“Many people fear the unknown. They busy themselves at motorway speed so to excuse their lack of understanding of the world around them.” Een quote van Fennel Hudson die ik tijdens mijn masterscriptie onderzoek tegenkwam en die voor mij sterk tot de verbeelding spreekt. Want zijn wij mensen niet vaak (te) druk met ons eigen leven en nemen we niet te weinig tijd voor spontane ontmoetingen die onze vooroordelen kunnen wegnemen?
Het project Verhaal van een Vluchteling van PAX heeft als doel het faciliteren van een ontmoeting tussen studenten en een Syrische vluchteling, en daarbij het creëren van wederzijds begrip. Het brengt Nederlands scholieren in contact met Syrische vluchtelingen, om hen zo te laten praten met in de plaats van over ‘vluchtelingen’. Voor mijn afstudeeronderzoek bij PAX heb ik onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze ontmoetingen.
Uit het onderzoek kwam naar voren dat inderdaad ‘making the unknown known’ een belangrijk concept blijkt te zijn. 76 procent van de scholieren had zelf nog nooit een Syrische vluchteling ontmoet, en juist voor deze scholieren bleek het project het meest effectief te zijn. Scholieren waren na de gastles beduidend positiever over Syrische vluchtelingen in het algemeen, en met name voelden zij zich vriendelijker en minder vijandig. Het ontmoeten van een individu kan er dus voor zorgen dat de opinie ten opzichte van Syrische vluchtelingen in het algemeen positief veranderd, ongeacht opleidingsniveau, leeftijd of de mening van vrienden en familie. Juist de kracht van deze eerste positieve en persoonlijke ontmoeting blijkt belangrijk te zijn.
Dat zo’n eerste ontmoeting tussen studenten en een Syrische gastspreker een positief effect heeft, kan ik persoonlijk alleen maar beamen. Zo was ik op een doordeweekse avond bij Sameer (een van de Syrische gastsprekers) op de bank terechtgekomen, waarbij Sameer (hij is Islamitisch), zijn vrouw Hayarpi (zij is Christelijk) en ik in een onwijs interessant gesprek waren beland. We hebben het uitgebreid over cultuur- en geloofsverschillen gehad, waarna ik erachter kwam dat ook ik in enige vorm een ‘lack of understanding’ had. Hoewel ik in mijn studie veel lees en leer over de vluchtelingenproblematiek en over de wisselwerking tussen religie, vrede en oorlog, ben ook ik door het contact in verschillende opzichten veranderd. De manier waarop Sameer en Hayarpi beiden een ander geloof aanhangen en elkaar onvoorwaardelijk respecteren ongeacht deze religieuze verschillen, vond ik verbazingwekkend. Van tevoren had ik toch wel enigszins een beeld dat religie een rol op de voorgrond zou spelen, maar van een dominant geloof was helemaal geen sprake en van ‘twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen’ even min. Maar ook het sterke doorzettingsvermogen van hem om vloeiend Nederlands te leren, de vastberadenheid om te integreren in deze cultuur en om positief bij te dragen aan deze maatschappij is iets waar ik ontzettend van onder de indruk ben. Doordat we erachter kwamen dat we veel gedeelde interesses hebben, kwamen we al snel tot de conclusie dat we misschien wel voor 80% op elkaar lijken en maar voor 20% verschillen. En dat percentage is niet anders dan met andere vrienden en vriendinnen van mij…
Op Wereldvluchtelingendag 2017 is het daarom interessant om eens bij stil te staan bij hoe belangrijk en waardevol deze persoonlijke ontmoetingen zijn. Om je open te stellen voor nieuwe ontmoetingen en nieuwe ervaringen, om zo het onbekende bekend te maken en het onbeminde bemind.
~ Miriam van Voornveld, bijna afgestudeerd aan de master International Humanitarian Action
Kijk op verhaalvaneenvluchteling.nl voor meer informatie over dit project van Critical Mass en PAX.
Journalist Jules Calis tekende het verhaal van Youssef, één van de sprekers bij het Verhaal van een Vluchteling. De strip maakt zijn stripverhaal zeer levendig en invoelbaar. Hier kun je het verhaal lezen.
