Als Jemeniet is oorlog onderdeel van mijn dagelijks leven. Maar door de recente aanvallen heb ik een nieuwe angst geïntroduceerd: nucleaire fall-out. Toen we het nieuws hoorden, waren we bang. Wat moeten we doen als er straling is? Wat als China en Rusland zich ermee gaan bemoeien? Als de Straat van Hormuz wordt gesloten, zal onze toch al haperende economie volledig in elkaar storten. Het klinkt misschien dramatisch, maar het voelt alsof de Derde Wereldoorlog is begonnen – hier in onze regio, alsof decennia van oorlog niet al genoeg waren. We hebben stabiliteit nodig. Dat wens ik echt. En vrede.
Rami – Aden, Jemen
We zijn bang. Na de genocide in Gaza vrezen we dat de Westelijke Jordaanoever de volgende is. Daarna Oost-Jeruzalem. Daarna de Palestijnen binnen Israël. Het voelt alsof niemand veilig is.
Ahmad – Oost-Jeruzalem, Palestina
‘Dit is een extreem gevaarlijke en angstige tijd. We zagen raketten en drones over Irak vliegen. We wisten niet of ze ons ook zouden raken. Na de Amerikaanse aanval op de nucleaire installaties van Iran zit iedereen in Irak aan het nieuws gekluisterd. Irak en Iran zijn diep met elkaar verbonden, en Iraanse proxygroepen zijn hier actief. Mensen vrezen dat de Iraakse regering de controle over hen verliest, en dat Irak in een bredere oorlog wordt meegesleurd. De sluiting van ons luchtruim maakt de onrust nog groter, net als de dreiging dat de Straat van Hormuz wordt gesloten—cruciaal voor 90% van de Iraakse olie-export. We maken ons zorgen. Heel veel zorgen.’
Sarmad – Irak (momenteel in Nederland)
Bedankt dat je het vraagt—dat betekent echt veel. Gelukkig gaat het goed met ons en zijn we veilig.”
Anoniem – Israël
‘Ik deel graag mijn gedachten, maar alleen op voorwaarde dat mijn identiteit anoniem blijft. Zoals je misschien weet, is elk contact of elke interactie met Israëli’s bij Libanese wet verboden (ik wil ook benadrukken dat ik niet geassocieerd wil worden met, of op enige wijze wil interacteren met Israëli’s). Met mij persoonlijk gaat het goed, maar ik maak me zorgen. De situatie is op dit moment relatief kalm, maar er is een onderliggende spanning bij de mensen hier. We hebben gehoord dat buitenlandse ambassades hun personeel evacueren of sluiten, wat het gevoel versterkt dat er iets ernstigs op komst is.
En er is ook desinformatie die bijdraagt aan de onzekerheid. Bijvoorbeeld: we zien berichten online over hoe je jezelf tegen straling zou moeten beschermen. We begrijpen dat veel daarvan niet klopt, maar de angst is niet volledig ongegrond, zeker niet met de aanhoudende dreiging van bombardementen op nucleaire installaties in de regio. We leven al jaren op scherp. We proberen het dag voor dag te nemen en zo goed mogelijk voorbereid te zijn.
Tijdens de laatste oorlog in september 2024 kregen we slechts twee uur waarschuwing voordat de Israëlische luchtaanvallen begonnen. Sindsdien houden velen van ons onze essentiële documenten en tassen klaar. Voor het geval dat.’
Anoniem – Libanon
Ik ben in Tel Aviv, vlakbij een goede schuilplaats. Ik hoop gewoon dat het snel weer rustig wordt.
Anoniem – Israël
‘Ik ben uitgeput – fysiek door de reis, maar nog meer door het besef hoe kritiek de situatie is. Ik voel me machteloos. Mensenrechten, internationaal recht – het lijkt allemaal niets meer te betekenen. Het zijn gewone mensen die lijden, terwijl overheden praten over veiligheid, belangen en deals. Maar zonder de mensen erbij te betrekken – zonder het verleden te helen, zelfs wat dit weekend nog is gebeurd – zal deze cyclus van onrecht nooit eindigen. In Libanon zijn oorlogen uit het verleden nooit opgelost. De helft van het land viert de aanvallen op Iran; de andere helft is woedend. Iedereen vraagt zich af: wat gaat Hezbollah doen? Zullen ze ons in een nieuwe oorlog meeslepen? We staan op scherp, en de gevolgen zijn nu al voelbaar.’
Ahmad – Libanon, nu in Nederland
Alle internationale waarnemers vertrekken. Nu de wereld zich op Iran richt, voelen kolonisten zich gesterkt om aan te vallen. Terwijl we praten, escaleert het geweld door kolonisten, die dorpsbewoners lastigvallen en hen uit hun huizen verdrijven.
Wafaa – Westelijke Jordaanoever, Palestina
‘Ik spreek als geweldloze activist. Deze oorlog tussen Iran en Israël is niet alleen hun probleem. Het raakt Syrië ook. In het kamp al-Hol is recent een raket ingeslagen. Dat kan opnieuw gebeuren. Het is beangstigend. Deze conflicten blijven niet binnen grenzen. En nu de wereld zich op Iran en Israël richt, wordt Syrië opnieuw vergeten. Net zoals Gaza uit de krantenkoppen verdween. Alsof de wereld maar ruimte heeft om zich om één crisis tegelijk te bekommeren. Syriërs zijn uitgeput, en deze oorlog zou weleens de druppel kunnen zijn.
Maar wat me het meest pijn doet, is iets diepers. Iets menselijks. Het lijkt alsof mensen niet meer geschokt zijn. Alsof de wereld gewend is geraakt aan oorlog. Gewend aan de verhalen over bombardementen, dood en vernietiging. Dat is een heel gevaarlijke plek om te zijn. Want wanneer mensen niet meer reageren, wanneer oorlog ‘normaal’ wordt, dan sterft de hoop op vrede, en eerlijk gezegd voelen wij ons alleen. Als mensen niet hun stem laten horen, zal het erger worden, en wordt vrede nog moeilijker voor te stellen..’
