Daags voor de installatie van de overgangsregering in Zuid-Soedan publiceren PAX en SIPRI een rapport met vijf toekomstscenario’s dat de Zuid-Soedanese leiders en hun internationale partners moet ondersteunen in de keuzes op weg naar vrede.
Eind deze week, 25 maanden na het begin van de burgeroorlog moet de overgangsregering in de hoofdstad Juba worden geïnstalleerd. Een belangrijke gebeurtenis in het vredesproces. Maar alles blijft onzeker in het land, zo blijkt telkens weer. De overgangsregering kan zomaar worden uitgesteld of afgeblazen.
Vredesorganisatie PAX en SIPRI (een onafhankelijk Zweeds onderzoeksbureau op het gebied van vrede en conflict) publiceren vlak voor deze cruciale gebeurtenis een rapport over belangrijke keuzes voor Zuid-Soedan in de nabije toekomst. Het rapport, met vijf toekomstscenario’s, moet de Zuid-Soedanese leiders en hun internationale partners ondersteunen in de keuzes op weg naar vrede en de discussie daarover stimuleren.
Vredesakkoord 2015 centraal
Het onderzoek heeft als titel ‘Scenarios for South Sudan in 2020′. Het presenteert vijf beschrijvingen van de mogelijke toekomst van het land tussen nu en 2020 in scenario’s. De scenario’s zijn gemaakt na uitvoerig overleg met Zuid-Soedanese vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, kerken en wetenschappers. Het scenario met de meeste kans op duurzame vrede is “Verenigd in Verscheidenheid’ genoemd. Hierin staat het vredesakkoord van 2015 centraal en wordt het vredesproces verder versterkt doordat meer mensen dan alleen politici in Juba eraan gaan werken.
Minder gunstige scenario’s
Twee scenario’s met de titels ‘Dictatuur’ en ’21 Koninkrijkjes’ voorspellen doorgaand menselijk lijden en onderdrukking die uiteindelijk leidt tot een overwinning van een van de strijdende partijen. Het scenario ‘Verdeeld Leiderschap’ laat zien wat er gebeurt als het vredesakkoord van 2015 slecht wordt uitgevoerd; een nieuwe burgeroorlog. Het scenario ‘Fragmentatie’ laat zien dat een voortdurende oorlog kan leiden tot een volledige ineenstorting van het bestuur en eenheid van het land, met rampzalige gevolgen.
Vrede boven overwinning
President Kiir en de leider van de gewapende oppositie Machar hebben vaak herhaald dat ze achter de uitvoering van het vredesakkoord van 2015 staan. Maar de gewapende strijd en schendingen van mensenrechten zijn gewoon doorgegaan na het ondertekenen van de vrede. Beide leiders lijken meer belang te hechten aan een militaire overwinning dan aan vrede. Toch zegt PAX projectmanager Andrea Minalla vanuit Juba: “Ondanks de geweldige moeilijkheden blijf ik hopen dat de leiders van Zuid-Soedan het land uit de oorlogstoestand kunnen trekken en keuzes kunnen maken die in het scenario ‘Verenigd in Verscheidenheid’ beschreven worden.”
Fragmentatie
Dr. Jaïr van der Lijn, hoofd Vredesoperaties en Conflictbeheersing van SIPRI en een van de schrijvers van het rapport waarschuwt: “Als de Zuid-Soedanese leiders blijven denken dat ze een oorlog kunnen winnen dan ben ik pessimistisch, want dan wordt het land in stukken uiteengeslagen. In dat geval dreigt zelfs het gevaar dat de internationale gemeenschap Zuid-Soedan de rug toekeert, met rampzalige humanitaire gevolgen en verder aanzwellende vluchtelingenstromen.”
Download het rapport Scenarios for South Sudan in 2020 (engels)