Nederlanders maken zich zorgen om de mensenrechten van vluchtelingen in landen waarmee de EU zogeheten vluchtelingendeals heeft gesloten. De meeste Nederlandse kiesgerechtigden vinden dat de nieuwe regering moet controleren of de regimes van deze landen de mensenrechten van vluchtelingen wel respecteren. Dat blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau Motivaction in opdracht van PAX.
Nederland heeft met verschillende autoritaire regimes, zoals Turkije en Soedan, afspraken gemaakt over het tegenhouden van vluchtelingen. Nieuwe deals met Egypte, Algerije en mogelijk ook Libië staan op stapel. Dat is niet zonder risico, vindt de meerderheid van de Nederlanders. Nederland en de rest van de EU moeten eerst controleren of deze landen het vluchtelingenprobleem groter maken om meer geld los te krijgen van Europa, vindt 68% van de respondenten. 65% vindt dat de EU daarnaast moet toetsen of autoritaire regimes mensenrechten van vluchtelingen niet schenden. Nog eens 62% is van mening dat ook getoetst moet worden of vluchtelingen daadwerkelijk veilig zijn in landen met autoritaire regimes. Bijna de helft van de kiesgerechtigden vindt dat Europa consequenties moet verbinden aan deze toetsing door de samenwerking met regimes die de mensenrechten van vluchtelingen schenden, stop te zetten.
PAX roept de politieke partijen op om nog vóór de verkiezing duidelijkheid te geven over hun standpunt over een zogeheten mensenrechtentoets bij vluchtelingendeals, zodat de kiezer weet waar hij bij welke partij op dat onderwerp aan toe is.
Veiligheid versus vermeend eigenbelang
Jan Gruiters, algemeen directeur van PAX: “Dit onderzoek maakt duidelijk dat twee op de drie Nederlanders vinden dat we de rechten van vluchtelingen niet mogen schenden door het sluiten van deals met dictators. De Nederlandse bezorgdheid over vluchtelingen gaat veel verder dan het aantal mensen dat ons land binnen komt.” Deals met dictaturen zoals Soedan zijn levensgevaarlijk voor mensen die op de vlucht zijn. Gruiters: “We kunnen de menswaardigheid van vluchtelingen niet verkwanselen enkel en alleen omdat landen in Europa vluchtelingen geen asiel willen verlenen. Daarnaast moeten we niet vergeten dat de deals regimes legitimeren en versterken die door onderdrukking, geweld en economisch wanbeleid er zelf ook aan bijdragen dat mensen radicaliseren en vluchten.”
Niet uit te leggen
Omdat onveiligheid en mensenrechtenschendingen in veel gevallen een voedingsbodem zijn voor radicalisering en terrorisme, is deze aanpak op de langere termijn juist schadelijk voor Europa zelf. “Zonder mensenrechtentoets doet Nederland haar eigen waarden op het gebied van mensenrechten in de uitverkoop. Het is niet uit te leggen dat de EU een deal sluiten over de opvang van vluchtelingen met een Soedanese president die gezocht wordt door het Internationaal Strafhof en een Turkse president die in eigen land mensenrechten schendt en Europese landen van nazisme beticht.”