Categorieën
Nieuws

Na ISIS: Hoe kunnen vluchtelingen terug?

“Gedwongen verhuizingen, etnische zuivering: jarenlang was dat beleid van opeenvolgende Irakese regeringen. Van dit demografische machtsspel heeft ISIS in Noord-Irak handig gebruik gemaakt. Het kwam dus helemaal niet als een verrassing dat ISIS Mosul vorig jaar innam. Nederland moet zijn invloed aanwenden om vluchtelingen die terugkeren naar op ISIS veroverd gebied in vrede samen te laten leven.” Dat is de conclusie van het rapport ‘After ISIS’ dat vredesorganisatie PAX publiceert.

Beeld: After ISIS rapport

“Gedwongen verhuizingen, etnische zuivering: jarenlang was dat beleid van opeenvolgende Irakese regeringen. Van dit demografische machtsspel heeft ISIS in Noord-Irak handig gebruik gemaakt. Het kwam dus helemaal niet als een verrassing dat ISIS Mosul vorig jaar innam. Nederland moet zijn invloed aanwenden om vluchtelingen die terugkeren naar op ISIS veroverd gebied in vrede samen te laten leven.” Dat is de conclusie van het rapport ‘After ISIS’ dat vredesorganisatie PAX publiceert.

Zaterdag 20 juni is het Wereld vluchtelingendag en op dinsdag 30 juni debatteren Tweede Kamerleden over de Nederlandse bijdrage aan de bestrijding van ISIS. Het rapport ‘Na ISIS, het perspectief van vluchtelingen uit Ninevé op terugkeer’ doet aanbevelingen voor een vreedzame terugkeer.

De waarschuwing die uitgaat van het rapport is dat met de ‘geplande’ terugverovering van Mosul op ISIS er nu niet precies dezelfde fouten moeten worden gemaakt. “Je ziet nu al dat in die gebieden die veroverd zijn, zoals Tikrit, het funest is dat er geen duidelijke strategie is om groepen in vrede samen te laten leven”, zegt Sam van Vliet, programmamedewerker Irak bij PAX.

Speelbal
Het rapport geeft aan dat de Ninevé regio in Noord-Irak, die nu door ISIS beheerst wordt voorheen een speelbal was van de Koerdische en de centrale regering. “En daarom kon ISIS zo sterk worden in Irak”, zegt Van Vliet. “Nu is het zaak om de mensen die in de loop van de afgelopen tientallen jaren ontheemd zijn geraakt, een levensvatbaar alternatief te bieden op terugkeer. Er moet een akkoord komen tussen de centrale regering en de Koerdische regionale regering over wie het na vertrek van ISIS voor het zeggen krijgt. Dus: zorg voor een overeenkomst over het betwiste gebied, zorg dat terugkerende vluchtelingen gelijkelijk verdeeld worden zodat er geen mono-etnische gebieden ontstaan en voorkom dat groepen wraak nemen op elkaar.”

Wend invloed aan
PAX stelt dat Nederland, net als andere landen in de Coalitie tegen ISIS, gebruik moeten maken van de invloed die zij daarmee hebben op de Irakese regering en de regionale regering in Iraaks Koerdistan. Dezen moeten bij de herovering van gebieden op ISIS wraakoperaties tegen Soennietische burgers voorkomen en het recht en de vrijheid van terugkeer voor ontheemden van alle bevolkingsgroepen garanderen. Het rapport van PAX geeft tenslotte een stem aan de vele Iraakse ontheemde burgers over hun wens tot terugkeer en visies op verzoening.

Nederland neemt deel aan de Coalitie tegen ISIS en is lid van de Coalitie werkgroep Stabilisatie, die moet zorgen voor een strategie na verovering van Mosul. Het rapport staat vol met aanbevelingen aan internationale organisaties en dus ook aan de Nederlandse regering.

Arabiseringspolitiek
Al in de begintijd van Saddam Hussein, die een agressieve arabiseringspolitiek doorvoerde, is het demografisch machtsspel begonnen. Dat leidde tot opeenvolgende conflicten en golven van binnenlandse vluchtelingenstromen. De overname van Mosul door ISIS in juni 2014 leidde tot een nieuwe golf ontheemden in de Ninevé-vlakte,die later naar de Koerdische autonome regio verhuisden. ISIS beheerst nu ruim 2/3 van de Ninevé Provincie, een gebied waar van oudsher veel minderheden wonen. Juist dit gebied is sinds de Eerste Golfoorlog in 1991 betwist door zowel de Koerdische regionale overheid als de centrale overheid van Irak.

Download het rapport After ISIS
Lees de Executive summary
Lees de Executive summary in het Arabisch

Persbericht en foto’s.

 

Bekijk ook