Categorieën
Nieuws

Nederlandse miljarden naar bedrijven betrokken bij illegale Israëlische nederzettingen

Ondanks het toegenomen geweld tegen Palestijnen door Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever blijven Europese financiële instellingen miljarden investeren in bedrijven die bijdragen aan de bouw, uitbreiding en het voortbestaan van Israëls illegale nederzettingen.

Beeld: Emily Glick/Middle East Images/Abacapress.com/ANP

De miljardeninvesteringen staan verzameld in het vandaag verschenen rapport Don’t Buy Into Occupation. Van de Nederlandse financiële instellingen in het rapport komt ING met bijna 7,8 miljard euro1 naar voren als de grootste investeerder in bedrijven die betrokken zijn bij de illegale nederzettingen, gevolgd door pensioenfondsen ABP en PFZW.

ING investeert bijna 7,8 miljard

Uit het rapport blijkt dat tussen januari 2021 en september 2024 Nederlandse financiële instellingen 20,2 miljard euro aan investeringen hadden in bedrijven die actief zijn in, of zakenrelaties hebben met, illegale Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Alle bedragen in het rapport zijn de totaal geïnvesteerde bedragen in de bedrijven. Naast de al genoemde instellingen komen ook pensioenfondsen PMT, PME, Pensioenfonds Detailhandel, BPFBouw, Pensioenfonds Rail & OV, Pensioenfonds Vervoer en BPL Pensioen; verzekeraars ASR, Achmea en Aegon, vermogensbeheerders Cardano, Van Lanschot Kempen en MN Services en banken ABN Amro en Rabobank in het rapport voor.

‘Banken, pensioenfondsen en verzekeraars moeten stoppen met investeren in bedrijven die actief zijn in bezet gebied. Het kan niet de bedoeling zijn dat het pensioen-of spaargeld van mensen wordt geïnvesteerd in bedrijven die bijdragen aan ernstige schendingen van internationaal recht’

Thomas van Gool, expert Israël-Palestina

De Israëlische nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever zijn illegaal volgens het internationaal recht. Het Internationaal Gerechtshof bevestigde dat op 19 juli van dit jaar opnieuw en benadrukte dat de bezetting zo snel mogelijk beëindigd moet worden. Bij de bouw en uitbreiding van de nederzettingen worden talloze mensenrechten geschonden: Palestijnen worden van hun land verdreven, hun huizen worden gesloopt en ze krijgen te maken met ernstige discriminatie en geweld. In de afgelopen jaren is de bouw van illegale nederzettingen en het geweld tegen Palestijnen enorm toegenomen. Bedrijven die sloopmachines en bouwmaterialen leveren, wegen en andere infrastructuur aanleggen of hypotheken verstrekken aan kolonisten leveren een belangrijke bijdrage aan de nederzettingen.

Een berucht voorbeeld van de rol die internationale bedrijven hierbij spelen is het Amerikaanse Caterpillar, dat onder andere bulldozers produceert. Het bedrijf levert al jaren bulldozers aan het Israëlische leger, dat de bulldozers inzet bij de sloop van Palestijnse dorpen op de Westelijke Jordaanoever. Sinds oktober vorig jaar zet Israël deze ook in bij de aanvallen in Gaza. Recentelijk trok het op één na grootste Noorse pensioenfonds, KLP, zich daarom terug uit Caterpillar. Nederlandse financiële instellingen hebben echter nog altijd voor 1,8 miljard euro aan investeringen in Caterpillar.

Het Don’t Buy Into Occupation-rapport verschijnt sinds 2021 jaarlijks. Uit het onderzoek van dit jaar blijkt dat een aantal financiële instellingen geen investeringen meer heeft in bepaalde bedrijven die actief zijn in de bezette gebieden. Zo berichtte de website PensioenPro afgelopen maand al dat PFZW niet meer belegd is in Israëlische bedrijven. Ook geven meerdere financiële instellingen aan in gesprek te zijn gegaan met de betreffende bedrijven. Om ervoor te zorgen dat er ook in de toekomst niet meer wordt geïnvesteerd in deze bedrijven is het vooral belangrijk dat financiële instellingen beleid opstellen waarin duidelijk wordt gemaakt dat zij geen kredieten verstrekken en niet beleggen in bedrijven die bijdragen aan bezetting, inclusief de bouw en instandhouding van illegale nederzettingen.

‘Dat een aantal instellingen haar investeringen heeft teruggeschroefd is een belangrijke stap voorwaarts, maar het is nog niet voldoende,’ zegt Thomas van Gool, ‘Er zijn nog veel meer bedrijven die duidelijk bijdragen aan ernstige mensenrechten-schendingen in de bezette gebieden. Deze schendingen zijn al decennia gaande en het geweld neemt alleen maar toe. Financiële instellingen moeten nu echt actie ondernemen en zorgen dat zij uit bedrijven stappen die bijdragen aan mensenrechtenschendingen in de bezette Palestijnse gebieden.’

1 De in het rapport genoemde bedragen zijn de bedragen die in totaal in de bedrijven zijn geïnvesteerd. Het gaat niet om bedragen die specifiek in de illegaal bezette gebieden worden geïnvesteerd. Zo leende ING 434 miljoen USD aan Heidelberg Materials: het gaat dan om het totaal van leningen aan de bedrijfsgroep. Heidelberg Materials of een onderdeel van dit bedrijf heeft (o.a.) activiteiten in de illegaal bezette gebieden. Dat het hier gaat om algemene leningen aan het bedrijf als geheel, maakt volgens de internationale richtlijnen van de VN en de OESO op het gebied van bedrijven en mensenrechten geen verschil. De verantwoordelijkheid van ING om actie te ondernemen en niet te (blijven) investeren in bedrijven die bijdragen aan mensenrechtenschendingen is dezelfde.

Bekijk ook