Donderdag 25 augustus heeft de rechtbank Noord-Holland geoordeeld dat vredes- en mensenrechtenorganisaties wapenexport naar Egypte niet kunnen aanvechten.
“Wij maken ons grote zorgen over Egypte, juist ook vanwege de rol in de oorlog in Jemen. Het is onacceptabel als de wet ons niet toe zou staan controversiële wapenexporten via de rechter te bestrijden. Wij gaan nu snel bekijken welke stappen we verder nemen”, aldus Frank Slijper, projectleider Wapenhandel bij PAX.
Alleen wapenleveranciers zelf kunnen in beroep gaan
PAX, Stop Wapenhandel en het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten (NJCM) stapten onlangs naar de rechter omdat ze vinden dat een wapenlevering van ruim 34 miljoen aan de Egyptische marine grote risico’s met zich meebrengt voor mensenrechten in Egypte en Jemen. De rechtbank besloot echter dat alleen wapenleveranciers zelf tegen een vergunning in bezwaar kunnen gaan en heeft hiermee belangenorganisaties in Nederland buiten spel gezet.
34 miljoen euro
De vergunning voor een wapenexport ter waarde van ruim € 34 miljoen naar Egypte is door de Nederlandse staat aan een Nederlands bedrijf verleend. Volgens de organisaties heeft de staat de mensenrechtentoets die aan een dergelijke levering voorafgaat niet goed toegepast. De organisaties maken zich onder andere grote zorgen om de inzet van het geleverde materieel door de Egyptische marine in de blokkade van Jemen, waardoor grove mensenrechtenschendingen plaatsvinden.
EU-regels in 2014
De rechtbank heeft echter besloten dat de belangenorganisaties een vergunning niet mogen aanvechten, omdat zij volgens de Douanewet van de Europese Unie niet ‘rechtstreeks en individueel geraakt worden’ door de levering. Volgens de rechtbank heeft de regering bij de invoering van de EU-regels in 2014 de Nederlandse wet buiten werking gesteld. Waar voorheen belangenorganisaties wel toegang tot het recht hadden, kunnen nu alleen wapenbedrijven zelf een vergunning aanvechten.
Verbouwereerd
Bij de organisaties is verbouwereerd gereageerd op de conclusies van de rechtbank: “Vredes- en mensenrechtenorganisaties worden op deze manier buiten spel gezet”, zegt advocaat Jelle Klaas, “alleen wapenbedrijven zelf zouden nu kunnen procederen over wapenleveranties naar landen die mensenrechten schenden. Er is dus niemand die om humane redenen op kan komen tegen wapenexport. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van de Nederlandse wetgever.”
PAX, Stop Wapenhandel en het NJCM beraden zich op verdere juridische stappen.
Lees hier het persbericht van de rechtbank en de uitspraak.
Lees ook eerdere berichten over de rechtszaak.
