Wat is vrede eigenlijk, en als vrede verbindt, wil je dan wel met iedereen in vrede verbonden zijn? Verbindt vrede vrienden, vredestichters, of verbindt vrede vijanden? Het motto Vrede Verbindt staat deze 49e Vredesweek centraal in kerken en bij meer dan zeventig PAX Ambassades van Vrede door heel Nederland. De honderden jongeren tijdens de Nacht van de Vrede in Amsterdam, verbonden zich met name met elkaar. Geen grootse, diepgaande debatten maar verrassende optredens van kunstenaars. Optredens die leiden tot herkenning van de diepere betekenis die vrede heeft. Dat het goed is om onze eigen vrede te vieren als een kostbaar goed en bezig te zijn met de vrede die andere mensen missen en zoeken, bijvoorbeeld als vluchteling in Nederland.
Een ‘Walk of Peace’ in Den Haag voerde afgelopen zondag mensen door deze stad van Vrede en Gerechtigheid langs een moskee, een joodse herdenkingsplaats, een kerk en langs het Vredespaleis. Het was een wandeling vol verrassende en bewogen ontmoetingen tussen mensen van verschillende geloven, culturen, nationaliteiten en leeftijden. Een Nederlandse joodse vrouw staat met een Iraakse moslima voor een moskee en vertelt haar: “Dit was vroeger een synagoge waar ik kwam; gelukkig is het nu een moskee en geen supermarkt.” Halverwege loop ik naast een Nederlandse vrouw, pas een uur van te voren besloot ze mee te wandelen. Ze zegt: “Ik loop mee omdat er zoveel geweld is waar ik niets tegen kan doen. Ik ben geen activist. Maar door hier mee te lopen, onderneem ik wel stappen voor vrede, voel ik me wel verbonden.”
In Vlaardingen verloopt een bijeenkomst met 500 middelbare scholieren tumultueus. Sommigen zijn duidelijk niet verbonden, sommigen geraakt door een persoonlijk verhaal over apartheid, anderen geschokt door het gebrek aan respect van medescholieren voor de zangeres. “Vrede is dat wij allemaal mensen zijn van vlees en bloed”, roept een meisje uit de zaal. Deze bijeenkomst staat voor mij symbool voor de realiteit van onze wereld waar de meerderheid in vrede wil spreken; een minderheid door extreem gedrag dit bemoeilijkt en een minderheid durft op te staan en zich uit te spreken. Een bijeenkomst die een impuls zal zijn voor het gesprek over vrede op de scholen.
Willen wij ons ten dienste van vrede verbinden met de strijders van ISIS? Of is vrede een gezellig samenzijn met vrienden? Het gesprek met volwassenen in Vlaardingen heeft duidelijk een diepere betekenis en lading. En wat betekent vrede voor de wijze waarop vluchtelingen ontvangen worden in Nederland in het algemeen en in Vlaardingen in het bijzonder?
Mij wordt duidelijk dat het streven naar vrede mensen van goede wil sterk verbindt. Het geeft hen kracht, inspiratie en durf zich uit te spreken voor vrede en gezamenlijk in beweging te komen. Vrede gaat over grénzen en vrede gáát over grenzen. Vrede vraagt dat wij onze eigen grenzen verkennen, ter discussie stellen, te openen, te overwinnen en anderen onze grenzen te laten overschrijden. Ik geloof dat dit nodig is voor onze gezamenlijke vrede. Want vrede gaat niet enkel over mijn vrede en veiligheid; het gaat ook over de vrede en veiligheid van de ander. Als de ander zich met mij verbindt in de wens om vrede te delen, hoe kijk ik mijzelf dan in de ogen, hoe kijken ik de ander dan in de ogen? Durf ik de ander dan in de ogen te kijken? Dat is de uitdaging die we met elkaar aangaan. Niet alleen in de Vredesweek, maar we krijgen door zo’n Vredesweek wel een extra zetje om die verbinding op te durven zoeken. Vrede verbindt. Wie durft?
