Categorieën
Nieuws

Vier zenders weigeren radiospot van PAX tegen bloedkolen

Deze maand is op vele radiostations een reclamespot te horen waarin PAX de energieproducenten Nuon en Essent oproept te stoppen met de inkoop van bloedkolen. Niet overal klinkt de spot uit de speakers: vier grote commerciële zenders weigeren tot nu toe de spot uit te zenden uit angst voor de reactie van de eveneens adverterende energieproducenten. Suzanne van den Eynden van PAX blogt over dit gebrek aan durf.

Deze maand is op vele radiostations een reclamespot te horen waarin PAX de energieproducenten Nuon en Essent oproept te stoppen met de inkoop van bloedkolen. Niet overal klinkt de spot uit de speakers: vier grote commerciële zenders weigeren tot nu toe de spot uit te zenden uit angst voor de reactie van de eveneens adverterende energieproducenten. Suzanne van den Eynden van PAX blogt over dit gebrek aan durf.

Bij het kiezen van de kinderen voor mijn feestje – het moet mijn achtste of negende verjaardag zijn geweest – twijfelde ik. Dat ene jongetje uit de klas vond ik erg aardig. Maar ik durfde hem eigenlijk niet uit te nodigen: hij was niet zo populair en ik was bang dat andere kinderen afhaakten als ze wisten dat hij kwam. Mijn moeder wees me echter onmiddellijk terecht. “Als kindjes om die reden niet willen komen, zijn ze jouw vriendschap niet waard. En je moet je bij keuzes nooit laten leiden door wat anderen misschien zouden kunnen denken.”
Nooit zal ik het blije gezicht vergeten van het betreffende jongetje toen ik hem de uitnodiging overhandigde. “Hoera, een feestje!” juichte hij. En de andere kinderen? Die haalden hun schouders op. Zolang er maar genoeg taart en snoep was. Het werd een mooi feestje.

Iets vergelijkbaars, maar dan zonder happy end, maakte PAX mee bij het inkopen van radiozendtijd voor haar reclamespot waarin ze energieproducenten Essent en Nuon oproept te stoppen met de inkoop van bloedkolen. Vier grote commerciële radiostations lieten PAX weten de spots niet te willen uitzenden.

Interessant, dacht ik. Er zijn dus blijkbaar radiostations die de inkoop van bloedkolen door Nederlandse bedrijven niet problematisch vinden. Of maling hebben aan mensenrechtenschendingen. Onbegrijpelijk, maar goed: we leven in een vrij land en als bedrijf mag een radiostation haar eigen afwegingen maken. Misschien zijn mensenrechtenschendingen voor deze stations wel te ver van hun bed, bedacht ik nog. En zenden zij liever spots uit van organisaties die zich inzetten voor, bijvoorbeeld, de bestrijding van dodelijke ziektes.

Bang
Niets van dat alles. De radiostations bleken simpelweg bang te zijn om de spots uit te zenden. Bang voor de energieproducenten, die ook adverteren en die men “niet voor het hoofd wil stoten”. Met andere woorden: angst dat de energieproducenten hun geld naar een andere zender zouden brengen, won het van het uitzenden van een – eveneens betaalde – oproep tot maatschappelijk verantwoord handelen. Erst kommt das Fressen, dann die Moral.

Het commerciële argument lijkt als enige niet geleden te hebben onder de financiële crisis. Inkomsten, concurrentiebelangen: nog steeds worden deze argumenten als jokers ingezet én geaccepteerd op momenten dat er keuzes gemaakt moeten worden waar niet iedereen blij van wordt. Neem de grote staatsbank die, geconfronteerd met een bonusplafond, de salarissen van de topmensen maar vast verhoogde uit angst dat de voltallige top zijn biezen pakt. Moreel handelen prima, maar niet als het geld dreigt te kosten.

Marktwaar
In zijn boek ‘Niet alles is te koop’ waarschuwt de Amerikaanse politiek filosoof Michael Sandel dat steeds meer goederen die voorheen niet te koop waren, tot marktwaar worden gereduceerd. Van gezondheidszorg tot studieresultaten, aan alles lijkt inmiddels een prijskaartje te hangen.

Zelfs aan moraliteit, zoals blijkt uit het voorbeeld van de radiostations en de banken. Een handeling wordt niet meer op zichzelf beoordeeld – past het uitzenden van een radiospot bij onze morele waarden? Kunnen we zo’n loonsverhoging wel maken?  – maar op haar gevolgen. Haar commerciële gevolgen wel te verstaan: vangen we nog wel genoeg advertentie-inkomsten van de energiemaatschappijen? Lopen onze topmensen niet over naar de concurrent? Moraal is een rekensom geworden. Eenmaal, andermaal…verkocht. Met enige fantasie zou je het consequentialisme kunnen noemen, maar dan ontdaan van alle moraliteit.

Verrassing
En ook nog eens louter gebaseerd op aannames, in plaats van op harde feiten.
Angst is het enige dat we te vrezen hebben, luidt immers de tot gezegde verworden uitspraak van president Roosevelt. Als de radiostations zich over hun vrees voor de grote commerciële jongens heen zouden zetten en hun eigen waarden lieten spreken – ervan uitgaande dat ook zij geen voorstanders zijn van bloedkolen – zouden ze dan ook weleens voor een verrassing kunnen komen staan. Want wie zegt dat Essent en Nuon écht zo kinderachtig zijn af te haken als een impopulaire gast ook van de partij is op het radiostation? Zolang het niet ten koste gaat van hun eigen reclametijd, is de kans groter dat ze hun schouders erover ophalen. Niets belet de radiostations dan ook om een volwassen houding aan te nemen en zich niet als kleine kinderen te laten leiden door wat anderen misschien wel eens zouden kunnen denken.

Hopelijk kan PAX binnenkort alsnog gaan juichen.

Bekijk ook