PAX verwelkomt de discussie die is ontstaan naar aanleiding van het opinieartikel maandag 11 augustus in dagblad Trouw over de bescherming van minderheden in Irak. In dat artikel bepleit PAX bescherming van de rechten van alle minderheden in Irak en waarschuwen wij voor een exclusieve bescherming van alleen christenen omdat deze schadelijk is, juist voor die christenen zelf. Het artikel riep veel reacties op. “Streeft PAX nog wel vrede na?”, was één van de vragen die werd gesteld gesteld in Trouw.
De benadering van PAX in Irak is zeker gericht op het bevorderen van vrede in Irak. PAX werkt al meer dan tien jaar in het land samen met partners die dat ook doen. In de afgelopen jaren is PAX van nabij getuige geweest van verslechtering van de situatie van alle minderheden in het land, inclusief van de christenen. Wij hebben in onze activiteiten steeds gepleit voor de rechten en de veiligheid van alle burgers in Irak, in het bijzonder die van kwetsbare minderheden. PAX deelt zonder reserve de zorgen die christenen in Nederland uiten over onze geloofsgenoten in Irak. Er is helaas geen enkele reden om die zorg te relativeren. Om die reden heeft PAX al vroeg in augustus gepleit, o.a. bij de Verenigde Naties, voor krachtige actie ter bescherming van alle minderheden, inclusief christenen. Mede na actieve lobby van PAX en vele andere gelijkgezinde organisaties heeft de VN haar woede uitgesproken in een persverklaring over de aanvallen van ISIS tegen christenen en yezidi’s.
Opkomen voor alleen christenen werkt averechts
Christelijke partners in Irak drukken ons keer op keer op het hart om niet eenzijdig aandacht te vragen voor christenvervolging alleen. De beste manier om hen te helpen, zeggen onze christelijke partners, is om krachtig te bepleiten dat er bescherming komt voor de burgerrechten van álle minderheden. “Zorg dat je elke schijn vermijdt dat je maar voor een enkele groep opkomt”, waarschuwen zij. Pas dan is je pleidooi voor een Irak voor alle Irakezen, ongeacht hun geloof of etnische achtergrond, geloofwaardig. Deze oproep staat aan de basis van ons artikel in Trouw. In die zin is de opvang van Irakese christenen in moskeeën in Irak een voorbeeld van solidariteit op basis van burgerschap en humaniteit en niet op basis van afkomst of etnische groep. PAX ondersteunt dit soort initiatieven die te midden van alle geweld toch hoop blijven bieden op vrede en op vrije geloofsbeleving in Irak in de toekomst.
Burgerrechten à la Martin Luther King
Onze partners kiezen uitdrukkelijk voor een inclusieve, op burgerrechten gerichte benadering, te vergelijken met het gedachtegoed van o.a. Martin Luther King. Daarmee nemen zij radicaal afstand van wat men in het Midden-Oosten een “sektarische” benadering noemt. Sektarisme in het Midden-Oosten betekent dat de staat wordt georganiseerd volgens de lijnen van geloof of etniciteit. In de praktijk leidt dit er bijvoorbeeld toe dat machtsposities zoals regeringsfuncties aan personen worden toegewezen op basis van hun geloof of etniciteit. In Irak is het sektarische systeem ingevoerd sinds de verdrijving van Saddam Hussein en heeft het bijgedragen aan toenemende verdeeldheid en uiteindelijk tot de burgeroorlog waarvan alle burgers de dupe zijn. Een extreme consequentie van de sektarische benadering kan zijn dat Irak wordt opgedeeld in etnisch en/of religieus zuivere regio’s. De ervaring leert dat dit tot vluchtelingenstromen en zelfs etnische zuiveringen kan leiden. Het uitroepen van de Islamitische Staat door ISIS past in dit sektarische scenario.
Inclusieve benadering
De christelijke solidariteit vanuit Nederland voor geloofsgenoten in Irak is oprecht en begrijpelijk en wordt door ons gedeeld. Juist daarom pleit PAX als vredesbeweging die geworteld is in de christelijke traditie voor een inclusieve benadering. Een benadering die zich richt op bescherming van en steun aan álle minderheden, op menselijke waardigheid voor alle burgers van Irak. Met een inclusieve benadering zijn de rechten van christenen in Irak en in het Midden Oosten het meest gediend en het best beschermd.
