Liberale waarden staan overal ter wereld onder druk, ook binnen de EU en Israël. Hoewel de EU vaak de nadruk legt op de ‘gedeelde democratische waarden’ bij de betrekkingen met Israël, wordt hierover geen verantwoording afgelegd en wordt het democratisch tekort niet aangepakt. Vandaag presenteert PAX in samenwerking met het Israeli Institute for Regional Foreign Policies (Mitvim) en de Stiftung Wissenschaft und Politik (SWP) het rapport Democratic Backsliding and Securitization: Challenges for Israel, the EU and Israel-Europe Relations.
Gebrek aan perspectief
Het rapport belicht de relatie tussen de EU en Israël en laat zien hoe die verandert in het licht van de onliberale trends. Het toont ook het gebrek aan perspectief met betrekking tot vrede in Israël en Palestina en vooruitgang in de richting van een oplossing van het Palestijnse conflict. De relevantie van dit rapport gaat echter verder dan de specifieke betrekkingen tussen de EU en Israël en toont ook mondiale tendensen. Er is sprake van mondiale erosie van democratische systemen met een duidelijke impact op liberale waarden. Daarom is dit rapport niet alleen een onderzoek, maar ook een oproep tot actie om deze negatieve trend te keren en onze vrijheden te beschermen.
Het rapport is het resultaat van een samenwerking van PAX samen met experts van Mitvim, SWP en externe experts. De auteurs bieden zeer relevante inzichten voor iedereen die geïnteresseerd is in de betrekkingen tussen de EU en Israël, het uithollen van democratische trends en veiligheidsbeleid. Ook bieden zij aanbevelingen op deze punten.
Externe, internationale druk, is nooit voldoende
Bij het verschijnen van het rapport reflecteert Noa Landau, plaatsvervangend hoofdredacteur en journalist van de Israëlische krant Ha’aretz, in een opiniestuk op (het ontbreken van) internationale allianties met Israëlisch links. Ze roept op tot meer samenwerking tussen linkse Israëlische en internationale spelers. “Externe, internationale druk is nooit voldoende om oorlogen te beëindigen, zo is onlangs weer gebleken. Ook kritische stemmen van binnenuit zijn nodig en moeten dus worden versterkt.”
Democratische waarden versterken
Het is belangrijk dat de banden tussen de EU en Israël niet gereduceerd worden tot veiligheid alleen. Hoewel de oorlog in Oekraïne zorgt dat veiligheid een speerpunt is en blijft in de Israëlisch-Europese samenwerking, moet samenwerking de liberale democratische waarden versterken en niet verzwakken.
PAX roept Nederland en de EU daarom op om in hun betrekkingen met Israël de noodzaak van versterking van de Israëlische democratie te benadrukken in plaats van een oogje dicht te knijpen voor de binnenlandse ontwikkelingen. Democratie, werken aan vrede en een gedeelde samenleving zijn daarbij essentieel, want zonder een oplossing en met de huidige ongelijkheid tussen de Joodse en Palestijnse burgers van Israël, behoudt Israël een democratisch tekort en bestaat de “pluriforme democratische en rechtsstaat” die minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken benoemt, niet.
