Juist degene die zich met hart en ziel inzet voor de toekomst van Syrische kinderen in Aleppo kreeg van haar eigen vader en moeder te horen dat ze haar toekomst vergooit. Het is de pijnlijke waarheid die Hayma al Yousfi, coördinator van de scholen van partnerorganisatie Kesh Malek in Aleppo vertelt tijdens haar korte bezoek aan Nederland.
Hayma was 22 toen de opstand in Syrië uitbrak. De studente biotechnologie was bijna klaar met haar studie aan de Universiteit van Aleppo toen de Arabische Revolutie ook haar land bereikte. Ze kon in Duitsland een vervolgstudie doen, maar besloot solidair te zijn met de mensen in Syrië. “Een vriend van me, de Syrische filmmaker Bassel Shehadeh was nota bene uit Amerika teruggekomen om de opstand te filmen. Hij werd door regeringssoldaten doodgeschoten. Hoe kon ik dan zo maar mijn land verlaten?” Het bleek een levensveranderende beslissing, want Hayma rolde steeds meer het verzetswerk in.
Verzet
Na haar studie ging Hayma op de universiteit werken. De ogen en oren van de veiligheidsdiensten waren overal. Hayma had contact met de activisten die de vrijdagmiddagdemonstraties organiseerden. De ordetroepen rukten direct uit met traangas als er op de universiteit gedemonstreerd werd of graffiti leuzen werden gespoten. Ook in het oostelijk deel van de stad waar de regeringstroepen op den duur niet meer kwamen, was het gevaarlijk. Gewapende groepen hadden daar het regeringsleger verdreven, maar er ontstond een machtsvacuum. Vuilnis werd niet meer opgehaald, scholen sloten. Hayma en haar vrienden besloten dat gat op te vullen. Daarvoor moest ze soms drie keer per week de weg oversteken tussen West- en Oost-Aleppo. Die weg was heel gevaarlijk, sluipschutters konden je met één kogel doden. “Het onderwijs mocht niet in handen vallen van islamisten die nog meer haat zaaiden. Daarom wilden wij zelf docenten trainen in burgerschap en de kinderen leren wat vrijheid en gelijkheid is. De politiek moest uit de school.”
Vluchten
Ondertussen woonde en werkte Hayma in het westelijk deel van de stad. Ze was van werkgever veranderd, maar ook in het ziekenhuis werden haar gangen nagegaan. Op een gegeven moment hoorde ze dat de geheime dienst haar naam op een lijst had. “Toen werd de grond me te heet onder voeten. Ik besloot om naar Turkije te gaan en dan weer vandaar uit naar Oost-Aleppo te gaan.” Het was de laatste keer dat ze haar familie zag.
Vrijheid
Sinds december 2015 werkt Hayma nu vanuit Turkije als onderwijscoördinator voor Kesh Malek. Inmiddels zijn er vijf scholen in Oost-Aleppo die zij coördineert. “Wij zorgen ervoor dat de docenten weten hoe ze met getraumatiseerde leerlingen om moeten gaan. We hebben twee onderwijsinspecteurs en vertrouwenspersonen die ook echt langs de scholen gaan en erop toezien dat er geen politieke leuzen in de scholen zijn. Kinderen moeten niet geïndoctrineerd worden. Wat ik heel belangrijk vind, is een kindvriendelijke omgeving. Vorige week nog zei een jongen tegen de juf dat die zijn moeder moest overtuigen dat naar school gaan heel belangrijk is. De klaslokalen zien er vrolijk uit. We leren de kinderen dat samen leren en samen spelen heel belangrijk is. Voor de kinderen is naar school gaan een lichtpuntje in de duistere dagen.”
