De Irakese regering heeft de Verenigde Naties verzocht een internationaal verbod op verarmd uranium in te stellen. Daarnaast roept het land andere lidstaten op zich in te zetten om het gebruik van verarmd uranium uit te bannen en vraagt het hulp bij het opruimen van verarmd uranium. Tijdens de golfoorlogen in Irak in 1991 en 2003 is door de VS en het Verenigd Koninkrijk minstens 400.000 kilo verarmd uranium verschoten.
Dit giftige, chemische en radioactieve materiaal is bovendien op grote schaal in dichtbevolkte gebieden gebruikt; weinig daarvan is nog opgeruimd. Duizenden vernietigde voertuigen hebben jarenlang op gemakkelijk toegankelijke plekken gestaan en zijn verwerkt als schrootmateriaal.
Burgers in Irak maken zich grote zorgen over de nog onbekende gezondheidsrisico’s van de resten verarmd uranium. Ook in Nederland is onrust ontstaan onder Defensiepersoneel, dat mogelijk is blootgesteld aan verarmd uranium bij het schoonmaken van uit Irak teruggekeerde Amerikaanse voertuigen.
Gezondheidsrisico’s
Een nieuwe analyse van 50 verschillende wetenschappelijke studies concludeert dat het chemisch giftige en radioactieve verarmd uranium DNA kan aantasten en kanker veroorzaken. Alle radioactieve stoffen met alfastraling, waaronder ook verarmd uranium, zijn door de Wereldgezondheidsorganisatie geclassificeerd als een Groep 1 kankerverwekkende stof.
De WHO heeft onderzoek gedaan naar de toename van geboorteafwijkingen in gebieden waar verarmd uranium is verschoten. De resultaten hiervan zijn echter nog steeds niet openbaar gemaakt.
Het is noodzakelijk om uit te zoeken in hoeverre burgers in Irak zijn blootgesteld aan deze munitie.
Verenigde Naties
Tijdens de jaarlijkse First Committee-vergadering van de VN in oktober, waarin over ontwapening wordt gesproken, wordt gestemd over een resolutie die de internationale gemeenschap oproept om getroffen Staten te helpen met het opruimen van verarmd uranium, onderzoek te doen naar de gevolgen en het voorzorgsprincipe toe te passen. Dit houdt in dat zolang er weinig bekend is over de gevaren van verarmd uranium, het niet gebruik moet worden. Nederland heeft zich tot nu toe sceptisch opgesteld ten aanzien van dit onderwerp. PAX roept VN-lidstaten en specifiek Nederland op om de resolutie te steunen, te pleiten voor ondersteuning van getroffen landen bij het veilig opruimen van verarmd uranium en een algeheel verbod op het gebruik ervan. Behalve in Irak is verarmd uranium gebruikt in Servië, Montenegro, Bosnië-Herzegovina en Kosovo.
De oproep van Irak aan de Verenigde Naties is hier te vinden. Hier vind je een analyse van alle verschillende posities van Staten ten aanzien van verarmd uranium. In oktober zullen de Verenigde Naties voor de vijfde keer over een resolutie stemmen die ingaat op de risico’s van verarm uranium.
Meer informatie over het gebruik en de gevolgen van verarmd uranium kun je vinden op de programmapagina Verarmd uranium.