PAX is blij met de uitspraak van het Tribunaal voor Ex-Joegoslavië in Den Haag in het proces tegen Radovan Karadzic, voormalig president en opperbevelhebber van de Republika Srpska in Bosnië-Herzegovina. Tien van de elf aanklachten zijn door het Tribunaal gegrond bevonden en de straf is bepaald op veertig jaar cel.
Karadzic werd verdacht van genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden in Bosnië-Herzegowina in de periode 1992-1995. De uitspraak komt tegemoet aan de behoefte tot erkenning van het leed dat slachtoffers en nabestaanden is aangedaan. Voor hen is dit een cruciale stap in de strijd voor gerechtigheid.
Betekenis voor Nederland
PAX complimenteert de Nederlandse politiek die hardnekkig maar terecht vasthield aan de eis tot samenwerking met het Tribunaal en de uitlevering van Radovan Karadzic. Zonder die vasthoudende lobby was Karadzic mogelijk nooit opgepakt en berecht. Volgens Dion van den Berg, senior beleidsmedewerker van PAX is de veroordeling ook van belang voor het politieke debat in Nederland over de genocide in Bosnië-Herzegowina: “Militairen en politici hebben er vele jaren lang op gewezen dat bijvoorbeeld het aanbieden van excuses zou kunnen suggereren dat het Nederlandse Dutchbat verantwoordelijk is voor het doden van de mannen van Srebrenica. Met de uitspraak is duidelijk vastgelegd dat de verantwoordelijkheid daarvoor bij de Bosnische Serviërs ligt.”
Ruimte voor nieuwe uitspraken richting overlevenden en nabestaanden
Het oordeel van het Tribunaal creëert nu ruimte voor de Nederlandse politiek om nieuwe uitspraken te doen over de specifieke Nederlandse verantwoordelijkheden, in het bijzonder voor het onvermogen om bescherming te bieden aan de duizenden die rekenden op de VN en Dutchbat. Overlevenden en nabestaanden wachten daar al meer dan twintig jaar op. De veroordeling van Karadzic heeft daarvoor de weg nu vrijgemaakt.
Erkenning
De uitspraak zal niet door iedereen met gejuich worden ontvangen. Vooral de Bosnische Serviërs en Serviërs zullen negatief reageren. PAX roept de politieke, religieuze en culturele elite echter op om deze uitspraak te erkennen. Alleen dan kan de uitspraak een bijdrage leveren aan het herstel van relaties tussen de Bosniaks en de Bosnische Serviërs. De internationale gemeenschap kan dat proces van toenadering ondersteunen en faciliteren, maar moet zich ook realiseren dat zulke processen niet van buitenaf opgelegd kunnen worden.