Na een maand lang vasten is het voor moslims tot woensdag 28 juni tijd voor feest: Eid-al Fitr. PAX vroeg Saïd Bouharrou, een bruggenbouwer voor vrede in Nijmegen, en tevens woordvoerder van de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland, om eens terug te kijken op deze bewogen maand. Een maand waarin de aanslag in Manchester met een wraakaanslag op een moskee in Londen werd beantwoord. Hoe staat het met polarisatie in Nederland: worden we bang of staan we samen sterk?
Door Saïd Bouharrou
Na elke terroristische aanslag zien wij het wantrouwen tussen mensen toenemen. Emoties laaien kortstondig enorm op. Dat is begrijpelijk en het debat mag ook heftig, maar hopelijk wel constructief gevoerd worden. Dat is immers de functie van een maatschappelijk debat. Mensen willen zich veilig voelen. Ook willen de meeste mensen anderen niet louter op basis van ras, religie, sekse of politieke overtuiging uitsluiten.
Ik denk dat het een vorm van beschaving is wanneer mensen een ‘zwemvest’ wordt aangereikt na een verschrikkelijke aanslag. Zie maar door de kortstondige maar heftige stroming te zwemmen die de emotionele roes na een aanslag teweeg brengt. Dat zwemvest kan ervoor zorgen dat je ongeschonden door die sterke stroming zwemt om weer vervolgens aan de overkant van de rivier krachtig aan het maatschappelijke debat deel te nemen.
Een enkeling vindt dat kennelijk soft en ziet dat zelfs als een afzwakking van een groot maatschappelijk probleem. Zo ook Stentor-columnist en programmamaker Özcan Akyol, net veel in het nieuws geweest vanwege zijn televisieserie ‘De neven van Eus’ over Turkije. Ik haal hem aan omdat ik de rol van columnist in de bestrijding van polarisatie wil belichten. Özcan vindt het noodzakelijk voor het maatschappelijk debat om direct na een terreuraanslag geen verbindende woorden uit te spreken. Hij noemt het aangereikte zwemvest voor diegenen die kortstondig moeite kunnen hebben met een terroristische aanslag een ‘keukentrapje dat zelfs gevaarlijker is dan de terroristische aanslag zelf’. Het keukentrapje staat voor de opvatting dat de kans groter is dat je van een keukentrapje valt dan dat je geraakt wordt door een terroristische aanslag. Özcan vindt dat de angst gebagatelliseerd wordt door wat hij noemt ‘sussende woorden’.
Özcan refereerde hiermee aan mijn oproep namens de Raad van Marokkaanse Moskeeën Nederland (RMMN) om na de aanslag in Londen het hoofd koel te houden. De RMMN besloot daartoe nadat in januari dit jaar – na de aanslag in Canada op bezoekers van een moskee – door moskeebesturen van vier grote moskeeën in Nederland is besloten om de deuren te sluiten. Zij riepen andere moskeebesturen op om hetzelfde te doen. Het gevoel van onveiligheid en polarisatie, hoe begrijpelijk de actie ook was, nam door de deuren te sluiten echter juist toe.
Hoezeer ik ook de bijzondere bijdragen van columnisten en opiniemakers respecteer, ik schrijf ook graag opinies, het zou van meer normbesef getuigen als zij niet zelf polarisatie versterken, maar bijdragen aan oplossingen voor het grote maatschappelijk probleem dat zij zeggen na te streven. Als een man als Özcan in een sterke stroming dreigt te geraken, dan mag hij rekenen op een zwemvest dat naar hem toe gegooid zal worden. In zijn emotionele beschuldiging van terrorisme wegens schending van het keukentrapje-artikel, bespeur ik helaas geen enkele oplossing voor het grote probleem.
Haat, wraak, polarisatie, gematigde krachten en vergeving zijn een samenspel die tot elkaar in relatie staan. Als jij iemand uitsluit, faalt de samenleving. Als de uitgesloten persoon een haatmisdrijf pleegt, faalt de samenleving weer. Als jij de ontstane labiele situatie niet herstelt hoewel jouw bijdrage essentieel is, faalt de samenleving nog een keer. De samenleving is de optelsom van alle diverse rollen bij elkaar. Elke rol telt. Vervul hem zorgvuldig.
