Het PAX onderzoek The Dark Side of Coal naar Colombiaanse bloedkolen riep vele reacties en vragen op. Hieronder vind je antwoorden op de meestgestelde vragen.
Waarom komt PAX met het rapport The Dark Side of Coal – en waarom nu?
De slachtoffers van de ernstige mensenrechtenschendingen, die in de periode 1996 – 2006 rond de mijnbouwbedrijven in Cesar in Colombia hebben plaatsgevonden, hebben PAX in 2011 gevraagd hier een rapport over te schrijven. Dit is ‘The Dark Side of Coal’ geworden. Tot die tijd was de situatie in Cesar te onveilig voor de slachtoffers om hier zelf mee naar buiten te komen. Zij hebben in 2013 wel een Beweging van Slachtoffers van Multinationals opgericht, die voor psychologische, sociale en juridische hulp moet zorgen. In de afgelopen jaren heeft PAX verklaringen van voormalig paramilitairen afgenomen, die aantonen dat de mijnbouwbedrijven de paramilitairen hebben betaald voor beveiligingsmaatregelen. In de praktijk ging het hier ook om verdrijving van land, bedreiging en moord.
Wat is er nu nog relevant aan dit verhaal?
De effecten van het paramilitaire geweld in voorgaande jaren zijn nog niet over. De mijnbouwbedrijven en het leger hebben hun betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor het voorkomen en tegenhouden ervan nooit erkend. De slachtoffers hebben geen geld gekregen voor het land waar ze vanaf zijn gejaagd. Zij zijn bovendien vaak nog zwaar getraumatiseerd en hebben juridische, psychologische en sociale steun nodig. De effecten zijn dus nog lang niet uitgewerkt, laat staan opgelost.
Wat is de rol van de Colombiaanse overheid?
De Colombiaanse overheid heeft het in het tegenhouden van het paramilitair geweld tot nu toe veelal laten afweten. Samen met de mijnbouwbedrijven moeten ze ervoor zorgen dat de waarheid over de mensenrechtenschendingen boven tafel komt en de slachtoffers worden gecompenseerd voor alle ellende die hen is aangedaan.
Waarom voert PAX campagne tegen steenkolen uit Colombia?
Nederland is voor ongeveer 20% afhankelijk van steenkool voor energieopwekking. Meer dan de helft van de Nederlandse steenkool komt uit Colombia. Daarvan is 60% afkomstig uit mijnen in Cesar. Dan kun je zeggen dat ongeveer 7% van alle energie in Nederland wordt opgewekt met ‘bloedkolen’. Dat moet stoppen.
Wat zijn ‘bloedkolen’?
Bloedkolen zijn kolen waar het bloed van grove en grootschalige mensenrechtenschendingen aan kleeft. Niet alleen in het verleden, ook vandaag de dag gaan de intimidaties en bedreigingen nog door.
Waarom richt PAX zich niet direct op de mijnbouwbedrijven die dit op hun geweten hebben?
Nederland heeft zelf geen kolenmijnbedrijven meer, maar wel energieproducenten die steenkool uit Cesar in Colombia inkopen voor de opwekking van elektriciteit. Deze energieleveranciers hebben een morele verantwoordelijkheid en zijn gehouden aan afspraken over (internationaal) maatschappelijk verantwoord ondernemen. Deze afspraken pleiten een afnemend bedrijf niet vrij van de praktijken van het bedrijf waarvan zij afnemen.
Waarom richten jullie je op slechts vijf energiebedrijven?
Met de campagne ‘Stop bloedkolen’ richt PAX zich in de eerste plaats op de vijf stroomproducenten Nuon, Essent, E.ON, Electrabel en Delta omdat alleen zij direct kolen voor energieopwekking afnemen van de internationale mijnbouwbedrijven Drummond en Prodeco in Colombia. Dit zijn de mijnbouwbedrijven die in verband worden gebracht met grove en grootschalige mensenrechtenschendingen. Alleen die vijf energieproducenten hebben ‘buying power’. Dat wil zegen: zij kunnen als grootafnemers van kolen uit Colombia invloed uitoefenen op de mijnbouwbedrijven. Bij hen ligt dan ook de eerste verantwoordelijkheid om schoon schip te maken. Andere energieleveranciers die je in onze ‘Check je stopcontact’ test tegenkomt, kopen mogelijk ook ‘foute’ stroom in, maar kopen geen kolen in bij Drummond en/of Prodeco. Daarmee staan ze een stap verder van het probleem –en de oplossing- af.
Heeft PAX in het rapport The Dark Side of Coal aan hoor en wederhoor gedaan bij Drummond en Prodeco?
Vanzelfsprekend. Ruim voor publicatie heeft PAX haar bevindingen voorgelegd aan Drummond en Prodeco. Hoofdstuk 9 van het rapport is gewijd aan de reactie beide steenkoolbedrijven. Ook zijn brieven van Drummond en Prodeco aan PAX opgenomen als bijlage (Annex). Daarnaast zijn er in het rapport meerdere verwijzingen naar de reacties van Drummond en Prodeco opgenomen.
Waarom spreken jullie over energieleveranciers terwijl jullie je campagne richten op energieproducenten?
De vijf producenten (Nuon, Essent, E.ON, Electrabel en Delta) waarop PAX zich richt, zijn ook leveranciers van energie, net als de andere leveranciers in onze checklist. De consument kent deze bedrijven vooral als leveranciers, vandaar dat we deze benaming ook het meest gebruiken.
Wat is de link met Colombia dan?
Als Nederlandse of Europese energieconsument kun je alleen invloed uitoefenen op de Nederlandse of Europese energiebedrijven. Deze energiebedrijven kunnen weer invloed uitoefenen op de mijnbouwbedrijven in Cesar, namelijk door te stoppen met de inkoop van bloedkolen. Dit is uiteindelijk de meest effectieve manier om iets voor de slachtoffers van geweld in Colombia te kunnen doen.
Wat verstaat PAX onder ‘genoegdoening’?
Genoegdoening is een soort containerbegrip; we verstaan er verschillende zaken onder. Deze kunnen bovendien van geval tot geval in verschillende samenstellingen van toepassing zijn. De belangrijkste elementen zijn in ieder geval: erkenning van wat de slachtoffers is aangedaan; de waarheid, die te allen tijde boven tafel moet komen en het recht van slachtoffers van geweld op compensatie. Ook dat kan weer twee dingen betekenen, namelijk een financiële vergoeding voor het land dat hen door de mijnbouwbedrijven en de paramilitairen is afgepakt, of teruggave van (desnoods een ander stuk) land. Kortom: er moet recht worden gedaan en gesproken.
Met de oproep om te stoppen met de inkoop van bloedkolen maak je mogelijk Colombianen brodeloos. Is dat nu wat jullie willen bereiken?
Dat wil PAX niet en dat gebeurt ook niet. De Nederlandse elektriciteitsproducenten zijn heel goede en belangrijke klanten, maar als zij wegvallen, gaan de mijnen nog niet failliet. Veel werknemers steunen onze oproep tot compensatie en een eind aan de voortdurende bedreigingen omdat ze er zelf het slachtoffer van zijn. In de praktijk blijken bovendien relatief weinig Colombianen werkgelegenheid te vinden in de kolenmijnen van Drummond en Prodeco.
Vind jij ook dat de inkoop van bloedkolen moet stoppen? Ga naar www.stopbloedkolen.nl en kom in actie!