Stemmen over de vrede in Colombia

Aanstaande zondag is een historische dag in het Latijns Amerikaanse land Colombia. Het is de dag van de eerste presidentsverkiezingen sinds de ondertekening van het vredesakkoord tussen de overheid en de FARC.

Beeld: Na het tekenen van het vredesakkoord speldt de Colombiaanse president Santos FARC leider Jiménez een vredesduif op zijn jas. Foto U.S. Department of State / CC Wikimedia Commons

Aanstaande zondag is een historische dag in het Latijns Amerikaanse land Colombia. Het is de dag van de eerste presidentsverkiezingen sinds de ondertekening van het vredesakkoord tussen de overheid en de FARC.

De peilingen tonen dat het land nog steeds tot op het bot verdeeld is. In 2016 stemde een nipte meerderheid van de bevolking in een referendum tegen het vredesakkoord, dat in aangepaste vorm later alsnog door het congres werd geloodst. Kandidaat Ivan Duque – beschermeling van rechts-conservatieve ex-president Uribe en fel criticus van het vredesakkoord – lijkt de meeste kans op de overwinning te maken, op de voet gevolgd door Gustavo Petro, de linkse ex-burgemeester van Bogotá die het vredesakkoord zegt te willen verdedigen.

Vrede dreigt te ontglippen
Ondertussen is het anderhalf jaar na de ondertekening van het vredesakkoord duidelijk dat het niet goed gaat met de uitvoering ervan. De vrede dreigt Colombia te ontglippen. Een van de belangrijkste oorzaken hiervoor is dat de officiële vredesprogramma’s door de regering Santos tergend langzaam ten uitvoer worden gebracht. Ex-strijders van de FARC ontvangen maar mondjesmaat begeleiding om een nieuw bestaan op te bouwen in de maatschappij, burgers uit voormalige conflictgebieden zien dat de politie en ordetroepen hen niet kunnen beschermen tegen nieuwe gewapende groepen en maffia’s met belangen in de drugshandel en illegale goudmijnbouw. Een relatief klein maar groeiend aantal ex-leden van de FARC weigeren om de wapens neer te leggen.

Zo hebben in het departement Cauca in het zuidwesten van het land maar liefst 8 oude en nieuwe gewapende groepen de plaats van de gedemobiliseerde FARC overgenomen, en in de provincie Meta in het oosten van Colombia heeft een dissidente FARC-groep enkele dagen geleden tientallen burgers van hun land verjaagd. In heel het land worden sociale leiders bedreigd en zelfs vermoord.

Nog veel te doen
Het vredesakkoord getekend in 2016 in Colombia is een enorme stap vooruit. Maar het blijft een land waar de overheid in grote gebieden totaal afwezig is, met extreme ongelijkheid, armoede en onveiligheid tot gevolg. Om deze situatie wezenlijk te veranderen, moeten ook de meer diepgaande hervormingen zoals deze in het vredesakkoord werden afgesproken, worden uitgevoerd. Maar de politieke elite van het land heeft hier tot op heden nog geen enkele interesse voor getoond. Afspraken over toegang van land voor arme boeren, het centraal stellen van de slachtoffers in het vinden van waarheid en gerechtigheid worden niet nageleefd. Zo heeft bijvoorbeeld het bureau voor het vinden van vermisten personen tijdens de oorlog nog steeds geen staf en middelen om haar werk uit te voeren.

“Laat ons niet in de steek”
Wat de vrede in Colombia nodig heeft is dat de uitvoering van het vredesakkoord met enorme ambitie ter hand wordt genomen. In een online-campagne hebben leiders van door PAX gesteunde slachtofferorganisaties de presidentskandidaten in heldere bewoording laten weten: “wie er ook mag winnen, laat ons niet in de steek, voer het akkoord uit, laat de vrede niet ontglippen.”

 

Bekijk ook