Het toenemende gebruik van drones en robots, en data-gestuurde militaire analyses zal naar verwachting oorlogsvoering in de toekomst op ingrijpende wijze beïnvloeden. Met als doel de gevolgen van deze ontwikkelingen voor onze krijgsmacht, militaire interventies en buitenlands beleid beter te kunnen doorgronden, organiseert PAX het online symposium De Oorlog van Morgen: Welke invloed hebben nieuwe militaire technologieën op hedendaagse en toekomstige conflicten? op vrijdag 26 februari, 15.00 – 17.30 uur.
In afgelopen jaren hebben grote ontwikkelingen in militaire technologieën geleid tot een enorme groei in het gebruik van allerlei onbemande systemen voor het opsporen en opruimen van explosieven, verkenning en informatieverzameling boven het slagveld en het uitschakelen van doelwitten. Tegelijkertijd is er een verschuiving te zien in de manier waarop landen oorlog zijn gaan voeren. Waar landen als Nederland vroeger voornamelijk nog grondtroepen inzetten in oorlogsgebieden, voeren zij nu vaak oorlog op afstand uit. Dit type oorlogsvoering wordt gekenmerkt door een combinatie van luchtaanvallen, het gebruik van privé milities en special forces-eenheden, het delen van informatie, het leveren van wapens, capaciteitsopbouw, het trainen van lokale militairen en aangaan van allianties met lokale bewapende groeperingen.
Alhoewel deze verschuiving naar oorlog-op-afstand militair gezien voordelig lijkt, is het belangrijk om de gevolgen van deze ontwikkeling met betrekking tot burgerbescherming, lange-termijn strategieën en het veiligheidsdenken in kaart te brengen. Maken deze ontwikkelingen geweldsinzet makkelijker? Wat betekent de trend naar oorlogsvoering op afstand voor de Nederlandse krijgsmacht en onze participatie in vredesoperaties? Aan welke nieuwe risico’s worden militairen blootgesteld als andere landen of niet-statelijke tegenstanders over zulke technologie beschikken? Hoe zeker kunnen we zijn van de juistheid van snelle data stromen en analyses in het heetst van de strijd? En hoe kan ervoor worden gezorgd dat vredesoperaties niet leiden tot meer, maar juist tot minder geweld en burgerslachtoffers?
Op deze en gerelateerde vragen zal op 26 februari worden ingegaan tijdens een online symposium. Gemodereerd door journalist Bahram Sadegi zullen militaire experts, het maatschappelijk middenveld, academici en politici met elkaar in gesprek gaan over de mogelijkheden, risico’s en uitdagingen van de oorlogsvoering van morgen.
Tussen de gespreksrondes in zal de film ‘’Kind of Blue’’ worden vertoond van kunstenares Anastasija Kiake, waarin zij de nieuwe technologieën en strategieën van Defensie onderzoekt.
Sprekers:
Luitenant-Kolonel Martijn Hädicke: Projectleider robots en autonome systemen bij de Koninklijke Landmacht
Bianca Torossian: Research fellow, The Hague Centre for Security Studies
Lauren Gould: Universitair docent Conflict Studies en leidt het‘’Intimacies of Remote Warfare Programme’’ aan de Universiteit Utrecht
Wim Zwijnenburg: Projectleider Humanitaire Ontwapening bij PAX en coördinator van het European Forum on Armed Drones
Salima Belhaj: Kamerlid, D66
Tom van den Nieuwenhuijzen: Kamerlid, Groenlinks
Luitenant-Kolonel Martijn Hädicke is sinds 2015 Officier Innovatie Concept Development & Experimentation en sinds 2018 projectleider robots en autonome systemen bij de Koninklijke Landmacht (RAS). Binnen het RAS-project onderzoekt de Landmacht hoe robots en autonome systemen militairen kunnen ondersteunen. Voor het ontwikkelen van geschikte systemen werkt Defensie samen met hogescholen, TNO en diverse bedrijven.
Bianca Torossian heeft bijgedragen aan een reeks projecten in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, het Ministerie van Defensie en de NAVO. In haar werk richt ze zich met name op het snijpunt van opkomende technologieën en conflict, met meerdere publicaties op haar naam binnen het thema hybride- en cyberconflicten. Een specifiek interessegebied is het thema kunstmatige intelligentie in de defensiecontext. In The Hague Centre for Strategic Studies heeft ze bijgedragen aan de projecten Robotic and Autonomous Systems in a Military Context, Hybrid Conflict, Conflict in Cyberspace, Dutch Defence Strategic Challenges en Water Peace and Security (WPS) in Iraq.
Lauren Gould is universitair docent Conflict Studies en leidt het ’Intimacies of Remote Warfare programme’ aan de Universiteit Utrecht. Ze heeft onderzoek gedaan naar de ‘’liquid warfare’’ tactieken van het US Africa Command in Oost-Afrika. In haar huidige onderzoek kijkt ze kritisch naar de wijze waarop oorlog op afstand word beschreven als ‘’precies’’en ‘’zorgzaam’’: een perfecte vorm van oorlogsvoering die niet alleen ‘’onze’’ levens redt maar ook die van de ‘’andere’’ burgerbevolking. Voor haar onderzoek heeft ze veldwerk verricht in Uganda, Zuid Soedan, het Verenigd Koninkrijk en Nederland.
Wim Zwijnenburg is projectleider Humanitaire Ontwapening bij PAX en coördinator van het European Forum on Armed Drones, een netwerk bestaande uit maatschappelijke organisaties die op kritische wijze het toenemende gebruik en de proliferatie van bewapende drones aankaarten. Daarnaast draagt hij bij aan het journalistieke onderzoeksbureau Bellingcat en was hij actief in de Control Arms Campaign die pleitte tot het aannemen van het internationaal Wapenhandelsverdrag. Zijn werk richt zich met name op opkomende militaire technologieën en de impact van deze op oorlogsvoering alsook de gevolgen van wapenproliferatie. Ook onderzoekt hij de impact van conflicten op het milieu.
Salima Belhaj (D66) is lid van de Tweede Kamer sinds 26 januari 2016. Daarvoor was ze fractievoorzitter van D66 van de gemeenteraad van Rotterdam. Ze is woordvoerder van kunst, cultuur en defensie. Belhaj was hoofd personeelszaken bij het Scapino Ballet in Rotterdam en onder meer zakelijk leider van theater ‘de Appel’. D66 pleit voor internationale regulering van het gebruik van semi-autonome wapensystemen zoals drones. Ook wil D66 de klassieke onderdelen van de krijgsmacht – de landmacht, marine en luchtmacht – aanvullen met nieuwe onderdelen zoals cyber en ruimte.
Tom van de Nieuwenhuijzen (Groenlinks) is lid van de Tweede Kamer sinds 7 mei 2020. Hij is woordvoerder van GroenLinks op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en defensie. Hij was wethouder voor onder meer duurzaamheid en milieu van Son en Breugel en in 2019-2020 projectmanager van het programma Amsterdam Klimaat Neutraal. Groenlinks pleit voor een internationaal debat over de juridische, morele en operationele kaders van nieuwe wapensystemen. Ook wil Groenlinks investeren in technologie en apparatuur, zoals cyberdefensie.
Bahram Sadeghi is programmamaker en journalist. Met zijn achtergrond in televisie heeft Sadeghi zich vooral gericht op het organiseren van debatten en schrijven. Hij werkt als freelancer voor Pakhuis de Zwijger en De Balie en schrijft regelmatig voor de Volkskrant, waar hij, naast het schrijven van stukken als ’Hoe komt een gezochte terrorist van A naar B?’ en ’Ik reageerde wél op een spam-mailtje’’ ook multimediaprojecten opzet waaronder ‘1000 Dagen Plastic’ en ’Bahram ziet Abraham’. Ook organiseerde hij het debat ’Ik wil wapens’. Sadeghi heeft geen hobby’s.
