Bij de VN in Genève hebben staten besloten om de gesprekken over killer robots in 2019 voort te zetten. PAX maakt zich grote zorgen over het feit dat de diplomatie enorm traag gaat en de technologie snel vordert.
Daan Kayser, programmaleider autonome wapens bij PAX: “We kunnen niet eindeloos blijven praten. Deze wapens roepen ernstige juridische en ethische bezwaren op, en moeten zo snel mogelijk worden verboden voordat het te laat is. Het is tijd om concrete stappen te zetten.”
Blijf praten
Van 21 tot en met 23 november hield het Verdrag inzake bepaalde conventionele wapens (CCW) zijn jaarlijkse vergadering. Daar bespraken staten hoe volgend jaar verder te gaan met de besprekingen over killer robots. Een grote meerderheid van staten wil in 2019 de besprekingen voortzetten. De meesten daarvan willen werken aan concrete maatregelen. Veel staten benadrukken ook dat de menselijke controle over het gebruik van geweld centraal moet staan in de discussies volgend jaar. Maar doordat beslissingen bij de CCW met consensus worden genomen, kan een kleine groep staten, of zelfs één staat, de voortgang blokkeren. Dit is wat er afgelopen vrijdag gebeurde, toen de besprekingen tot middernacht door gingen om een compromis te vinden dat voor iedereen aanvaardbaar was. Dit heeft het definitieve eindrapport ernstig verzwakt. Het mandaat voor 2019 omvat niet de wens van de meerderheid van staten om te werken aan concrete maatregelen. Ook wilde de meerderheid van staten volgend jaar tien dagen bijeenkomen, verspreid over twee weken. Vanwege de Russische oppositie werd dit vervolgens teruggebracht tot slechts zeven dagen in 2019.
Niet genoeg
PAX maakt zich grote zorgen over het feit dat een kleine minderheid de hoognodige vooruitgang kan blokkeren om een oplossing te vinden voor killer robots. Voor PAX en de Campaign to Stop Killer Robots was het originele voorstel van tien dagen en een zwak mandaat al het absolute minimum om voldoende vooruitgang te kunnen boeken. “Het is tijd dat de staten die wel vooruitgang willen boeken, om naar manieren te zoeken om 2019 concrete stappen te zetten. Niks doen zal vergaande gevolgen hebben voor de internationale vrede en veiligheid “, zegt Kayser. Voor PAX is een juridisch bindend instrument de enige manier om alle juridische, ethische en veiligheidsbezwaren adequaat te adresseren.
Steun voor verbod
Goed nieuws is dat de steun voor een verbod toeneemt. Marokko en El Salvador zijn de nieuwste staten die oproepen tot een verbod op autonome wapensystemen, waardoor het totale aantal staten voor een verbod groeit naar 28. De Non-Aligned Movement en de Afrikaanse groep hebben ook opgeroepen tot een juridisch bindend instrument. Onlangs riep de Secretaris-Generaal van de VN ook op tot een verbod, waarbij hij deze wapens “politiek onaanvaardbaar en moreel verwerpelijk” noemde. In september nam het EU-parlement een resolutie aan die oproept te starten met onderhandelingen voor een verbod. Eerder al riepen duizenden wetenschappers in kunstmatige intelligentie, verscheidene NGO’s, religieuze leiders en Nobelprijs winnaars op tot een verbod op killer robots.
Nederland
De Nederlandse delegatie was ook aanwezig bij de CCW en steunde – net als de grote meerderheid van de aanwezige landen – het voorstel voor besprekingen van tien dagen. PAX waardeert het dat Nederland zich hier hard voor maakte. Tegelijk zou PAX het nog meer waarderen als Nederland zich hard maakt voor een internationaal juridisch bindend verdrag om de komst van killer robots tegen te gaan en een nationaal moratorium of verbod in te stellen. Dat één land, in dit geval Rusland, een internationaal proces kan tegengaan of vertragen, geeft namelijk aan hoe belangrijk nationale stappen zijn.
Wat deed PAX?
PAX maakte een statement tijdens het algemene debat bij de CCW. Tijdens een side-event lanceerde PAX een nieuw rapport en sprak over de resolutie van het Europees Parlement. Daarnaast sprak PAX met verschillende Europese staten en benadrukte daarbij de noodzaak van een verbod.
Meer over killer robots en waarom ze moeten worden verboden.
