Deze week staat Genève in het teken van clusterbommen en landmijnen. In het teken van een wereld zonder clusterbommen en landmijnen, om precies te zijn.
Landen die zijn aangesloten bij het historische Clustermunitieverdrag (CCM) komen deze week samen om te spreken over de voortgang van het internationale verbod op clustermunitie. Onderwerpen die besproken zullen worden zijn onder andere de voortgang van de vernietiging van de clustermunitie voorraden en het ruimen van onontplofte submunities.
Door Suzanne Oosterwijk
Zuid-Soedan, Syrië, en de Krim
Ook de recente berichten dat er onlangs clustermunitie is gebruikt in Zuid-Soedan, het aanhoudende gebruik van clustermunitie in Syrië en de berichten dat er landmijnen zijn gelegd op de Krim zullen ongetwijfeld aan bod komen. We verwachten van landen dat zij zich scherp zullen uitspreken tegen ieder gebruik van deze wapens door wie of waar dan ook ter wereld. In het geval van Zuid-Soedan is onduidelijk welke partij verantwoordelijk is voor het gebruik van clustermunitie. CCM-landen moeten derhalve bij Zuid-Soedan en Oeganda op aan dringen dat zo spoedig mogelijk een onderzoek naar het clustermunitie gebruik wordt gestart. Landen moeten daarnaast Rusland oproepen de geruchten dat het landmijnen heeft gelegd op de Krim bevestigen of ontkennen.
PAX is in Genève om landen aan te sporen ieder gebruik van landmijnen of clustermunitie scherp te veroordelen. Daarnaast zullen we investeringen in bedrijven die clustermunitie maken op de agenda te zetten.
Het perfecte verbod op investeringen in clustermunitie producenten?
PAX presenteert in Genève een nieuw rapport over het tegengaan van investeringen in clustermunitie bedrijven. PAX roept landen op investeringen in clustermunitie bedrijven wettelijk te verbieden. Onze boodschap is duidelijk: als je een wapen verbiedt vanwege het humanitaire leed dat het veroorzaakt dan moet je ook geen investeringen in producenten van deze wapens toestaan. Inmiddels hebben negen landen wetgeving aangenomen die investeringen in clustermunitie verbiedt, waaronder Nederland. Vanaf 1 januari 2013 zijn directe en aantoonbare investeringen in clustermunitie producenten verboden voor Nederlandse financiële instellingen.
Het perfecte investeringsverbod bestaat – nog – niet. Niet alle wetgeving is even helder uitgewerkt en sommige wetten bevatten uitzonderingen die de wet afzwakken. Wel heeft ieder verbod sterke elementen. Het rapport ‘Banning Investments in Cluster Munitions Producers; national legislation‘ toont daarom wat van ieder bestaand investeringsverbod de positieve elementen zijn. Hiermee willen we staten als het ware bouwstenen bieden om alomvattende wetgeving in te stellen die alle vormen van investeringen in clustermunitie bedrijven verbiedt.
Nog altijd veel geld naar clustermunitie producenten
Er gaat wereldwijd namelijk nog altijd veel geld naar bedrijven die clustermunitie produceren. De CCM verbiedt het gebruik, de opslag, het vervoer en (assistentie bij) de productie van clustermunitie.Volgens PAX, de internationale Cluster Munition Coalition en een groeiende groep staten volgt hieruit dat ook investeringen in bedrijven die deze wapens produceren, verboden zijn. Geen geld betekent immers geen productie. Het is bovendien volstrekt onlogisch om een wapen uit te bannen maar vervolgens investeringen in de productie elders wel toe staan.
Inmiddels hebben meer dan vijfentwintig andere landen weliswaar (nog) geen wetgeving ingevoerd, maar wel verklaard dat investeringen in clustermunitie niet langer zijn toegestaan of dat een verbod op investeringen in clustermunitie volgens hun interpretatie voortvloeit uit het Clustermunitieverdrag.