Diana Khayyata uit Aleppo in Syrië is een van de gastdocenten in het PAX programma ‘Verhaal van een vluchteling’. Aan de hand van haar persoonlijke verhaal, maakt ze leerlingen duidelijk dat je niet zomaar vlucht. De oorlog in Syrië maakte het onmogelijk om dicht bij haar kinderen te blijven. Aan PAX Magazine vertelde zij openhartig haar verhaal.
Toen ik 17 was werd er een huwelijk voor me gearrangeerd. Hij was zeven jaar ouder en hij was rijk. In onze cultuur is er geen optie om je eigen man te zoeken. Ik was als een gast op mijn eigen bruiloft. Zelfs mijn jurk was voor me uitgezocht. Mijn man belde me die ochtend en zei: “We trouwen vandaag en je hebt me niet gezegd dat je van me houdt.” Dat deed ik ook niet, maar ik was iemand die altijd ‘ja’ zei en deed wat anderen wilden. Ik vertrouwde erop dat mijn familie het wel het beste wist.
Gebroken droom
We kregen twee zonen. Toch mistte ik warmte in ons huwelijk. Ik wilde geknuffeld worden, maar hij zei steeds dat ik gek was. Ik kreeg op een gegeven moment een sms waarin hij me vertelde dat ik bij mijn familie moest blijven. We hoorden een maand niets van hem. Toen belde een oom om te vertellen dat mijn man wilde scheiden. Ik wilde dat niet, want ik wilde stabiliteit voor mijn kinderen. Toen we naar de rechtbank gingen verloor ik de voogdij over mijn kinderen. Ik herinner me de dag dat ze werden weggehaald. Het was alsof alle kleur in mijn leven verdween. Ik probeerde me sterk te houden en hield vast aan de woorden van mijn tante. Ze zei: “Wees sterk en word steeds sterker. Als jij een stevige rots onder je voeten hebt gecreëerd kun je je kinderen terugkrijgen.” Daar probeerde ik me aan vast te houden. Maar ik was alle zin in het leven kwijt. Mijn familie probeerde me gerust te stellen, maar mijn tantes en broers en zussen hadden allemaal hun kinderen nog. Niemand begreep het. Terwijl iedereen sliep keek ik naar de sterren en schreef ik een gedicht voor mijn kinderen waarin ik al mijn gevoelens legde. Het is een gedicht dat ik altijd bij me draag.
Opgesloten
Ondertussen brak de revolutie uit. Ik studeerde Engelse literatuur. Mijn doel was nog steeds om mijn kinderen zo snel mogelijk terug te krijgen en daarvoor moest ik de sterke, rijke en succesvolle vrouw worden waar mijn tante op had gedoeld. Op de universiteit van Aleppo werd ik, net als mijn broer, actief in de demonstraties tegen Assad. In het gedeelte van Aleppo waar we woonden was het relatief veilig. Alleen mijn vader, die illustrator was, had vanwege de oorlog al snel geen werk meer. Hij wilde naar Egypte waar hij wel werk kon krijgen. Voor mij was meegaan geen optie, ik wilde bij mijn kinderen in de buurt blijven. Mijn familie vond dat een vrouw niet alleen mag zijn, dus werd ik weer uitgehuwelijkt. De man in kwestie leek een goede buit, ook hij was rijk en hij verkeerde in goede kringen. De dag na ons huwelijk vertrok mijn familie opgelucht naar Egypte. Mijn tweede man bleek een monster. Hij was een informant van de overheid en zijn doel was om mij, als revolutionair, te breken. Hij sloeg me, hij verkrachtte me, en hij liet me alleen met een valse herdershond die mij aanviel. Het enige dat me op de been hield waren mijn studie en mijn kinderen die ik nog steeds een keer in de twee weken bezocht. Mijn nieuwe man wilde alles controleren. Hij bracht en haalde me van de colleges. De rest van de tijd zat ik opgesloten in huis.
Volhouden
Twee maanden hierna vluchtte mijn eerste man met onze kinderen naar Jordanië. Ik mocht ze nog een keer zien voor ze vertrokken. Mijn man had migraine en lag op bed, dus ik kon even alleen met ze zijn. Ik probeerde vrolijk te doen. Toen ze vertrokken was ik wanhopig. Nu waren ook mijn kinderen weg. Ik had niks meer om voor te leven en ik brak. Ik rende naar mijn tweede man en viel hem aan, schreeuwde dat hij me verkrachtte en dat ik niks meer te verliezen had. Hij sloeg me terug tot ik het bewustzijn verloor. Toen ik bijkwam zei ik tegen mijn kapotte gezicht in de spiegel: blijf vechten voor je kinderen. Ik kon niet zo maar weglopen. Die nacht verkrachtte hij me weer en ik voelde mezelf doodgaan van binnen. Een maand later kreeg ik een kans te ontsnappen. De laatste dag van mijn examens toen ik de universiteit uitliep was hij er niet. Er was een beschieting en daarom kon hij me niet ophalen. Ik nam een taxi naar huis en daar dacht ik: dit is mijn kans. Ik begon te trillen en pakte mijn paspoort en het geld dat ik had. Ik liep zo onopvallend mogelijk naar buiten en begon als een gek te rennen. Ik rende naar het deel van Aleppo waar mijn tante woonde. Ze hielp me en zo reisde ik naar mijn ouders in Egypte. Ik vluchtte door naar Nederland vanwege de reputatie op het gebied van vrouwenrechten. Inmiddels heb ik na een nieuwe rechtszaak de voogdij over mijn kinderen teruggewonnen. Ik hoop dat ik hier eindelijk met mijn twee kinderen kan samenleven.”
Het verhaal van een vluchteling wordt uitgevoerd samen met de organisatie Critical Mass en wordt financieel mogelijk gemaakt door de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij.
Meer informatie over Het verhaal van een vluchteling vind je op verhaalvaneenvluchteling.nl
PAX Magazine
Het verhaal van Diana is ook verschenen in de zomer-editie van PAX Magazine. Je kunt je gratis abonneren op PAX Magazine. Vul daarvoor het formulier in op deze pagina of lees het magazine online.
Refugee
Journalist Jules Calis tekende het verhaal van Youssef, één van de sprekers bij het Verhaal van een Vluchteling. De strip maakt zijn stripverhaal zeer levendig en invoelbaar. Hier kun je het verhaal lezen.
