Staat ons een nieuwe wapenwedloop te wachten nu Trump het kernwapenverdrag uit 1987 opzegt? De Amerikaanse president Donald Trump bevestigde dat de Verenigde Staten zich terugtrekken uit het nucleaire verdrag met Rusland, dat na enorme publieke druk van de vredesbeweging gesloten werd door Reagan en Gorbatjsov. Volgens Susi Snyder, kernwapenexpert van PAX toont het aan dat bilaterale verdragen alleen te kwetsbaar zijn. Snyder: “Pas als zo’n verdrag verbonden wordt met een multilateraal verdrag, dan krijgt het sterkere benen. Een bilateraal verdrag kan dan een goede eerste stap zijn naar meer veiligheid.”
Het kernwapenverdrag uit 1987 sloot alleen kernwapens uit die vanaf de grond worden afgevuurd en een bereik hebben van 500 tot 5.500 kilometer. En het verdrag was alleen een verdrag tussen Rusland en Amerika. China, India en Pakistan bijvoorbeeld hoefden zich niet aan het verdrag te houden. Snyder: “Het kernwapenverdrag dat in juli vorig jaar door de VN aangenomen werd, dat verdrag verbiedt álle typen kernwapens. En bovendien is dat verdrag getekend door 69 landen en geratificeerd door 19 landen. Het zou goed zijn als Rusland en Amerika zich nu aansluiten bij het VN kernwapenverdrag.”
Wapenproducenten willen moderniseren
Volgens PAX is het opzeggen van het oude kernwapenverdrag uit 1987 toch echt een verkeerd signaal, omdat het een nieuwe wapenwedloop kan ontlokken. “Kernwapenproducenten als Lockheed Martin staan al te trappelen om een nieuwe generatie kernwapens te produceren. Het opzeggen van dit oude verdrag, geeft deze bedrijven weer hoop dat de modernisering van het oude kernwapenarsenaal doorgang kan vinden”, zegt Snyder.
ING investeert volgens het rapport Don’t Bank on the Bomb in bedrijven die onderdelen voor kernwapens maken, zoals het Amerikaanse Lockheed Martin. Met €756 miljoen aan investeringen is ING de grootste Nederlandse investeerder in dergelijke bedrijven en dat moet stoppen. Daar gaat ook de huidige actie van PAX over.
Demonstraties in de jaren’80
PAX was een van de organisatoren van de demonstraties tegen plaatsing van de middellangeafstandsraketten (kruisvluchtwapens en Pershing II-raketten) in Nederland. Die zouden in Woensdrecht worden geplaatst. Het nu door Trump opgezegde verdrag ging over die kernwapens. Daarnaast demonstreerde de vredesbeweging ook tegen andere kernwapens.
Lees ook de zeer persoonlijke reactie van PAX medewerker Jannie Kuik die haar teleurstelling over het opzeggen van het INF-verdrag in een blog verwerkte.
Nobelprijs
In oktober 2016 besloot de VN met overweldigende meerderheid om in 2017 te onderhandelen over een internationaal kernwapenverbod. In dat jaar werd onderhandeld over een juridisch bindend verdrag dat kernwapens verbiedt. Een historische doorbraak waar PAX zich jarenlang sterk voor heeft gemaakt.
Naar aanleiding van deze doorbraak ontving ICAN in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede. PAX is een van de drijvende krachten achter ICAN.
