Bewapende drones

MQ-9 Reaper drone Foto U.S. Air Force

PAX onderzoekt wat het gebruik van drones in militaire operaties betekent voor de veiligheid van burgers. PAX maakt zich hierbij hard voor een inkadering van de inzet van bewapende drones en een duidelijke regulering in lijn met het internationaal humanitair recht.

Drones zijn op afstand bestuurbare vliegtuigen, die steeds vaker in en buiten conflicten worden ingezet. In eerste instantie waren de drones enkel voorzien van camera’s waarmee informatie verzameld werd over de locatie van beoogde doelwitten. Middels de camerabeelden zou men preciezer kunnen toeslaan en zo het aantal burgerslachtoffers verminderen. Bovendien zijn drones in staat langere tijd te vliegen zonder risico voor piloten. Om deze redenen werden drones gepresenteerd als een eenvoudige oplossing voor het beschermen van soldaten, burgers en het uitschakelen van militaire doelwitten. De realiteit is echter weerbarstiger.

Er kleven de nodige juridische, morele en militair-strategische bezwaren aan het gebruik van drones. De camerabeelden blijken niet accuraat genoeg om onderscheid te maken tussen burgers en militanten. Bovendien vinden veel droneaanvallen plaats buiten oorlogsgebied, zonder een openbaar rechtsproces of openheid over de doelwitten van drones. In het geval van de Verenigde Staten heeft dit in de afgelopen jaren geleid tot duizenden buitenrechtelijke executies in Pakistan, Jemen en Somalië. Honderden van deze slachtoffers bleken achteraf onschuldige burgers, waaronder kinderen.

Bewapende drones hebben geleidt tot uitholling van internationale rechtsprincipes rondom de legitimiteit van gewapend geweld, waarbij de veiligheid van burgers in het geding komt. Gezien steeds meer staten, maar ook gewapende groepen en terroristen, beschikken over bewapende drones is een betere regulering en controle op de export van drones van essentieel belang.

Meer transparantie en verantwoording

PAX moedigt het publieke debat aan en onderzoekt juridische, ethische en militair-strategische vraagstukken rond het gebruik van drones. Daarnaast roept PAX de Nederlandse regering op om hun rechtspositie met betrekking tot het gebruik van bewapende drones toe te lichten, vooral met betrekking tot antiterroristische operaties. PAX pleit bovendien voor meer verantwoording en openheid over en betere regulering van het gebruik en de export van bewapende drones, op zowel nationaal als internationaal niveau.

Ook moedigt PAX de Nederlandse regering aan om een duidelijke positie in te nemen over de export en het gebruik van bewapende drones, bijvoorbeeld via de Europese Unie en de Verenigde Naties. Voor dit doel werkt PAX wereldwijd samen met andere organisaties en coördineert zij het European Forum on Armed Drones, een netwerk van Europese non gouvernementele organisaties die gezamenlijk het onrechtmatig gebruik van drones onder vuur leggen.

Het werk van PAX rondom bewapende drones wordt gefinancierd door Open Society Foundations.

Contact

Wim Zwijnenburg, Programmaleider Humanitaire Ontwapening, zwijnenburg(javascript needed for readable email)paxforpeace.nl

Documentatie

Links

Partners

International Committee for Robot Arms Control (ICRAC)

Activiteiten & Resultaten

Rapport Unmanned Ambitions

Er komen steeds meer en goedkopere militaire drones op de markt, geproduceerd door landen zoals Turkije, Iran, Oekraïne. Wie maakt de AK-47 van de drone? Het rapport Unmanned Ambitions beschrijft wat de gevolgen zijn nu drones door meer landen en gewapende groepen kunnen worden ingezet en pleit onder meer voor een aanscherping van de internationale wapenexport wetgeving.

Global Ambitions for Armed Drones

Begin 2016 hebben de Verenigde Staten een ‘Joint Declaration’ geïnitieerd om de controle op de export en het gebruik van bewapende drones te verbeteren. Echter, maatschappelijke organisaties en mensenrechtendeskundigen hebben uiting gegeven aan hun ernstige bezorgdheid over de zwakke en onduidelijke inhoud van dit document. PAX dringt de Verenigde Staten aan om een krachtig, juridisch bindend instrument te ontwikkelen dat erop gericht is het gebruik en de export van gewapende drones effectief te reguleren en de belangrijkste zorgen rondom internationale rechtsbeginselen behandelt.

Coördinator van EFAD

PAX coördineert het European Forum on Armed Drones (EFAD). EFAD is een netwerk van maatschappelijke organisaties die samenwerken om de problematiek te adresseren rondom de proliferatie en inzet van bewapende drones. Dit doen wij door het publieke en politieke debat te stimuleren, en in gesprek te gaan met regeringen, Europese instituties en het maatschappelijk middenveld.

Unmanned and Uncontrolled

De rol van onbemande systemen (drones) wordt steeds groter, zowel in conflicten als in de samenleving. Dit paper pleit voor een discussie over en een herziening van wapenexportregels met het oog op onbemande systemen. Het stuk bevat een analyse van het probleem en enkele concrete aanbevelingen. Aanvullende wetgeving zal nooit alles kunnen opvangen. Maar op zijn minst is een grondige discussie hierover nodig.

Onderzoek

PAX heeft een onderzoek uitgevoerd naar wat het gebruik van drones betekent voor de veiligheid van mensen. De resultaten zijn weergegeven in de publicatie 'Onbemand maakt onbemind? Een verkenning van het debat over drones en robots in oorlogsvoering'.