Vrede in Oekraïne vraagt langdurige betrokkenheid

Een staakt-het-vuren in Oekraïne kan alleen duurzame vrede, veiligheid en stabiliteit brengen wanneer burgers op verschillende manieren en niveaus actief worden ondersteund: van een internationaal geleide humanitaire operatie tot lokale dialoogprojecten om het wederzijds vertrouwen te herstellen. Dat stelt PAX in een reactie op de aangekondigde wapenstilstand tussen het Oekraïense leger en de rebellen.

Beeld: Inwoners van de Oost-Oekraïense stad Slavyansk maken zich op voor hun wekelijkse openbare vergadering op het centrale plein. De bijeenkomsten ('vetsja' genoemd) worden wekelijks gehouden sind

Een staakt-het-vuren in Oekraïne kan alleen duurzame vrede, veiligheid en stabiliteit brengen wanneer burgers op verschillende manieren en niveaus actief worden ondersteund: van een internationaal geleide humanitaire operatie tot lokale dialoogprojecten om het wederzijds vertrouwen te herstellen. Dat stelt PAX in een reactie op de aangekondigde wapenstilstand tussen het Oekraïense leger en de rebellen.

Gaan de wapens nu echt zwijgen of zal deze wapenstilstand ook slechts korte tijd stand houden, zoals in september vorig jaar? Dat is de meest prangende vraag over het afgelopen week gesloten akkoord tussen de strijdende partijen in Oekraïne. 

De afspraak tussen beide partijen om hun zware wapens terug te trekken is uiteraard toe te juichen; een einde aan de gevechten is immers de eerste stap richting vrede. Maar voor duurzame vrede en stabiliteit in het door oorlog geteisterde gebied is meer nodig dan het afgelopen week gesloten akkoord. Toch is het mogelijk om deze wapenstilstand te laten slagen. Hiervoor zijn op korte termijn de volgende stappen nodig:

  • Voor duurzame vrede en stabiliteit is van groot belang dat burgers in de gebieden waar de strijd woedt, hun leven zo snel mogelijk weer kunnen oppakken. Een grootschalige internationaal geleide humanitaire operatie moet worden opgezet om ervoor te zorgen dat hulp goed terecht komt. Deze operatie moet wel gebeuren in nauwe samenwerking met lokale burgerinitiatieven en de nieuwe gemeentebesturen in de Donbas-regio.
  • Zichtbare aanwezigheid van de OVSE, die er met voldoende mankracht op moet toezien dat de zware wapens inderdaad worden teruggetrokken en illegale strijdtroepen worden ontwapend.
  • Onderdeel van het akkoord is dat zodra de wapens zijn teruggetrokken, de voorbereidingen starten voor het houden van plaatselijke verkiezingen in deze regio. Deze verkiezingen moeten actief worden ondersteund en gemonitord, gevolgd door een groot internationaal programma om de nieuw gekozen gemeenteraden te ondersteunen. In de nieuwe gemeentepolitiek moeten burgerschap en gelijke rechten en plichten centraal staan.
  • Het wederzijds vertrouwen in de regio moet weer worden opgebouwd, en dat is niet eenvoudig. De rebellen ‘winnen’ met het akkoord immers verregaande autonomie, maar de Donbas-regio blijft in ieder geval formeel wel deel uitmaken van Oekraïne. Groot- en kleinschalige dialoogprojecten kunnen helpen om het wederzijds vertrouwen te ondersteunen. Het gaat hierbij niet alleen om praten, maar ook om het inrichten van een bestuurs- en veiligheidsapparaat (bijvoorbeeld: de politie) waarin alle burgers zich kunnen vinden.

Lees hier meer over de positie van PAX ten aanzien van de oorlog in Oekraine.

Lees ook:

Bekijk ook