAX?

Wij vinden dat bedrijven alle mogelijke maatregelen moeten nemen om te voorkomen dat ze direct gelinkt worden aan of bijdragen aan gewapend conflict. Bedrijven mogen onder geen enkele omstandigheid mogen profiteren van mensenrechtenschendingen die voortvloeien uit dergelijke conflicten of andere factoren. In gevallen zoals de steenkoolwinning in Cesar, waar deze schendingen hebben plaatsgevonden en nog steeds plaatsvinden, moeten bedrijven – ook die stroomafwaarts in de toeleveringsketen – verantwoordelijkheid nemen en snel handelen. Ze moeten de schade aan getroffen gemeenschappen aanpakken en herstellen, en maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat dergelijke schendingen zich niet herhalen. Als extra stok achter de deur juicht PAX ook de inwerkingtreding toe van bindende wetgeving op het gebied van bedrijfsverantwoordelijkheid en zorgvuldigheidsplicht in toeleveringsketens. 

Wat is er al bereikt?

Met de publicatie van The Dark Side of Coal: Paramilitary Violence in the Mining Region of Cesar, Colombia in juni 2014 en de daaropvolgende campagne, stimuleerde PAX in Colombia de discussie over de verantwoordelijkheden van bedrijven in het gewapende conflict. In Europa droeg PAX, samen met haar bondgenoten, bij aan de discussie over de verantwoordelijkheid van bedrijven voor mensenrechten ‘due diligence’ in toeleveringsketens via de “Stop Bloedkolen!”-campagne (2015-2019). Op de grond versterkte PAX lokale maatschappelijke organisaties door boerengroepen en vakbonden te ondersteunen, zodat zij de zorgen van duizenden slachtoffers van bloedkolen effectiever konden uiten richting overheden en bedrijven. De conclusies uit PAX’ rapporten worden bevestigd door andere instellingen, zoals het Colombiaanse Centrum voor Historisch Geheugen (CNMH) en de Waarheidscommissie, die in 2022 haar eindrapport presenteerde. Dankzij PAX’ inspanningen heeft de Speciale Jurisdictie voor de Vrede in Colombia recentelijk een onderzoek ingesteld naar de rol van bedrijven in het gewapende conflict, met focus op de mijnbouwregio in Cesar. Momenteel ondersteunt PAX de boerenorganisatie Asamblea Campesina in hun klacht tegen Europese energiebedrijven bij het NCP voor OESO-richtlijnen in Den Haag, en vakbond Sintramienergética in de rechtszaak van het Colombiaanse OM tegen topmanagers van Drummond.

Wat moet er gebeuren?

Sinds 2011 hebben we het conflict en de mensenrechtensituatie van de burgerbevolking in de mijnregio Cesar onderzocht en verschillende rapporten gepubliceerd. Op basis van dit onderzoek heeft PAX, samen met bevriende Europese NGO’s, campagne gevoerd om bewustzijn te creëren bij mijnbouwbedrijven, Europese energiebedrijven en, in mindere mate, ook bij haven- en transportbedrijven, lokale overheden -zoals de Amsterdamse gemeenteraad – en financiële instellingen over hun verantwoordelijkheden tegenover de slachtoffers, in lijn met internationale normen voor verantwoord ondernemen. PAX heeft de slachtoffers gedurende dit proces ondersteund om hun capaciteit te versterken om voor hun eisen op te komen. Samen met de slachtoffers van Cesar’s “bloedkolen” dringen we er bij bedrijven in de kolenketen op aan om verantwoordelijkheid te nemen voor de negatieve mensenrechtenimpact. Dit omvat het erkennen van de slachtoffers, het erkennen van hun eigen rol in deze gebeurtenissen en binnen de toeleveringsketen, en het bijdragen aan remedies voor het onrecht waaraan zij zijn verbonden of waaraan zij hebben bijgedragen en die de slachtoffers blijven ondervinden.

Tijdlijn

In deze tijdlijn zie je de belangrijkste ontwikkelen van 2010 tot nu.